Aniołki

---

Położenie

Dzielnica znajduje się w centralnej części miasta, a jej główną osią jest Aleja Zwycięstwa. W kierunku północnym styka się z Wrzeszczem Górnym, a także z Wrzeszczem Dolnym. Z kolei na wschodzie granice dzielnicy wyznaczają Młyniska, a od południa sąsiaduje z Śródmieściem oraz Siedlcami. Na zachodzie graniczy natomiast z Suchaninem. Obszar ten leży w mezoregionie określanym jako Pobrzeże Kaszubskie.

Granice dzielnicy

Granica z Młyniskami jest wyraźna i doskonale określona, biegnąc wzdłuż linii kolejowej. Rozpoczyna się na trójstyku z Śródmieściem, przy wiadukcie kolejowym, a kończy na trójstyku z Wrzeszczem w okolicy, gdzie linia kolejowa kieruje się do Nowego Portu, odchodząc od linii kolejowej nr 9 oraz 250.

Granica w kierunku Siedlc rozpoczęła się na ulicy Powstańców Warszawskich. Obejmuje ten segment od ulicy Generała Henryka Dąbrowskiego, co ma miejsce w trójstyku ze Śródmieściem, aż do Cygańskiej Góry, gdzie granica osiąga trójstyk z Suchaninem.

Jeśli chodzi o granicę z Suchaninem, ta granica kontynuuje kierunek północny, przedłużając linię graniczną z Siedlcami. Ścieżka ta prowadzi wzdłuż wschodniej jezdni ulicy Cygańska Góra, aż dochodzi do skrzyżowania z ulicą Smoluchowskiego, która zna trójstyk z Wrzeszczem.

Granica ze Śródmieściem w głównej mierze przebiega wzdłuż ulicy Dąbrowskiego. Niewielki fragment granicy stanowi kładka nad torami oraz kawałek ulicy 3 Maja, który łączy te różne obszary granicznie.

Granica z Wrzeszczem rozpoczyna się od trójstyku z Suchaninem, a kontynuowany fragment przebiega ulicą Smoluchowskiego, która, co warto zauważyć, w całości należy do Aniołków. Następnie granica biegnie prosto, a ulica Smoluchowskiego skręca w prawo, przez park, a potem odbija w prawo i dociera do ulicy Traugutta. To miejsce ma swoje znaczenie, gdyż granica przecina ją niedaleko zabudowań parafii prawosławnej św. Mikołaja, który również leży w rejonie Aniołków. Później granica wędruje ulicą Traugutta oraz Aleją Zwycięstwa, aż do Opery Bałtyckiej.

Granica z tej ostatniej lokalizacji kontynuuje trasę wzdłuż Aleją Hallera, by ostatecznie dotrzeć do linii kolejowej nr 9 i 250, gdzie kończy swój bieg na trójstyku z Młyniskami.

Historia

Nazwa jednej z gdańskich dzielnic, znana jako Aniołki, prawdopodobnie wywodzi się od kościoła, który był poświęcony św. Michałowi i Wszystkim Aniołom Bożym. Świątynia ta usytuowana była w miejscu, gdzie obecnie znajduje się czołg-pomnik. W 2021 roku odsłonięto relikty tej historycznej budowli, co potwierdza znaczenie tego miejsca. Źródłem tej nazwy są także starsze niemieckie określenia dzielnicy, takie jak Aller Gottes Engel czy Gottes Engel. Historyczne Aniołki były częścią dzielnicy Zigankenberg.

W okolicach Bramy Oliwskiej znajdował się dworzec czołowy Brama Oliwska (Am Olivaer Tor), który pełnił rolę stacji końcowej linii kolejowej, która dotarła tu w 1870 roku, przybywając ze Szczecina przez Koszalin i Słupsk. Po rozbiórce miejskich fortyfikacji oraz budowie Dworca Głównego, wspomniany dworzec przekształcono w stację towarową.

W roku 1896 na terenach po cmentarzu znajdującym się obok dawnego lazaretu pw. Św. Aniołów założono Park Steffensa, który nosi nazwę pochodzącą od gdańszczanina Otto Steffensa. Park ten był znany nie tylko z pięknych alejek, ale także z bogatej historii, a w latach 1946–1995 nosił imię Marcina Kasprzaka.

19 kwietnia 1911 roku oddano do użytku nowoczesny szpital miejski przy ulicy Dębinki. Był to duży kompleks, który dysponował 818 łóżkami pacjentskimi. Szpital został przeniesiony z obszaru miejskich fortyfikacji, aby zaspokoić rosnące potrzeby lecznicze, lokując się na terenach, które w tamtym czasie były jeszcze podmiejskie.

W roku 1946 z kolei na terytorium Aniołków ustawiono czołg T-34/76, który był dowodzony przez Juliana Miazgę. Jest to model, który najprawdopodobniej został wyprodukowany w 1941 roku, a jego obecność jest żywym świadectwem historii tego miejsca.

