Wyspa Portowa, znana również jako Wyspa Stogi, to fascynujący obszar położony w Gdańsku. Jest ona otoczona przez wody Zatoki Gdańskiej, a także przez rzeki, takie jak Martwa Wisła oraz Wisła Śmiała.
Całkowita powierzchnia wyspy wynosi 26,4 km², co czyni ją interesującym miejscem do odkrywania lokalnych atrakcji oraz bogactwa przyrodniczego.
Geografia
Wyspa Portowa usytuowana jest w wschodniej części Gdańska, w obrębie mezoregionu Mierzeja Wiślana. Jej położenie geograficzne jest niezwykle atrakcyjne, gdyż otacza ją woda z różnych stron, co dodaje urokowi temu miejscu. Od północy graniczy z Morzem Bałtyckim, od wschodu z Wisłą Śmiałą, a z zachodu i południa otacza ją Martwa Wisła.
Wisła Śmiała została uformowana w wyniku zjawiska zatoru lodowego, które miało miejsce w 1840 roku. Zdarzenie to przerwało wydmy i doprowadziło do powstania wyspy, odcinając ją od lądu, a teren ten został oblewany wodami z trzech stron przez Bałtyk oraz Wisłę.
Wymiary wyspy są imponujące: na kierunku równoleżnikowym mierzy około 7,5 km, podczas gdy w kierunku południkowym ma średnio 3 km, z 5-kilometrowym wysunięciem ku północy, gdzie znajduje się znane miejsce – Westerplatte. Na wyspie przeważa płaski teren, aczkolwiek można tu spotkać niewielkie wydmy, charakterystyczne dla pasa nadmorskiego. Północno-wschodnia część terenu jest porośnięta Lasem Miejskim, co dodaje dopełniającego piękna tej lokalizacji.
Jeziora
Podział administracyjny
Po dokonaniu reformy podziału administracyjnego w 2011 roku, na Wyspie Portowej wyodrębniono kilka osiedli administracyjnych. Te jednostki są kluczowe dla zrozumienia struktury społecznej oraz demograficznej regionu. Zgodnie z danymi, mieszkańcy wyspy stanowią 4,1% ogółu populacji Gdańska, a jej powierzchnia zajmuje 10% całkowitego obszaru miasta. Warto również zauważyć, że gęstość zaludnienia na Wyspie Portowej jest o 59 punktów procentowych niższa od średniej dla całego Gdańska.
Numer | Nazwa | Ludność | Powierzchnia (km²) | Gęstość zaludnienia (osób/km²) |
---|---|---|---|---|
1 | Krakowiec-Górki Zachodnie | 1994 | 8,38 | 238 |
2 | Przeróbka | 4816 | 7,10 | 679 |
3 | Stogi | 12 128 | 10,96 | 1106 |
SUMA | 18 938 | 26,44 | 716 |
Podjednostki
Na terenie Wyspy Portowej zlokalizowane są różnorodne osiedla oraz podjednostki, które kreują lokalne społeczności:
- Dzielnica Krakowiec-Górki Zachodnie:
- Dzielnica Przeróbka:
- Dzielnica Stogi:
Transport
Wyspa Portowa jest strategicznie połączona z lądem za pomocą dwóch mostów drogowych, jednego mostu kolejowego oraz tunelu drogowego, co ułatwia komunikację i transport. Pierwszym z mostów drogowych jest Most Siennicki, który został zbudowany w 1912 roku. Drugim mostem jest Most wantowy im. Jana Pawła II, oddany do użytku w 2001 roku. Połączenie z zachodnimi rejonami miasta zapewnia Tunel pod Martwą Wisłą, który jest częścią Trasy Sucharskiego i został otwarty 24 kwietnia 2016 roku. Dzięki niemu Wyspa Portowa zyskała bezpośrednie połączenie z dzielnicą Letnica. Dodatkowo, transport kolejowy jest zorganizowany poprzez linię kolejową nr 226, co ułatwia dostęp do wyspy.
Port
Na terenie Wyspy Portowej usytuowany jest Port Północny, który należy do największych terminali w Polsce, skoncentrowanych głównie na przeładunku masowym. Port ten został oddany do użytku w 1984 roku. W pobliżu znajduje się Głębokowodny terminal kontenerowy DCT, który rozpoczął działalność w 2007 roku.
Obszar portowy na Wyspie Portowej zawiera wiele nabrzeży, w tym:
- Krakowskie,
- Bytomskie,
- Przemysłowe,
- Chemików,
- Dworzec Drzewny,
- Rudowe,
- Administracyjne,
- Węglowe,
- Wisłoujście,
- OPP,
- Mew,
- Terminal Promowy Westerplatte,
- Zwycięstwa,
- Pokoju,
- Zamykające,
- Kapitanatu Portu,
- Północne,
- Zachodnie,
- Południowe,
- Pirs Węglowy,
- Pirs LPG,
- Pirs Rudowy,
- Terminal kontenerowy DCT.
Zabytki i obiekty historyczne
Na terenie portowej wyspy znajduje się wiele miejsc, które odzwierciedlają bogatą historię regionu. Wśród nich wyróżnia się:
- Westerplatte – słynne miejsce obrony polskiej składnicy tranzytowej, które miało miejsce w dniach 1-7 września 1939 roku. Na tym terenie można zobaczyć pozostałości po koszarach i wartowniach, które zachowały się do dziś,
- Twierdza Wisłoujście – imponująca forteca z XVII wieku, która stanowi ważny element historyczny w tym regionie,
- Zabytkowy Szaniec Mewi,
- Warsztaty kolejowe przy ul. Siennickiej 25, zbudowane między 1910 a 1920 rokiem, są przykładem przemysłowej architektury tamtej epoki,
- Budynek biurowy z końca lat 20. XX wieku znajdujący się przy ul. Roberta de Plélo,
- Kościół Najświętszego Imienia Maryi – jego kamień węgielny został położony w 1937 roku. Obok kościoła znajduje się cmentarz Najświętszego Imienia Maryi, który został założony w latach 30. XX wieku.
Przypisy
- Tunel pod Martwą Wisłą otwarty [online], Onet.pl, 25.04.2016 r. [dostęp 27.04.2016 r.]
- Do dworku w gdańskim porcie wraca życie [online], trojmiasto.pl, 12.12.2011 r.
- Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie [online], kobidz.pl
- Cmentarz na Krakowcu [online], .zdiz.gda.pl
- Podział administracyjny Gdańska [online], gdansk.pl
- Urząd Miejski w Gdańsku – Podział administracyjny.
- O porcie [online], portgdansk.pl
- Parafia rzymskokatolicka pw. Najświętszego Imienia Maryi, Gdańsk Krakowiec [online], diecezja.gda.pl
Pozostałe obiekty w kategorii "Wyspy":
Ostrów (Gdańsk) | Ołowianka | Wyspa Spichrzów | Wyspa SobieszewskaOceń: Wyspa Portowa