Opera Bałtycka

---

Historia

Pierwszy spektakl operowy zrealizowany w Gdańsku nosił tytuł „Le nozze d’Amore e di Psiche”, a jego autorstwo przypisuje się Marco Scacchiemu. To wydarzenie miało miejsce w 1646 roku i zorganizowano je z okazji wizyty Ludwiki Marii Gonzagi, małżonki króla Władysława IV. W celu umożliwienia prezentacji tego spektaklu, Szkołę Szermierczą dostosowano tak, aby mogła pomieścić nawet trzy tysiące widzów. W ciągu kolejnych lat obiekt ten był wykorzystywany przez przybywające zespoły teatralne, a stały teatr operowy wystartował ze swoją działalnością w 1753 roku. W 1773 roku powstał nowy budynek dedykowany działalności operowej.

Po okresie zaborów, Tomasz Truskolaski, aktor Teatru Narodowego, zaprezentował pierwszą operę w języku polskim pt. „Wesele wiejskie”. W odniesieniu do dalszego rozwoju opery w Gdańsku, warto podkreślić, że jej znaczenie rosło, co potwierdzają liczne premiery realizowane tuż po ich prapremierach.

3 września 1915 roku otwarto halę sportowo-widowiskową, znaną jako Sporthalle, zdolną pomieścić 2000 osób. Po zakończeniu II wojny światowej hala ta została przekształcona na siedzibę opery. W 1982 roku, po wielu zmianach, gmach opery przybrał obecny kształt. Obecnie jest ona określana jako najmniejsza sala operowa w Polsce.

Data 28 czerwca 1950 roku zaznacza początek historii Opery Bałtyckiej, kiedy to z jej repertuaru po raz pierwszy zaprezentowano Eugeniusza Oniegina autorstwa Piotra Czajkowskiego. W dniu 1 maja 1953 roku dokonano połączenia Studia Operowego z Orkiestrą Filharmoniczną, co zaowocowało powstaniem Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, która do dzisiaj znajduje się przy alei Zwycięstwa 15. W ciągu następnych kilku lat realizowano szereg modernizacji i przekształceń budynku, zastanawiając się nad jego funkcjami. W 1974 roku utworzono nową orkiestrę, która przyjęła rolę Filharmonii Bałtyckiej, podczas gdy pierwotna orkiestra stała się głównie zespołem operowym. Obie instytucje od początku współpracowały, mając jednego dyrektora naczelnego, co ułatwiało codzienną działalność opery i filharmonii. W 1994 roku doszło do rozdzielenia instytucji, gdy filharmonia zmieniła swoją siedzibę i dyrektora, przez co opera uzyskała status samodzielnej jednostki artystycznej i przyjęła nazwę Państwowa Opera Bałtycka.

W artystycznym sezonie 2009/2010 Opera Bałtycka miała zaszczyt obchodzić sześćdziesięciolecie swojego istnienia. Działania, które realizuje, cieszą się uznaniem w międzynarodowym środowisku. Na przykład, gdańskie przedstawienie „Nabucco” zdobyło Nagrodę Niemieckich Krytyków w 1986 roku, co świadczy o wysokiej jakości produkcji. W 2008 roku spektakl „Gwałt na Lukrecji” autorstwa Benjamina Brittena zdobył dwie nagrody podczas festiwalu operowego w Segedynie, co również potwierdziło wyróżniający się status Opery Bałtyckiej.

Artystyczny sezon 2011/2012 był wyjatkowy, ponieważ Opera Bałtycka zorganizowała światową prapremierę opery Elżbiety Sikory „Madame Curie”, która miała miejsce w Paryżu w listopadzie 2011 roku w ramach Kulturalnego Programu Polskiej Prezydencji w Radzie UE. Film dokumentujący to wydarzenie, pokazany dwa lata później, został nagrodzony przez francuskich wydawców nagrodą „Orfeusz”. W sezonie 2012/2013 pokazano kolejne interesujące prace, takie jak „Skrzypce Rotszylda” Flejszmana i „Gracze” Szostakowicza/Meyera, które również zdobyły uznanie. Sezon zainaugurował spektakl operowy Krzysztofa Pendereckiego pt. „Ubu Rex” w reżyserii Janusza Wiśniewskiego.

W dniu 23 kwietnia 2012 roku zmieniono nazwę instytucji na Opera Bałtycka w Gdańsku. Od tego momentu zaczęto organizować wiele koncertów, które w 2014 roku zgromadziły imponującą liczbę 41.089 uczestników. W 2017 roku liczba widzów wzrosła do 50 194, co w porównaniu do 34 200 w roku poprzednim pokazało znaczną poprawę – przychody ze sprzedaży biletów osiągnęły wartość 1 828 000 zł, w porównaniu do 1 015 056 zł z 2016 roku.

