Wrzeszcz Dolny to dzielnica położona w północno-środkowej części Gdańska, która styka się z malowniczymi brzegami rzeki Strzyży. Obszar ten znajduje się w północno-wschodniej części Wrzeszcza, co czyni go integralną częścią tego znanego gdańskiego rejonu.
Wrzeszcz Dolny ma bogate dziedzictwo kulturalne i historyczne. Warto zaznaczyć, że to właśnie tutaj przyszedł na świat i spędził swoje młodzieńcze lata Günter Grass, laureat Nagrody Nobla. Jego wczesne życie oraz wpływy z tego miejsca miały swoje odbicie w jego literackiej twórczości, w tym w jego znanym dziele „Blaszany bębenek”.
Terytorium
„Obszar Wrzeszcza Dolnego znajduje się w północno-środkowej części Gdańska. Geograficznie przynależy do Pobrzeża Kaszubskiego. Przepływająca przez dzielnicę Strzyża, tworząca Staw Browarny, oraz jej dopływ Studzienecki Potok są kluczowymi elementami lokalnej rzeki.”
Sąsiednie dzielnice
Dobrze zorganizowana sieć administracyjna sąsiadujących dzielnic otacza Wrzeszcz Dolny. Od północy graniczy z Zaspą-Rozstajami i Brzeźnem. Od strony wschodniej sąsiedztwo stanowią Letnica oraz Młyniska. Od południa dzielnicę otaczają Aniołki. Natomiast zachodnią granicę wyznaczają Wrzeszcz Górny oraz Zaspa-Młyniec.
Granice
Granice administracyjne Wrzeszcza Dolnego zaznaczone są przez tory kolejowe, które rozciągają się od wiaduktu nad ulicą Uczniowską (w okolicy stadionu) do przystanków SKM Nowe Szkoty oraz Politechnika. Następnie granice biegną torami na północny zachód, aż do ogródków działkowych za ulicą Kościuszki, kierując się ulicą Hynka do Alei Rzeczypospolitej, aż po ulicę Chrobrego. Następnie, ulicą Chrobrego, granica prowadzi na północ do skrzyżowania z Aleją Hallera, kontynuując zejście w kierunku ogródków działkowych przy ul. Uczniowskiej do stadionu.
Podział historyczny
- Kolonia – teren wschodniej części dzielnicy, graniczący z administracyjnymi osiedlami Letnica i Młyniska. To obszar, który jest świadkiem przeszłości pracowniczych, zbudowany na początku XX wieku,
- Kuźniczki – to zachodnia część tej dzielnicy, zlokalizowana wzdłuż linii kolejowej do Gdyni, znajdująca się w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego browaru we Wrzeszczu. Dawniej przebiegała tędy ulica Labesweg, która już nie istnieje,
- Nowe Szkoty – ta południowo-wschodnia część dzielnicy graniczy z Wrzeszczem Górnym oraz osiedlem Aniołki,
- Polenhof – historia tego obszaru sięga czasów Wolnego Miasta Gdańska, odnosząc się do kwartału pomiędzy ulicami: Chrobrego, Kościuszki i Aleją Legionów, który w dużym stopniu dominowany był przez polską ludność.
Ważne ulice
W Wrzeszczu Dolnym znajdują się istotne ulice, które mają kluczowe znaczenie dla mieszkańców i odwiedzających. Do najważniejszych należą:
- Al. gen. J. Hallera,
- Al. Legionów,
- ul. T. Kościuszki,
- ul. Wajdeloty,
- ul. Nad Stawem,
- ul. J. Lelewela.
Obiekty
Wrzeszcz Dolny to miejsce pełne interesujących obiektów, które warto poznać. Wśród nich znajdują się: dom Güntera Grassa, usytuowany przy ul. Lelewela, oraz Dwór Kuźniczki i Park Kuźniczki, które stanowią doskonałe miejsca na odpoczynek i spacer.
Nie można zapomnieć o Parku nad Strzyżą, który jest pięknym terenem zielonym, idealnym do relaksu. Inne warte uwagi miejsca to: Plac Wybickiego z fontanną, Plac Biskupa Edwarda O’Rourke oraz Pomnik ks. Bronisława Komorowskiego. Warto również zobaczyć pomnik, tzw. Skagerrakstein, w miejscu, gdzie odbyły się uroczystości z udziałem delegacji z okrętu „Schleswig-Holstein”, 26 sierpnia 1939 roku.
