Zakręt Pięciu Gwizdków to szczególne miejsce, które leży w Gdańsku, dokładnie przy ujściu Martwej Wisły ku malowniczej Zatoce Gdańskiej. Jest to zakręt o długości wynoszącej 600 metrów, w którym rzeka Martwa Wisła przechodzi w Kanał Portowy. W obrębie tego zakrętu jednostki pływające zmieniają kurs o 110 stopni, co czyni to miejsce kluczowym dla żeglugi.
Po północno-wschodniej stronie Zakrętu Pięciu Gwizdków można zaobserwować nabrzeże Mew, Szaniec Mewi oraz przystań Żeglugi Gdańskiej, usytuowaną na Westerplatte, które jest częścią dzielnicy Przeróbka. Warto zauważyć, że po stronie południowo-zachodniej zlokalizowane jest nabrzeże Pięciu Gwizdków w Nowym Porcie, które również odgrywa znaczącą rolę w lokalnej infrastrukturze portowej.
Historia
Nazwa tego miejsca wywodzi się od dźwięków gwizdków, które są emitowane przez statki, gdy mijają ten charakterystyczny zakręt, a zgodnie z przepisami pawłowymi sygnałami zawiadamiającymi o ich obecności. Zakręt Pięciu Gwizdków zlokalizowany jest na rozgałęzieniu Wisły blisko jej ujścia do Zatoki Gdańskiej. Powstał on w wyniku odcięcia zachodniej odnogi rzeki poprzez budowę śluzy na końcu XVIII wieku. Jeszcze przed tym wydarzeniem Wisła łączyła się z zatoką innym północno-wschodnim ujściem, którego strzegła beeindruckająca zbudowana w XV wieku Twierdza Wisłoujście.
W wyniku intensywnego osadzania się piasków i mułu, występowało długotrwałe zapiaszczenie, co doprowadziło do powstania płycizn w rejonie ujścia rzeki. Z biegiem lat te naturalne formacje ulegały powiększeniu dzięki działaniu prądów morskich oraz fal. Ludzie również przyczynili się do zwiększenia obszaru lądowego, umacniając brzegi z użyciem ziemi uzyskanej z pogłębiania ujścia. Intensywne zalesianie ławic dodatkowo sprzyjało ich stabilizacji.
W roku 1847 zostało zamknięte stare ujście Wisły groblą, co doprowadziło do powstania półwyspu Westerplatte oraz samego zakrętu. Pod koniec lat 1820-tich, miejsce to przeszło transformację w kanał portowy z solidnymi kamiennymi nabrzeżami. Prace modernizacyjne, które miały miejsce w latach 1958–1964, doprowadziły do poszerzenia i pogłębienia zakrętu. Ziemię wydobytą w trakcie tych prac użyto do utworzenia wzniesienia na Westerplatte, na którym w 1966 roku został odsłonięty pomnik Obrońców Wybrzeża.
W historii tego miejsca kluczowym momentem był atak niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein”, który w 1939 roku ostrzelał Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte. To dramatyczne wydarzenie jest uznawane za początek II wojny światowej, które na zawsze zmieniło bieg wydarzeń w regionie.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeki i kanały wodne":
Potok Siedlecki | Migowska Struga | Nowa Motława | Potok Oliwski | Kanał Portowy w Gdańsku | Potok Prochowy | Opływ Motławy | Kanał Kaszubski | Kiełpińska Struga | Martwa Wisła | Wisła Śmiała | Śluza w Przegalinie | Studzienecki Potok | Strzyża (struga) | Potok Oruński | Kanał na Stępce | Potok Matarnicki | Potok Jaśkowy | Potok JasieńOceń: Zakręt Pięciu Gwizdków