Baszta Biała, znana również pod nazwą Biała Wieża (niem. Weißer Turm), jest cennym zabytkiem średniowiecznej architektury położonym w sercu Gdańska. Ta imponująca baszta znajduje się w Śródmieściu, na malowniczym Starym Przedmieściu, co czyni ją jednym z ważniejszych punktów na mapie turystycznej miasta.
Warto zwrócić uwagę na jej unikalną architekturę oraz bogatą historię, która przyciąga licznych odwiedzających, pragnących zanurzyć się w atmosferze przeszłości i odkryć fascynujące historie związane z tym miejscem.
Historia
W rejonie, w którym dziś znajduje się Baszta Biała, działy się kluczowe wydarzenia odnoszące się do historii Gdańska. Stare Przedmieście, sąsiadująca część Głównego Miasta, uzyskało swoje prawa od Krzyżaków prawdopodobnie w roku 1342. W drugiej połowie XV stulecia rozpoczęto pracę nad budową murów obronnych, co okazało się niezbędne podczas wojny trzynastoletniej między Polską a Zakonem Krzyżackim, trwającej od 1454 do 1466 roku.
W obliczu zagrożenia, mieszkańcy Gdańska zrozumieli, że należy otoczyć Stare Przedmieście solidnymi fortyfikacjami. W latach 1463-1490 zrealizowano ambitny projekt, który doprowadził do powstania długiego na ponad 1 kilometr ciągu murów obronnych, wzbogaconego o dwie bramy oraz co najmniej siedem baszt. Do dziś przetrwały jedynie niektóre z nich, w tym Baszta Biała, Baszta Pod Zrębem oraz fundamenty Baszty Nowej, odkryte w 2018 roku.
Budowę Baszty Białej zrealizowano w latach 1460-1461 z wykorzystaniem cegły, nadając jej okrągły kształt i przykrywając stożkowym dachem. Jej elewację otynkowano i pomalowano na biało, co wyjaśnia pochodzenie jej nazwy. Pierwotnie służyła jako strategiczna część gdańskich umocnień, ale z chwilą ukończenia nowożytnych fortyfikacji na początku XVII wieku straciła swoje funkcje obronne. W 1670 roku przekształcono ją w magazyn prochowy.
W wyniku intensywnych przemian pod koniec XIX wieku większość fortyfikacji otaczających Gdańsk została zniszczona. Baszta Biała ucierpiała w czasie II wojny światowej, kiedy to zniszczeniu uległ dach i część murów, a wnętrze spłonęło. W 1948 roku nastąpiła jej odbudowa. W latach 80. XX wieku, podczas prowadzonych prac remontowych, odkryto na jej wewnętrznych ścianach nowoczesne malowidła.
W 1981 roku Baszta została wykupiona od miasta i poddana renowacji przez klub wysokogórski, który obecnie ma tam swoją siedzibę.
Przypisy
- a b Odkopano fundamenty Baszty Nowej w Gdańsku. historia.trojmiasto.pl, 21.05.2018 r. [dostęp 23.05.2018 r.]
- Tego na pewno nie wiecie. Od Baszty Nowej do Bastionu Wiebego. trojmiasto.wyborcza.pl, 13.05.2018 r. [dostęp 14.05.2018 r.]
- a b STARE PRZEDMIEŚCIE. gedanopedia.pl.
- MURY OBRONNE. gedanopedia.pl.
- a b Rejestr zabytków nieruchomych województwa pomorskiego – Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 04.11.2022 r.]
- a b c d e BASZTA BIAŁA w Gedanopedii.
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Baszta Browarna | Baszta Latarniana | Baszta na Podmurzu | Baszta Narożna | Baszta Schultza | Bastion Wilk | Grodzisko (Gdańsk) | Baszta Jacek | Wieża Więzienna w Gdańsku | Bastion Miś | Bastion Wyskok | Wisłoujście | Szaniec Jezuicki | Redita Napoleońska w Gdańsku | Baszta Słomiana | Baszta Kotwiczników | Bastion Żubr | Bastion św. Gertrudy | Bastion Królik | Twierdza WisłoujścieOceń: Baszta Biała