Doskonałym przykładem negatywnych skutków wojny jest Cmentarz Ofiar Terroru Hitlerowskiego – Pomnik Bohaterów Zaspa. W tej okolicy znajduje się również budynek dawnego szpitala położniczego przy ul. Klinicznej 1, znany jako „bocianie gniazdo Gdańska”, zbudowany w latach 1910–1912. Obecnie jest przebudowywany na Dom Seniora z mieszkaniami asystowanymi oraz oddziałem paliatywnym.
Inna interesująca budowla to dawna Poczta Gdańska przy ul. Mickiewicza 5, z 1929 roku, która pomimo wielu zmian, wciąż zachwyca swoim stylem. Plany przebudowy budynku mają na celu przekształcenie go w apartamentowiec o nowoczesnym designie.
Edukacja
Wrzeszcz Dolny jest także ośrodkiem edukacyjnym. Znajduje się tu Wydział Farmaceutyczny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Ogród Roślin Leczniczych GUMed. Ponadto, w dzielnicy znajdują się II Liceum Ogólnokształcące, XIX Liceum Ogólnokształcące im. Mariana Mokwy oraz Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich i Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa. Ważne są również Zespół Szkół Budownictwa Okrętowego, który od 2014 roku działa jako Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1, Centrum Edukacji Nauczycieli i Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Gdańskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku.
Obiekty sakralne
Obiekty sakralne w Wrzeszczu Dolnym to m.in. Kościół Św. Andrzeja Boboli w Parafii Świętego Krzyża przy ul. Adama Mickiewicza oraz kościół filialny Świętego Krzyża. W pobliżu znajduje się także Kościół Św. Stanisława, usytuowany przy al. Legionów.
Pomniki przyrody
Wrzeszcz Dolny jest domem dla 3 pomników przyrody, które są szczególnie cenne. Należy do nich wierzba biała, o obwodzie 794 cm (2014), znajdująca się przy ul. Mierosławskiego nad Strzyżą, będąca największym drzewem w Gdańsku. Kolejne to buk zwyczajny i dąb szypułkowy o obwodach odpowiednio 261 i 282, przy ul. Zbyszka z Bogdańca. Ostatni z wymienionych pomników to dąb szypułkowy o obwodzie 402 cm, rosnący przy ul. Hallera 14.
Transport
W Dolnym Wrzeszczu przebiega istotna infrastruktura transportowa, która łączy kluczowe obszary miasta. Przez ten rejon wiedzie tzw. „główna oś dolnego tarasu” oraz Aleja gen. Józefa Hallera, która bilansuje połączenie między Śródmieściem a Brzeźnem. Na terenie dzielnicy zlokalizowany jest także fragment Trasy Słowackiego, znany jako „Nowa Kościuszki”.
Dolny Wrzeszcz obsługiwany jest również przez linie tramwajowe, które prowadzą ze Śródmieścia do Jelitkowa oraz Brzeźna. Dodatkowo, istnieją połączenia tramwajowe z Zaspy do Nowego Portu. Taki rozwinięty system transportowy w istotny sposób wpływa na komunikację w tej części miasta.
Na granicy z Górnym Wrzeszczem znajduje się dworzec kolejowy Gdańsk Wrzeszcz, który obsługuje szeroki zakres połączeń pasażerskich, stanowiąc ważny węzeł komunikacyjny. W obszarze przylegającym do Aniołków funkcjonuje przystanek Gdańsk Politechnika, który dedykowany jest do obsługi połączeń trójmiejskiej Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM).
Natomiast na trasie 249, która prowadzi z Gdańska Głównego do Gdańska Nowego Portu, znajdują się przystanki takie jak Gdańsk Stadion Expo, a także nieczynne przystanki Gdańsk Nowe Szkoty i Gdańsk Kolonia. To właśnie te zróżnicowane połączenia transportowe sprawiają, że Dolny Wrzeszcz jest dobrze skomunikowanym miejscem w Gdańsku.
Rada Dzielnicy
Kadencja 2024–2029
Obecny okres kadencji przynosi zmiany w składzie zarządu dzielnicy. Przewodniczącą Zarządu Dzielnicy została Halina Królczyk, co pozwoli na kontynuację działań na rzecz społeczności lokalnej.
