Maćkowy, znany również pod wcześniejszą nazwą Maćki oraz w języku niemieckim jako Matzkau lub Matzken, to obszar leżący w Gdańsku, wchodzący w skład dzielnicy administracyjnej Orunia Górna-Gdańsk Południe.
W historii tego miejsca szczególnie interesujący jest fakt, że w II połowie XVI wieku stanowiło ono wieś należącą do biskupstwa włocławskiego, co ukazuje jego znaczenie w kontekście regionalnym województwa pomorskiego.
Położenie
Maćkowy zostały przyłączone do granic administracyjnych miasta w roku 1973, co z pewnością wpłynęło na ich rozwój oraz integrację z otoczeniem. Obszar ten należy do historycznego okręgu Wyżyny, a jego ukształtowanie terenu jest w szczególności związane z początkiem wzniesień Pojezierza Kaszubskiego. Te wzniesienia zaczynają się od linii Kanału Raduni, co nadaje regionowi charakterystyczny klimat.
Od strony wschodniej Maćkowy graniczą z dzielnicą administracyjną Orunia-Św. Wojciech-Lipce, co stanowi istotny element układu przestrzennego tej części miasta.
Sąsiednie jednostki
- od północy: Łostowice (północno-zachodnia część), osiedle Moje Marzenie, Orunia Górna, oraz Orunia,
- od wschodu: Lipce,
- od zachodu: Borkowo Łostowickie (wieś),
- od południa: Święty Wojciech.
Na północ od Maćkowych znajduje się zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Potoku Oruńskiego, który z pewnością wzbogaca lokalne walory przyrodnicze i jest miejscem, które warto odwiedzić.
Komunikacja
W Maćkowach kluczowym elementem komunikacyjnym jest ul. Starogardzka, która stanowi część ważnej drogi wojewódzkiej nr 222 łączącej Gdańsk, Starogard oraz Skórcz. Dzięki temu mieszkańcy i odwiedzający mogą łatwo przemieszczać się w kierunku innych miejscowości.
Dodatkowo, dla osób podróżujących z centrum Gdańska, dostępne są regularne kursy autobusów miejskich, co znacznie ułatwia dojazd do osiedla. System transportu publicznego zapewnia wygodne połączenia.
Warto również wspomnieć, że w Maćkowach mieści się śmigłowcowe lądowisko Gdańsk-Maćkowy, które stanowi istotny element lokalnej infrastruktury, umożliwiając szybki transport dla osób potrzebujących natychmiastowej pomocy lub chcących przemieszczać się w inny sposób.
Historia
W historii tej miejscowości wyróżnia się wiele dawnych nazw, takich jak Maczkowo, Maczkow oraz Matzkau z lat: 1286, 1338, 1583 oraz 1874. Zmieniały się one, odzwierciedlając rozwój oraz ewolucję społeczności na przestrzeni wieków.
Pierwotnie Maćkowy stanowiły obszar dworski, który z czasem przekształcił się w podmiejską osadę rolniczo-mieszkaniową. W czasie II wojny światowej w sąsiedztwie osady funkcjonował oboz Aussenstelle Matzkau, który służył jako miejsce odbywania kar przez niemieckich SS-manów oraz policjantów skazanych za różnorodne przestępstwa, w tym dezercję i oszustwa. W obozie tym wykonywano kary śmierci, a również więźniowie aktywnie uczestniczyli w tłumieniu powstania warszawskiego.
1 stycznia 1973 roku, Maćkowy zostały formalnie włączone do Gdańska. W 1978 roku, przy ul. Bartniczej 1, uruchomiono zakład mleczarski Spółdzielni Mleczarskiej Maćkowy, który przez pewien czas był jedynym w Polsce producentem mleka bez laktozy oraz śmietany UHT. Niestety, w 2017 roku zapadła decyzja o zamknięciu zakładu.
Po zakończeniu działalności mleczarni, pozostawiono po niej 65-metrowy, ceglany komin, który dnia 10 stycznia 2023 roku został wysadzony w powietrze przy użyciu ponad 13 kg dynamitu, co stanowiło symboliczny koniec pewnego rozdziału w historii tej miejscowości.
Przypisy
- obręb Maćkowy [online], e-mapa.net [dostęp 03.06.2024 r.]
- Marzena Klimowicz-Sikorska: W Gdańsku karano SS-Mannów. trojmiasto.pl.
- RobertR. Kiewlicz RobertR., Koniec Spółdzielni Mleczarskiej Maćkowy. Zakład w likwidacji [online], trojmiasto.pl, 11.09.2017 r. [dostęp 28.12.2017 r.]
- AnnaA. Dobiegała AnnaA., Spółdzielnia „Maćkowy”. Tak wyglądała w najlepszych czasach [online], wyborcza.pl, 22.10.2017 r. [dostęp 28.12.2017 r.]
- W Gdańsku powstanie 35. dzielnica [online], trojmiasto.pl [dostęp 05.11.2018 r.]
- Dawne nazwy geograficzne. danzig-online.pl.
- Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325
- a b c d Jednostki morfogenetyczne Gdańska. [dostęp 18.10.2014 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Oruńskie Przedmieście | Lipce (Gdańsk) | Lipnik (Gdańsk) | Krakowiec-Górki Zachodnie | Osowa (Gdańsk) | Niegowo | Przymorze Wielkie | Siedlce (Gdańsk) | Stogi (Gdańsk) | Emaus (Gdańsk) | Letnica | Kokoszki (Gdańsk) | Strzyża (Gdańsk) | Brętowo | Aniołki | Rynarzewo (Gdańsk) | Komary (Gdańsk) | Czerwony Dwór (Gdańsk) | Wysepka we Wrzeszczu | Wysoka (Gdańsk)Oceń: Maćkowy