Wisłoujście, znane również jako Minda w języku kaszubskim oraz Weichselmünde w niemieckim, jest obszarem przemysłowym bez stałej zabudowy, zlokalizowanym w Gdańsku. Podlega administracyjnie osiedlu Przeróbka, które leży na Wyspie Portowej, tuż nad Martwą Wisłą.
Na tym obszarze znajduje się również zachowana, historyczna Twierdza Wisłoujście, będąca istotnym punktem turystycznym oraz elementem dziedzictwa kulturowego Gdańska.
Położenie
Wisłoujście znajduje się w północnej części Wyspy Portowej. Jest usytuowane pomiędzy Zatoką Gdańską a Martwą Wisłą, a także w bliskim sąsiedztwie ostatniego zakola tej rzeki, które potocznie określane jest jako Zakręt Pięciu Gwizdków.
Od północnej strony Wisłoujście sąsiaduje z Westerplatte. Z kolei, od wschodu graniczy z Portem Północnym oraz Sączkami. Natomiast od strony południowej leży blisko Przeróbki.
Historia
Wisłoujście to miejsce o bogatej, choć tragicznej historii, sięgającej drugiej połowy XIV wieku, kiedy to stanowiło rybacką wieś. W końcu tego samego stulecia wzniesiono tu strażnicę krzyżacką, znaną jako blokhauz. Różnorodne wydarzenia kształtowały tę miejscowość, która w XVI wieku znajdowała się w granicach terytorium Mierzei Wiślanej, a administracyjnie należała do województwa pomorskiego. W 1807 roku, podczas oblężenia Gdańska, wojska polskie odegrały kluczową rolę, skutecznie odpierając atak przeciwnika w rejonie Wisłoujścia.
Jeszcze bardziej dramatyczne chwile miały miejsce w połowie kwietnia 1829 roku, gdy Gdańsk doświadczył jednej z najcięższych powodzi w swojej historii. Wody Wisły przelały się przez wał ochronny, niszcząc niemal wszystkie budynki wioski, w której mieszkało około 200 osób.
W 1905 roku liczba mieszkańców Wisłoujścia wzrosła do 1467, a w 1914 roku teren ten został włączony do administracji Gdańska. Jednak zmiany po II wojnie światowej przyniosły jeszcze większe dramaty – mieszkańcy zostali wysiedleni, a obszar stał się strefą portowo-przemysłową. Obecnie Wisłoujście znajduje się w okręgu historycznym Port, a jego pierwotny charakter zatarł się na skutek działalności zakładów Siarkopolu oraz Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych, znanych jako Fosfory Sp. z o.o.
Transport
Transport w Wisłoujściu jest dobrze zorganizowany, co ułatwia mieszkańcom i turystom dostęp do różnych miejsc w okolicy. Połączenia z Śródmieściem zapewniają autobusy linii 106, 138 oraz 606, które kursują regularnie, umożliwiając wygodne poruszanie się po Gdańsku.
W przeszłości, do 31 maja 2016 roku, mieszkańcy mieli możliwość korzystania z promu, który łączył Wisłoujście z Nowym Portem. Przeprawa ta była utrzymywana przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, ale z powodu znacznych strat finansowych w wysokości ponad 30 tysięcy złotych miesięcznie, od 1 maja 2012 roku, obsługą zajęło się Miasto Gdańsk. Prom funkcjonował w godzinach 6.00 do 19.00 codziennie, a w sezonie letnim, od początku czerwca do końca sierpnia, także w weekendy w godz. 10.00 – 18.00.
Cena przejazdu dla pieszych wynosiła 2 zł, dla rowerzystów 3 zł, a za przewóz pojazdu ważącego do 550 kg trzeba było zapłacić 4 zł, natomiast za pojazd o masie do 3,5 t – 6 zł. W dni powszednie, przeprawa ta obsługiwała nawet do 2000 pasażerów dziennie, co świadczy o jej dużym znaczeniu dla lokalnej społeczności.
W 2016 roku oddano do użytku Tunel pod Martwą Wisłą, który obecnie jest najważniejszym połączeniem komunikacyjnym. Jego wschodni wlot zlokalizowany jest na terenie Wisłoujścia, co umożliwia bezpośrednie połączenie z Trasą Słowackiego oraz Trasą Sucharskiego.
Obiekty
Wisłoujście to miejsce, które przyciąga odwiedzających ze względu na swoje interesujące obiekty turystyczne. Wśród nich wyróżnia się kilka istotnych punktów, które warto odwiedzić.
- Twierdza Wisłoujście (oddział Muzeum Gdańska),
- Komisariat Wodny Policji,
- Polski Klub Morski.
Przypisy
- Znaki na "Pannie". Pamiątki wielkich gdańskich powodzi. trojmiasto.gazeta.pl, 14.07.2012 r. [zarchiwizowane 21.01.2017 r.]
- Zjazd gdańszczan z Wisłoujścia. gdansk.naszemiasto.pl, 04.09.2010 r.
- a b c Jednostki morfogenetyczne Gdańska. [dostęp 20.01.2009 r.]
- Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 129.
- Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Bastion Wyskok | Baszta Biała | Baszta Browarna | Baszta Latarniana | Baszta na Podmurzu | Baszta Narożna | Baszta Schultza | Bastion Wilk | Grodzisko (Gdańsk) | Baszta Jacek | Szaniec Jezuicki | Redita Napoleońska w Gdańsku | Baszta Słomiana | Baszta Kotwiczników | Bastion Żubr | Bastion św. Gertrudy | Bastion Królik | Twierdza Wisłoujście | Baszta Łabędź | Bastion MiśOceń: Wisłoujście