Brama Zielona Głównego Miasta, znana kiedyś jako Brama Kogi i określana w języku niemieckim jako Grünes Tor oraz w kaszubskim jako Zelonô Bróma, jest jedną z najstarszych wodnych bram w Gdańsku.
Jej historia sięga roku 1357, co czyni ją ważnym elementem kulturowym i historycznym tego regionu. Zabytek ten otrzymał numer rejestru 295 w dniu 24 lutego 1967 roku, co potwierdza jego znaczenie w polskim dziedzictwie.
Warto zaznaczyć, że Brama Zielona jest pierwszym w Gdańsku przykładem manieryzmu niderlandzkiego, stylu architektonicznego, który przyniósł miastu niepowtarzalne i charakterystyczne piękno.
Historia
Brama Zielona, która została wzniesiona w latach 1564–1568, jest dziełem duetu architektów: Regniera z Amsterdamu oraz drezdeńczyka Hansa Kramera. Ta imponująca budowla pełniła funkcję rezydencji królów Polski. Wraz z bramami Złotą oraz Wyżynną, tworzyła pomnikową strukturę, która spinała ciąg ulicy Długiej oraz Długiego Targu, znaną jako Drogą Królewską. Dalsza droga prowadziła poprzez Zielony Most, Bramę Stągiewną oraz Długie Ogrody (z zastrzeżeniem, że była to także Brama Żuławska) i kierowała w stronę Elbląga oraz Królewca.
Chociaż budowla zaprojektowana była z myślą o przyjmowaniu polskich monarchów, to jednak nigdy ich nie gościła. Mulda przez nią usankcjonowała jedynie przyjazd Marii Ludwika Gonzaga, przyszłej żony Władysława IV i później Jana Kazimierza, które zatrzymały się tam w lutym 1646 roku. Warto dodać, że w historii Bramy Zielonej mieściło się także Towarzystwo Przyrodnicze, które niedługo po tym zostało przeniesione do Domu Przyrodników.
Do konstrukcji tej eleganckiej bramy wykorzystano unikalne w ówczesnych czasach cegły o niewielkich wymiarach, które nazywano holenderskimi, ponieważ przybyły one do Gdańska jako balast w ładowniach statków z Amsterdamu. W latach 1880–1939 Brama Zielona stała się siedzibą Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego. Współcześnie w jej wnętrzach znajduje się oddział wystawienniczy Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz Gdańską Galerię Fotografii. W Bramy Zielonej odbywają się różnorodne wystawy, spotkania, konferencje i pokazy.
Swoje biuro w jednym z pomieszczeń Zielonej Bramy miał również Prezydent Lech Wałęsa w latach 1999–2015, zanim przeniósł się do siedziby Europejskiego Centrum Solidarności.
Przypisy
- Otwarcie i poświecenie biura Lecha Wałęsy w Zielonej Bramie. gdansk.pl, 29.12.1999 r. [dostęp 08.09.2024 r.]
- Uroczyste przekazanie Lechowi Wałęsie biura w ECS. gdansk.pl, 29.01.2015 r. [dostęp 08.09.2024 r.]
- Krumbiegiel G., Krumbiegiel B., 1998: Z historii Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku. W: Bursztyn – poglądy, opinie, 2005 r., s. 198–201. ISBN 83-912894-5-1.
- Rejestr zabytków nieruchomych [online], kobidz.pl.
Pozostałe obiekty w kategorii "Bramy":
Brama Żuraw w Gdańsku | Brama Chlebnicka w Gdańsku | Brama Kolejowa w Gdańsku | Brama Mariacka | Brama Straganiarska | Brama Świętojańska | Brama Wyżynna w Gdańsku | Brama Złota w Gdańsku | Brama Żuławska | Brama Świętego Ducha | Brama nr 2 Stoczni Gdańskiej | Brama Nizinna w Gdańsku | Brama KrowiaOceń: Brama Zielona