Dyrektorzy naczelni

Historia dyrektorskiego grona Opera Bałtycka obejmuje wielu znakomitych artystów i menedżerów, którzy przez lata kształtowali jej oblicze. Oto lista naczelnych dyrektorów tej instytucji:

• Bohdan Podhorski-Piotrowski (1950–1951),
• Tadeusz Rybowski (1952–1970),
• Jerzy Procner (1970–1971),
• Zbigniew Makuszewski (1971–1973),
• Maciej Krzyżanowski (1973–1977),
• Włodzimierz Nawotka (1978–1991),
• Andrzej Kiełbowicz (1991–1993),
• Barbara Żurowska-Sutt (1993–1995),
• Włodzimierz Nawotka (1995–2008),
• Marek Weiss-Grzesiński (2008–2016),
• Warcisław Kunc (2016–2018),
• Romuald Wicza-Pokojski (od 2019; od 2018 jako p.o.).

Każdy z wymienionych dyrektorów miał swój wkład w rozwój opery oraz w kreowanie jej artystycznego repertuaru, co czyni Opera Bałtycka ważnym punktem na mapie kulturalnej Polski.

Dyrektorzy artystyczni

W historii Opery Bałtyckiej na szczególną uwagę zasługują artystyczni dyrektorzy, których rolą było kierowanie zespołem oraz promowanie wartości artystycznych. Oto lista dyrektorów oraz ich okresy kadencji:

• Zygmunt Latoszewski (1950–1952),
• Kazimierz Wiłkomirski (1952–1955),
• Zygmunt Latoszewski (1955–1961),
• Jerzy Katlewicz (1961–1968),
• Jerzy Procner (1968–1972),
• Zbigniew Chwedczuk (1972-1981),
• Wojciech Rajski (1981–1982),
• Bogusław Madey (1982–1983),
• Janusz Przybylski (1984–1990),
• Andrzej Kiełbowicz (1991–1993),
• Barbara Żurowska-Sutt (1993–1995),
• Andrzej Knap (1995–1999),
• Krzysztof Słowiński (2000–2002),
• Marek Weiss-Grzesiński (2008–2016).

Każda z tych osób przyniosła coś unikalnego do repertuaru i misji artystycznej tej instytucji, kształtując jej rozwój przez wiele lat.

Kierownictwo Baletu

Kierownictwo baletu w Operze Bałtyckiej obejmowało wiele wybitnych postaci, które swoją pracą przyczyniły się do rozwoju tej formy sztuki. Poniżej przedstawiamy chronologiczny wykaz tych menedżerów:

• Janina Jarzynówna-Sobczak (1949-1976),
• Gustaw Klauzner (1976-1988),
• Walery Niekrasow (1988-1992),
• Bożena Kociołkowska (1992-1993),
• Bronisław Prądzyński (1993-1996),
• Marek Andrzej Stasiewicz (1996-1999),
• Sławomir Gidel (1999-2007),
• Roman Komassa (2008-2009),
• Wojciech Warszawski (od 2016).

Każda z tych osób wnosiła coś unikalnego, kształtując wizerunek i kierunek artystyczny baletu w Trójmieście.

Kierownictwo Chóru

W historii Chóru Opery Bałtyckiej kierownictwo miało znaczący wpływ na jego rozwój oraz repertuar. Oto lista osób, które pełniły tę funkcję:

• Roman Kuklewicz (1950-1953),
• Leon Snarski (1954-1958),
• Zbigniew Bruna (1958-1959),
• Tadeusz Jakubowski (1959-1963),
• Jerzy Michalak (1964-1966),
• Wiesław Czerski (1967-1971),
• Andrzej Bachleda (1972-1975),
• Wiesław Czerski (1975-1976),
• Kazimierz Skrzyński (1976),
• Henryk Czyżewski (1977-1980),
• Józefa Siudaczyńska (1980-1983),
• Janusz Łapot (1983-1997),
• Elżbieta Wiesztordt (1997-2008),
• Dariusz Tabisz (2008-2011),
• Anna Michalak (2012-2017),
• Waldemar Górski (2017-2018),
• Agnieszka Długołęcka-Kuraś (od 2018).

W każdej z tych kadencji kierownicy przyczyniali się do kształtowania artystycznego oblicza chóru, prowadząc go przez różne etapy jego działalności.

---

Oceń: Opera Bałtycka

---