Lipce to malownicza część Gdańska, która nosiła w przeszłości nazwę Lipicz oraz w kaszubskim dialekcie znana jest jako Lëpicz. W niemieckim ujęciu nazywała się Guteherberge.
Ta urokliwa lokalizacja znajduje się w obrębie dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce, co umożliwia mieszkańcom i turystom korzystanie z bliskości do uroków przyrody, które otaczają okolice. Lipce leży nad rzeką Radunią, co daje piękne widoki oraz możliwość spędzania czasu na świeżym powietrzu.
Dodatkowo, w pobliskiej okolicy znajduje się Kanał Raduni, który stanowi ważny element infrastruktury wodnej regionu. To stwarzająca możliwość relaksu i uprawiania sportów wodnych atrakcja, która przyciąga wielu do tej części Gdańska.
Położenie administracyjne
Lipce zostały wchłonięte do administracyjnych granic miasta 15 stycznia 1954 roku. Te tereny należą do historycznego okręgu Niziny. Aktualnie znajdują się na obszarze dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce, która łączy w sobie różnorodne aspekty regionalnej historii i kultury.
Sąsiednie jednostki
- od północy: Orunia, Dolnik,
- od zachodu: Maćkowy,
- od wschodu: Niegowo, Dolnik,
- od południa: św. Wojciech, Ostróżek, Niegowo.
Warunki geograficzne
Dzielnica Orunia-św. Wojciech-Lipce wyróżnia się lokalizacją na styku dwóch mezoregionów: Pojezierza Kaszubskiego oraz Żuław Wiślanych.
Geograficzne położenie Lipiec jest doskonale widoczne, ponieważ Kanał Raduni stanowi naturalną granicę, dzieląc obszar na dwie wyraźne części.
W zachodniej, górnej części terenu znajdują się wzniesienia, które kontrastują z wschodnią, nizinną częścią, gdzie można zaobserwować depresję.
Historia
W historii miejscowości pojawiają się różne nazwa i hipotezy. Miejscowość znana jest pod kilkoma nazwami, takimi jak Lepitz, Lipcze (w roku 1315), czy Gudeherbrige (w roku 1454). Wcześniejsze formy to także Lipicz z około 1885 roku.
Istnieją teorie sugerujące, że już w X wieku na obszarze Lipiec mógł funkcjonować port morski. W tamtym okresie, nizinne tereny Żuław Gdańskich były okresowo zalewane wodą. W latach 30. XX wieku podczas wykopalisk odkryto kilka łodzi pomorskich, które mogły korzystać z lokalnych wód.
Nazwa miejscowości może również wywodzić się od słowa lepa, które oznacza dogodne miejsce do cumowania statków. To sugeruje, że obszar ten mógł zyskać na znaczeniu jako bezpieczna przystań.
Od roku 1454 Lipce weszły w skład majątku Gdańska. Wspólnota wiejska położona była na Gdańskiej Wyżynie, a w drugiej połowie XVI wieku stanowiła część województwa pomorskiego.
Niemiecka nazwa Guteherberge w tłumaczeniu oznacza „dobry zajazd”. Lipce zyskały popularność jako miejsce odpoczynku dla podróżnych przemierzających szlak do Gdańska. W roku 1677 gościł tutaj Jan III Sobieski, co podkreśla ich historyczne znaczenie.
Niestety, miejscowość doświadczyła również katastrof naturalnych. 9 lipca 2001 roku miała miejsce tragiczna powódź w Gdańsku, która spowodowała zalanie Lipiec. Z kolei w 2009 roku wyburzono budynek Szkoły Podstawowej nr 41, co było znaczącym wydarzeniem w historii lokalnej społeczności.
Obiekty
W malowniczej dzielnicy Gdańska, Lipce, znajduje się szereg niezwykle interesujących obiektów, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów.
- Lwi Dwór – to najstarszy w Polsce dom podcieniowy, który został wzniesiony w 1600 roku, Trakt św. Wojciecha 297,
- Dwór Ferberów,
- Park Ferberów,
- ujęcie wody pitnej Gdańsk-Lipce,
- Ośrodek sportów konnych „Lipce”,
- Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego,
- Zajazd Lipce.
Każdy z tych obiektów ma swoją unikalną historię i funkcję, przyczyniając się do bogactwa kulturowego tej części Gdańska.
Transport i komunikacja
Osiedle Lipce usytuowane jest imponująco wzdłuż ulicy Trakt św. Wojciecha, stanowiącej fragment drogi krajowej nr 1 (E75). Ta ważna arteria komunikacyjna przebiega przez obszar osiedla w kierunku południkowym.
Transport publiczny zapewniają autobusy, które łączą Lipce z centrum Gdańska, umożliwiając wygodne przemieszczanie się mieszkańców w kierunku głównych punktów miasta.
Dodatkowo, przez Lipce prowadzona jest linia kolejowa nr 9, jak również towarowa linia kolejowa nr 226, która łączy Pruszcz Gdański z Gdańskiem Portem Północnym. Na trasie linii kolejowej nr 9 znajduje się przystanek znany jako Gdańsk Lipce, co stanowi kolejny atut komunikacyjny tej lokalizacji.
W ramach rozwoju infrastruktury drogowej, w związku z realizacją południowej obwodnicy Gdańska, która przebiega przez Lipce w kierunku zachód-wschód, na przecięciu z Traktem św. Wojciecha w latach 2011-2012 powstał nowoczesny Węzeł Gdańsk Lipce. Jest to węzeł typu WB, który skutecznie łączy obwodnicę z Traktem, będącym częścią drogi krajowej nr 91, łączącej Gdańsk z Toruniem.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
- Od Volksschule do Szkoły Podstawowej – historia szkoły w Lipcach.
- I. Tłoczek. Polskie Budownictwo Drewniane, Warszawa 1980 r., wydawnictwo Ossolineum, s. 98.
- Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955 r., s. 128.
- a b c Jednostki morfogenetyczne Gdańska. [dostęp 20.01.2009 r.]
- Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- Amtsbezirk Guteherberge.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Lipnik (Gdańsk) | Krakowiec-Górki Zachodnie | Osowa (Gdańsk) | Niegowo | Przymorze Wielkie | Siedlce (Gdańsk) | Stogi (Gdańsk) | Emaus (Gdańsk) | Przymorze (Gdańsk) | Biały Dwór (Gdańsk) | Oruńskie Przedmieście | Maćkowy | Letnica | Kokoszki (Gdańsk) | Strzyża (Gdańsk) | Brętowo | Aniołki | Rynarzewo (Gdańsk) | Komary (Gdańsk) | Czerwony Dwór (Gdańsk)Oceń: Lipce (Gdańsk)