Stare Szkoty

---

Nazwa

Dawne nazwy tej miejscowości były różnorodne i zmieniały się na przestrzeni wieków. Historycznie, w XVII wieku stosowano określenia takie jak Zotlandia oraz Czotland. W późniejszych latach, bo w 1772 oraz 1814, nazywano ją Altschottland. Z kolei w XVIII i XIX wieku pojawiła się nazwa Szotland, a w 1906 roku używano Danzig – Altschotland.

Warto zaznaczyć, że 28 marca 1949 roku nastąpiło oficjalne ustalenie polskiej nazwy tej miejscowości, którą określono jako Stare Szkoty. Wówczas przyjęto też, że w drugim przypadku używa się formy Starych Szkotów, natomiast przymiotnik stosowany w kontekście tej nazwy to staroszkocki.

Położenie

Stare Szkoty charakteryzują się malowniczym położeniem na stoku wzgórz Chełmu, gdzie teren stopniowo opada w kierunku wschodnim, dochodząc aż do linii kolejowej numer 9. Ta linia wyznacza wschodnią granicę opisanego obszaru. Od strony południowej, całe Stare Szkoty są ograniczone przez piaszczystą skarpę, która dodaje lokalizacji wyjątkowego uroku.

Obszar ten w znacznej części należy do granic Oruni-Św. Wojciecha-Lipiec, gdzie zlokalizowana jest zarówno południowa, jak i wschodnia część Starych Szkotów. Natomiast północno-zachodni kraniec obszaru, z dokładnym wskazaniem rejonu ogrodów działkowych przy ulicy Kolonia Anielinki, mieści się już w granicach Chełmu.

Sąsiednie podjednostki

• od północy: Zaroślak,
• od zachodu: Chełm,
• od wschodu: Orunia,
• od południa Oruńskie Przedmieście.

Warto zwrócić uwagę, że obszar południowy Starych Szkotów, jak również część Oruńskiego Przedmieścia, uzyskały lokalnie nazwę Chmielników, co może intrygować mieszkańców oraz odwiedzających.

Historia

Historia Starych Szkotów sięga aż do czasów księstwa Górka, gdzie do 1277 roku obszar ten był częścią gruntów dworskich. W późniejszym czasie, owe tereny zostały przekazane jako darowizna księcia Świętopełka biskupowi kujawskiemu. Uroczyste potwierdzenie tej darowizny miało miejsce w osobnym dokumencie, który wystawił Mściwoj II w tym samym roku. Od XVI wieku osada była zasiedlona przez różne grupy, w tym mennonitów, Żydów oraz Szkotów, co przyczyniło się do jej kulturowego bogactwa.

W 1592 roku do Starych Szkotów przybyli jezuici, a w Kolegium Jezuickim studiowali znane postacie, takie jak Józef Wybicki oraz Jacek Józef Rybiński. Od połowy XVII wieku przy Trakcie św. Wojciecha istniał cmentarz, który wiązał się z pierwotnym kościołem jezuickim w tej miejscowości. Ten cmentarz został zamknięty po otwarciu nowego, położonego w pobliżu cmentarza św. Ignacego w 1866 roku.

Stare Szkoty zostały włączone do granic administracyjnych miasta w 1814 roku, a ich historia jest ściśle związana z okręgiem historycznym Gdańska.

Zabytki i obiekty historyczne

• Kościół św. Ignacego Loyoli z lat 1747–1755, plebania z 1826,
• Drewniana dzwonnica z 1777,
• Szaniec Jezuicki z XIX wieku,
• Cmentarz św. Ignacego, który został założony w 1866,
• Zespół szkolny, ul. Brzegi 50 A–51: szkoła katolicka i ewangelicka z 1827, magazyn szachulcowy z 1827, szkoła (Polska Szkoła Senacka) szachulcowa z 1900.

---

Oceń: Stare Szkoty

---