Istotne obiekty, miejsca i zabytki

W tej dzielnicy przebiega w dużej mierze Wielka Aleja, a nieopodal niej znajduje się malowniczy Park Steffensa. Obszar ten jest bogaty w znaczące obiekty, którym warto poświęcić chwilę uwagi. Oto przykłady:

• Nowoczesny biurowiec Opera Office,
• Budynek, w którym funkcjonowała w latach 1903-1945 kawiarnia Café Halbe Allee (pol. Połowa Alei, al. Zwycięstwa 43a). Warto zaznaczyć, że to w tym miejscu zapalona została pierwsza żarówka elektryczna w Gdańsku. W 2020 roku zawarto umowę na opracowanie dokumentacji projektowej związanej z renowacją tej budowli,
• Centrum usługowo-handlowe Polon Park,
• Centrum Medyczne Lux Med,
• Elegancka willa przy ul. Orzeszkowej 2, zbudowana na początku lat 20. XX wieku przez żydowskiego kupca Leona Yehudę Leib Astrachana, który był również właścicielem tartaku w Nowym Porcie. W znacznej części budynku wynajmowano pomieszczenia na siedzibę polskiej Ekspozytury Inspektoratu Ceł w Gdańsku. Po 1939 roku obiekt przeszedł w ręce policji gdańskiej oraz SS. Po wojnie mieścił Miejski Urząd Bezpieczeństwa, a w latach 60. działała tutaj izba wytrzeźwień. Od 2004 roku budynek jest własnością prywatną; pierwszym jego właścicielem była firma Amber Gold. W dniu 20 października 2021 roku miała miejsce katastrofa budowlana, w wyniku której część fasady runęła,
• Pomnik czołgu T-34,
• Dawne cmentarze,
• Filia Urzędu Pocztowego Gdańsk VI zlokalizowana w pięknej zabytkowej kamienicy, która została zaprojektowana przez architekta Johann Henkenhafa,
• Historyczna zabudowa okolicznych ulic,
• Hospicjum im. E. Dutkiewicza SAC,
• Klub Studencki Medyk,
• Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej,
• Multikino,
• Obszar dawnych Bramy Oliwskiej,
• Okręgowa Izba Lekarska w Gdańsku,
• Opera Bałtycka,
• Osiedle Kolonia Jordana,
• Plac Zebrań Ludowych,
• Pomnik Daniela Gralatha,
• Ryglowy domek dozorców alei, zlokalizowany na skrzyżowaniu ul. Traugutta i al. Zwycięstwa,
• Stadion MOSiR,
• Studium Wychowania Fizycznego Politechniki Gdańskiej,
• Szubieniczna Góra,
• Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku,
• Wronia Górka,
• Zabytkowy Cmentarz Garnizonowy, który został założony na początku XIX wieku,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Inspektorat Gdańsk Wrzeszcz,
• Pozostałości cmentarza ewangelickiej Parafii Lutra, z kaplicą przebudowaną na blok mieszkalny i dzwonnicą.

Pomniki przyrody

W obszarze tej dzielnicy rośnie 17 cennych pomników przyrody, obejmujących różne gatunki drzew, takie jak: lipa srebrzysta, dwa platany klonolistne, dwa buki zwyczajne odmiany czerwonolistnej, dwa buki odmiany zwisającej, brzoza brodawkowata, perełkowiec japoński, lipa drobnolistna, miłorząb dwuklapowy, dąb czerwony, trzy kasztanowce zwyczajne, leszczyna turecka, sosna wejmutka, klon francuski i klon jawor odmiany Leopolda. Większość z tych drzew znajduje się w parku Steffensa.

Osobny artykuł dostępny jest pod tytułem: Pomniki przyrody w Gdańsku.

Komunikacja

W dzielnicy Aniołki dostępne są różnorodne formy transportu, które znacznie ułatwiają poruszanie się po okolicy. Obejmuje to zarówno tramwaje, jak i autobusy, a także komunikację kolei miejskiej (SKM).

Warto zauważyć, że w niektórych częściach Aniołków obowiązuje strefa płatnego parkowania, co jest istotnym elementem organizacji ruchu. Strefa ta obejmuje następujące ulice:

• Chodowieckiego,
• Dantyszka,
• Dębinki,
• Dębowa,
• Fahrenheita,
• Hoene-Wrońskiego,
• Kopernika,
• Orzeszkowej,
• Skłodowskiej -Curie,
• Śniadeckich,
• Smoluchowskiego,
• Tuwima,
• Wronia,
• Zwycięstwa.

Postój płatny na tych ulicach obowiązuje w dni robocze w godzinach od 9 do 15.

Edukacja

W obrębie dzielnicy Aniołki można znaleźć wiele instytucji oraz jednostek zajmujących się działalnością edukacyjną, co podkreśla znaczenie tej lokalizacji w kontekście kształcenia mieszkańców.

• Szkoła Podstawowa nr 15 w Gdańsku im. dr Urszuli Mroczkiewicz,
• Gdański Uniwersytet Medyczny.

Rada Dzielnicy

III kadencja 2024–2029

W tej kadencji przewodniczącą Zarządu Dzielnicy została Monika Mazurowska, która z powodzeniem kontynuuje swoje zaangażowanie w prace lokalne. Przewodniczącym Rady Dzielnicy jest z kolei Marek Zygmunt, który również pełni tę funkcję od dłuższego czasu, przyczyniając się do odpowiedzialnego zarządzania sprawami społeczności.

II kadencja 2019–2024

W poprzedniej kadencji na czołowych stanowiskach zasiadali ci sami liderzy. Monika Mazurowska ponownie pełniła funkcję przewodniczącej Zarządu Dzielnicy, a Marek Zygmunt kontynuował swoją pracę jako przewodniczący Rady Dzielnicy, wykazując znaczący wkład w rozwój działań lokalnych.

I kadencja 2015–2019

W pierwszej kadencji na fotelu przewodniczącego Zarządu Dzielnicy zasiadał Łukasz Cora, który wprowadzał innowacyjne pomysły i inicjatywy. Równocześnie przewodniczącym Rady Dzielnicy był Jacek Kleina, który organizował wiele wydarzeń społecznych, angażując mieszkańców do aktywnego uczestnictwa w życiu dzielnicy.

---

Oceń: Aniołki

---