Żabianka (Gdańsk)


Żabianka to fascynujący obszar w Gdańsku, który nosi także lokalną nazwę kaszubską - Żabiónka, a w języku niemieckim znany jest jako Poggenkrug.

To integralna część gdańskiej dzielnicy administracyjnej, określanej jako Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia, która przyciąga uwagę zarówno miejscowych mieszkańców, jak i turystów.

Położenie

Żabianka to atrakcyjna lokalizacja znajdująca się nad Potokiem Oliwskim, w północnej części Gdańska. To miejsce graniczy z osiedlem Karlikowo w Sopocie, co sprawia, że jest dobrze skomunikowane z sąsiednimi obszarami. Na wschodzie Żabianka sąsiaduje z dalszymi częściami administracyjnymi dzielnicy, takimi jak Osiedle Wejhera oraz Osiedle Tysiąclecia.

Od strony południowej sąsiedztwo stanowi Przymorze Małe, a zachód ogranicza dzielnica Oliwa. Takie położenie tworzy wyjątkowe warunki do życia oraz stanowi doskonały punkt wyjściowy do odkrywania okolicy.

Historia

Dawne nazwy Żabianki obejmują m.in. Frischwasser z XVIII wieku oraz Poggenkrug, która była używana od 1874 roku aż do 1938. Historyczne początki osadnictwa na tym terenie sięgają prawdopodobnie XVII lub XVIII wieku, kiedy istniał tu staw znany jako Żabi Staw. Z czasem wokół tego zbiornika wodnego powstała niewielka osada, w niemieckich dokumentach określana mianem Poggenkrug, co w języku polskim oznacza Żabia Karczma. Obecna nazwa wywodzi się od pierwszego członu nazwy stawu, czyli przymiotnika Żabi, do którego dodany został popularny w tamtym okresie formant toponimiczny -anka.

Choć osada miała małe rozmiary, z pewnością miała swoją gospody, od której wzięła swoją nazwę ulica Gospody. Ulica ta prz przebiega przez miejsce, gdzie dawniej znajdowała się ta karczma. Na terenie osiedla, przy ulicy Pomorskiej 94, nad stawem zasilanym przez Potok Oliwski, znajduje się zabytkowy młyn, znany jako Dwór Günthera (niem. Günthershof). W tym obiekcie 7 października 1697 roku z polskimi stronnikami spotkał się brat Ludwika XIV, książę Conti, Franciszek Ludwik Burbon, który został wybrany na króla Polski na sejmie elekcyjnym 27 czerwca.

W okolicach Żabianki posiadano pola na gruntach wsi Jelitkowo (1794) oraz karczmę na gruncie Jelitkowa z XIX wieku. Żabianka została włączona do administracyjnych granic Gdańska w 1926 roku. W 1966 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych rozpoczęła budowę osiedla przy ul. Pomorskiej oraz ul. Wejhera. Osiedle, które charakteryzowało się cechami wielkiego zespołu mieszkaniowego, zbudowane zostało na początku lat 70. XX wieku.

W połowie lat 70. otwarty został przystanek Szybkiej Kolei Miejskiej Gdańsk Żabianka, którego pierwotna nazwa miała brzmieć Gdańsk Bitwy Oliwskiej. Obecnie przystanek nosi nazwę Gdańsk Żabianka-AWFiS. W okresie PRL na osiedlu znajdował się szybowiec IS-4 Jastrząb, będący przedstawicielem pierwszej powojennej serii polskich szybowców akrobacyjnych, który wcześniej stacjonował na lotnisku we Wrzeszczu. Dodatkowo znajdowała się tam dekoracyjna gwiazda.

W latach 2009–2010 zrealizowano budowę Wieży Leszka Białego, która jest jedenastokondygnacyjnym budynkiem wielorodzinnym zlokalizowanym przy ul. Chłopskiej.

Mieszkańcy

Żabianka jest dynamicznym osiedlem, które obecnie zamieszkuje 4210 obywateli, zajmujących 34 budynki mieszkalne. Osiedlowe życie ułatwia klub „Feluka”, który działa pod patronatem lokalnej spółdzielni, oferując mieszkańcom różnorodne wydarzenia i spotkania. W 1992 roku do architektury Żabianki dołączył nowoczesny, 11-kondygnacyjny budynek przy ul. Pomorskiej 13, który pomieścił 168 nowych mieszkań – w miejscu, gdzie niegdyś funkcjonowała fabryka lamp „Polam”.