Aleksandra Kulma objęła rolę Przewodniczącej Rady Dzielnicy, co jest istotnym zadaniem w ramach zarządzania i organizowania życia codziennego mieszkańców.
Kadencja 2019–2024
Podczas poprzedniej kadencji również Halina Królczyk sprawowała funkcję przewodniczącej zarządu, kontynuując swoją misję w celu poprawy warunków życia mieszkańców. Razem z Aleksandrą Kulmą, która była przewodniczącą rady dzielnicy, zrealizowano wiele projektów dla naszej społeczności.
Kadencja 2015–2019
W latach 2015-2019 przewodniczącym zarządu był Sławomir Kalwasiński, który podejmował działania zmierzające ku dalszemu rozwojowi dzielnicy. Rada dzielnicy była prowadzona przez Lolitę Dwojacką, co wniosło dużo pozytywnych zmian w lokalne życie społeczne.
Kadencja 2011–2015
W okresie 2011–2015, który trwał do 1 czerwca 2014 roku, pełniąc funkcję Rady Osiedla, przewodniczącą zarządu była Ewa Lieder. W tym czasie Sławomir Kalwasiński był przewodniczącym rady dzielnicy, podejmując szereg działań na rzecz integracji mieszkańców i poprawy jakości życia w naszej dzielnicy.
Przypisy
- Skład Rady Dzielnicy Wrzeszcz Dolny [online], gdansk.pl [dostęp 13.11.2024 r.] (pol.).
- Wyniki wyborów do rad dzielnic [online], gdansk.pl [dostęp 15.10.2024 r.]
- Obwieszczenie [online], download.cloudgdansk.pl [dostęp 17.09.2024 r.] (pol.).
- Obwieszczenia o zarejestrowanych kandydatach na radnych [online], gdansk.pl [dostęp 27.09.2024 r.]
- Skład Rady Dzielnicy [online], gdansk.pl [dostęp 31.10.2024 r.] (pol.).
- Skład Rady Dzielnicy Wrzeszcz Dolny 2015-2019 [online], gdansk.pl [dostęp 24.11.2024 r.] (pol.).
- Skład Rady Dzielnicy Wrzeszcz Dolny 2011-2015 [online], gdansk.pl [dostęp 24.11.2024 r.] (pol.).
- Maciej Dzwonnik: Mieszkania i lofty w budynku po dawnej poczcie we Wrzeszczu. Trójmiasto.Wyborcza.pl, 20.07.2019 r.
- Demografia - dzielnice /aktualizacja 03.2019. [dostęp 14.04.2019 r.]
- Maria: Co nieco na temat historii Wrzeszcza cz. 1. Gdańsk Strefa Prestiżu, 16.10.2016 r.
- Uchwała Nr XLVIII/1073/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 16.01.2014 r. [dostęp 04.03.2016 r.]
- Wykaz i mapa lokalizacji pomników przyrody na terenie miasta Gdańska. [dostęp 15.06.2014 r.]
- Planiści: Wyjątkowy Gdańsk potrzebuje Drogi Czerwonej, gazeta.pl z 20.07.2011 r. [dostęp 02.07.2012 r.] (pol.).
- SKAGERRAKPLATZ. Projekt 'Dolny Wrzeszcz'. [dostęp 10.10.2011 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 12.04.2009 r.]
- Uchwała Nr XIX/341/11 Rady Miasta Gdańska z dn. 27.10.2011 r. (plik .pdf) [dostęp 02.12.2011 r.] (pol.).
- Historia tego miejsca sięga 1912 roku. Trwa przebudowa gdańskiego "bocianiego gniazda".
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Śródmieście (Gdańsk) | Żabianka (Gdańsk) | Sobieszewo (Gdańsk) | Płonia Mała | Młyniska (Gdańsk) | Dzielnica Mariacka | Stare Szkoty | Dolnik (Gdańsk) | Suchanino | Przeróbka | Kowale (Gdańsk) | Jelitkowo | Wiadrownia | Królewski Dwór (Gdańsk) | Sączki | Biały Dwór (Gdańsk) | Przymorze (Gdańsk) | Emaus (Gdańsk) | Stogi (Gdańsk) | Siedlce (Gdańsk)Oceń: Wrzeszcz Dolny