Gdańsk Południowy

---

Położenie i funkcja

Stacja znajduje się w południowej części Gdańska, dokładnie w dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce, na granicy z dzielnicą Śródmieście. Jej lokalizacja obejmuje historyczne jednostki, takie jak Stare Szkoty, Zaroślak, Oruńskie Przedmieście, oraz Orunia nad Motławą. Stacja leży pomiędzy Traktem św. Wojciecha, ulicami Sandomierską i Mostową, z północnym krańcem przylegającym do Opływu Motławy.

Początek stacji wyznacza linia kolejowa nr 721, która łączy się z linią nr 226, prowadzącą do Pruszcza Gdańskiego oraz Gdańska Portu Północnego. Umożliwia ona bezpośredni transport pociągów z Portu Północnego w kierunku Gdańska Głównego, Zaspy Towarowej oraz Gdyni.

Na północy kończy się ślepo linia kolejowa nr 250, po której jeżdżą pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście. Warto zaznaczyć, że nie stanowi ona integralnego elementu stacji, ponieważ nie posiada połączenia torowego, aczkolwiek znajduje się tam przystanek czołowy SKM, który obsługuje trasę Gdańsk Śródmieście. Na południu, wzdłuż linii nr 9, znajduje się z kolei przystanek osobowy Gdańsk Orunia.

Aktualnie stacja ma sześć torów głównych, a przestrzeń na perony pozostaje w rezerwie. Wcześniej planowano w tym miejscu węzeł przesiadkowy Czerwony Most, mający integrować różne środki transportu, w tym kolej dalekobieżną, podmiejską, SKM, tramwaje oraz autobusy. Jednak obecne Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie przewiduje już realizacji tej inwestycji. Najprawdopodobniej powstanie jedynie przystanek osobowy SKM lub kolei podmiejskiej, bez tramwajów, stacji dalekobieżnej i dużego węzła. Planowane jest przedłużenie linii SKM na południe i przeprowadzenie przez stację wiaduktem.

Na terenie stacji znajduje się także siedziba oraz baza Pomorskiego Przedsiębiorstwa Mechaniczno-Torowego, w tym obrotnica kolejowa. Ruch pociągów na stacji odbywa się pod nadzorem jedynej obecnie nastawni GP, która pełni jednocześnie funkcję posterunku przejazdowego kategorii A w ciągu ul. Sandomierskiej.

Historia

Historia tej stacji sięga 1905 roku, kiedy to została otwarta jako stacja rozrządowa na linii Gdańsk-Tczew. Linia ta stanowiła część Pruskiej Kolei Wschodniej, łączącej Berlin z Królewcem. Otwarcie stacji miało związek z budową kolei na Wyspę Ostrów (niem. Holm), która była około 10-kilometrową trasą towarową prowadzącą z centrum Gdańska na wschód. Linia ta odgałęzała się w miejscu obecnej łącznicy nr 721, a jej trasa obejmowała m.in. Orunię, Motławę, Olszynkę, Martwą Wisłę oraz obsługiwała nabrzeża powstałego Kanału Kaszubskiego.

Stacja była dobrze skomunikowana z miastem dzięki Bramie Kolejowej, która istnieje do dziś i prowadziła do pierwszego dworca kolejowego, Gdańsk Brama Nizinna. Istniała także droga do stacji przez Bramę Oruńską, która została rozebrana w 1927 roku. Na miejscu dawnej Bramy Oruńskiej funkcjonował przystanek osobowy Gdańsk Biskupia Górka aż do lat 60. XX wieku.

Nazwa Stacji	Okres Obowiązywania
Danzig Verschiebebahnhof	1905 – 1921
Danzig Rangierbahnhof	1921 – 1940
Danzig Verschiebebahnhof	1940 – 1945
Gdańsk Przetokowy	1945 – 1947
Gdańsk Południowy	Od 1947

W latach 2011–2013 stacja przeszła szereg modernizacji, które obejmowały wymianę torowisk oraz modernizację urządzeń związanych z systemem sterowania ruchem kolejowym (SRK). Przebudowano również układ torowy, co obejmowało rozbiórkę wielu niezelektryfikowanych torów bocznych, co znacznie poprawiło funkcjonalność i efektywność stacji.

---

Oceń: Gdańsk Południowy

---