Mieszkańcy często gromadzą się na popularnym deptaku, który łączy krzyżowanie ulic Pomorskiej z Chłopską oraz przystanek SKM Gdańsk Żabianka-AWFiS. Jest to doskonałe miejsce na spotkania towarzyskie i inne aktywności społeczne. Osiedle jest również dobrze zaopatrzone w usługi, oferując wiele punktów handlowych, dwa ośrodki zdrowia, a także Wyższą Szkołę Zdrowia, przedszkola oraz szkoły. Dodatkowo, dostępne są liczne boiska sportowe oraz place zabaw, które sprzyjają aktywniejszemu stylowi życia i integracji społecznej.

Komunikacja

W obszarze Żabianki komunikacja jest doskonale rozwinięta, co znacząco ułatwia mieszkańcom oraz odwiedzającym poruszanie się po tej części Gdańska. Wzdłuż ulicy Pomorskiej ulokowane są linie tramwajowe, dzięki którym można łatwo dotrzeć do innych dzielnic miasta.

Na terenie tej okolicy znajdują się także liczne przystanki autobusów miejskich, co dodatkowo zwiększa dostępność komunikacyjną. W zachodniej części obszaru zlokalizowany jest przystanek SKM, znany jako Gdańsk Żabianka-AWFiS, który zapewnia szybką i wygodną możliwość podróżowania w kierunku innych rejonów Trójmiasta oraz jego okolic.

Ponadto, wzdłuż południowej granicy osiedla biegnie Potok Oliwski, który stanowi dodatkowy punkt orientacyjny oraz atrakcję przyrodniczą.

Obiekty

W Żabiance, dzielnicy Gdańska, znajduje się wiele interesujących obiektów, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Oto niektóre z nich:

  • Kościół pw. Chrystusa Odkupiciela, miejsce duchowego wsparcia i skupienia.
  • Kościół pw. Matki Bożej Fatimskiej, znany z licznych wydarzeń religijnych.
  • Liceum ogólnokształcące Collegium Gedanense, oferujące szeroką gamę programów edukacyjnych.
  • Oddział Narodowego Banku Polskiego, który pełni ważną rolę w lokalnej gospodarce.
  • Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku, kształcąca przyszłych liderów i menedżerów.
  • Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących im. Janusza Kusocińskiego, promujący sport i aktywność fizyczną wśród młodzieży.
  • Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 8, zapewniający edukację dzieci i młodzieży.
  • Nieczynna ceramiczna fontanna Edwarda Roguszczaka na pl. Wyszyńskiego, która ma symbolizować spękaną ziemię – przykład sztuki w przestrzeni publicznej.
  • Biblioteka Żabianka (Filia WMBP), oferująca bogaty zbiór książek i dostęp do informacji.
  • Zakład Pogrzebowy Lilia, świadczący usługi pogrzebowe dla lokalnej społeczności.

Przypisy

  1. KONTAKT [online], Zespół Szkół Sportowych i Mistrzostwa Sportowego [dostęp 04.03.2021 r.]
  2. LILIA Gdańsk i Sopot [online] [dostęp 15.03.2021 r.]
  3. Historia Oliwy. trojmiasto.pl. [dostęp 24.08.2016 r.]
  4. Wieża Leszka Białego. inpro.com.pl. [dostęp 24.08.2016 r.]
  5. Piotr Celej Tych miejsc już nie ma. Mała architektura blokowisk z czasów PRL [dostęp 15.11.2013 r.]
  6. Piotr Celej Żabianka jako modelowe osiedle PRL. Odwiedza ją towarzysz Gierek [dostęp 02.02.2014 r.]
  7. O żabach i niedźwiedziach, czyli skąd się wzięły dziwne nazwy. trojmiasto.pl, 16.12.2009 r.
  8. a b c Jednostki morfogenetyczne Gdańska. [dostęp 20.01.2009 r.]
  9. Tadeusz T.T.T. Głuszko Tadeusz T.T.T., Król-elekt u bram miasta, „30 Dni: Gdańsk-Sopot-Gdynia-Pomorze”, 06.2010 r., s. 36-37, ISSN 1506-6487.
  10. F. Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskim (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
  11. LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE "Collegium Gedanense". cg.gda.pl. [dostęp 22.11.2011 r.]
  12. Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego Nr 8 w Gdańsku. zkpig8.pl. [dostęp 09.12.2011 r.]
  13. Ta fontanna nie działa już od 12 lat, bo nikt nie chce płacić za jej utrzymanie.

Oceń: Żabianka (Gdańsk)

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:7