Muzeum Narodowe w Gdańsku

---

Historia

Muzeum Narodowe w Gdańsku posiada bogatą historię, która ma swoje korzenie w dawnym klasztorze franciszkańskim. To właśnie w jego murach kontynuowane są tradycje Muzeum Miejskiego oraz Muzeum Rzemiosła Artystycznego. Pierwotnie funkcjonowało jako Muzeum Miejskie, które już w 1945 roku, zaraz po zakończeniu II wojny światowej, przystąpiło do uratowania wielu cennych artefaktów z ruin Gdańska. Początkowy zbiór obejmował około 800 obiektów.

W miarę jak prace porządkowe nabierały tempa, budynek był stopniowo odgruzowywany i przygotowywany do ekspozycji. 30 maja 1948 roku odbyło się uroczyste otwarcie placówki, która zyskała miano Państwowego Muzeum w Gdańsku. Uczestniczyli w nim wiceminister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski oraz prof. Stanisław Lorentz, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie. Miejsce wystawiennicze zajmowało najpierw krużganki i parter budynku, podczas gdy na piętrze prowadzone były prace remontowe.

W dniu 1 lipca 1948 roku placówka przyjęła nową nazwę Muzeum Pomorskie. Wśród pierwszych wystaw znalazły się dzieła ilustrujące bogatą kulturę artystyczną Gdańska oraz Pomorza, w tym europejskie rzeźby, malarstwo oraz polskie dzieła z XIX i XX wieku, w dużej mierze opierając się na depozytach z Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1952 roku muzeum zaprezentowało wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych przez prof. Konrada Jażdżewskiego.

W 1956 roku nastąpiło znaczące wydarzenie, gdy do Gdańska powróciły zabytki z ZSRR, które zostały wywiezione podczas wojny. Te cenne obiekty miały swoje miejsce na wystawie zorganizowanej 30 września. Ich prezentacji towarzyszyli przedstawiciele międzynarodowych organizacji muzealnych, w tym dyrektor sekcji muzeów UNESCO oraz kierownicy muzeów z różnych europejskich miast.

W otarciu o 150 obrazów, około 4500 grafik oraz rysunków, Gdańsk zyskał możliwość zaprezentowania tryptyku „Sąd Ostateczny” autorstwa Hansa Memlinga, który uważany jest za jedno z najcenniejszych dzieł w placówce. W 1961 roku do zbiorów muzeum trafiła część kolekcji paramentów kościelnych z Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, które wcześniej znajdowały się w Muzeum Miejskim.

Rząd NRD zwrócił Polsce 189 tkanin i haftów, co znacznie wzmocniło zbiory placówki. Muzeum rozwinęło się, obejmując także zabytki archeologiczne oraz historyczne. Warto odnotować, że w latach 1960-1971 muzeum przekazało podział na samodzielne jednostki, tworząc takie instytucje jak Muzeum Morskie, Muzeum Archeologiczne oraz Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.

7 maja 1972 roku Muzeum Pomorskie zmieniło swoją nazwę na Muzeum Narodowe. Obecnie w jego strukturze znajdują się liczne oddziały, w tym Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie oraz Muzeum Etnograficzne w Oliwie, które gromadzi zbiory kulturowe z obszarów pozaeuropejskich oraz dotyczące przesiedleńców z Kresów II Rzeczypospolitej.

Oddział Sztuki Współczesnej w Pałacu Opatów w Oliwie oraz Gdańska Galeria Fotografii są dodatkowymi jednostkami, które wzbogacają ofertę kulturalną placówki. Oddział Zielona Brama oraz Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim uzupełniają bogaty wachlarz działań muzealnych.

Podstawowym składnikiem zbiorów jest Dział Sztuki Dawnej, zlokalizowany w pierwotnej siedzibie, dawnym klasztorze. Znajdują się tu nie tylko kolekcje złotnictwa, mebli, ceramiki, ale także rzeźby i malarstwo. Prezentowany jest również „Sąd Ostateczny” H. Memlinga.

Wielkim wydarzeniem wystawienniczym była zorganizowana w 1997 roku wystawa „Aurea Porta Rzeczypospolitej”, która ukazała sztukę gdańską od XV do XVIII wieku. Po II wojnie światowej franciszkanie podejmowali działania zmierzające do odzyskania budynku. Protesty mieszkańców Trójmiasta oraz działania pracowników muzeum na rzecz obrony instytucji zostały skierowane w marcu 1995 roku do papieża Jana Pawła II. Mimo wielu działań, 14 czerwca 1995 roku Komisja Majątkowa stwierdziła brak podstaw dla roszczeń franciszkanów.

W 2017 roku, łączna liczba zwiedzających wyniosła 162 137, co świadczy o dużym zainteresowaniu muzeum oraz jego bogatymi zbiorami.

Dyrektorzy

W historii Muzeum Narodowego w Gdańsku zasłużone postacie odgrywały kluczową rolę jako dyrektorzy, którzy kierowali tą instytucją w różnych okresach. Oto lista dyrektorów wraz z czasem ich kadencji:

• Jan Chranicki (1948–1970),
• Janusz Wąsowicz (1970–1974),
• Jan Przała (1974–1980),
• Józef Kuszewski (1980–1983),
• Teresa Milewska (1983–1988),
• Tadeusz Piaskowski (1988–2004),
• Wojciech Bonisławski (2004–2019),
• Jacek Friedrich (2020–2024),
• Piotr Stasiowski (od 1 października 2024).

Oddziały Muzeum

Muzeum Narodowe w Gdańsku to ważna instytucja kulturalna, która oferuje zróżnicowane kolekcje i atrakcje w swoich różnych oddziałach. Poniżej znajduje się szczegółowa tabela przedstawiająca te oddziały, ich adresy oraz specyfikę.

Zdjęcie	Oddział	Adres
_	Oddział Sztuki Dawnej – gmach główny	Toruńska 1 80-822, Gdańsk
_	Oddział Sztuki Nowoczesnej (Pałac Opatów)	Cystersów 18 80-330, Gdańsk
_	Oddział Etnografii (Spichlerz Opacki)	Cystersów 19 80-330, Gdańsk
_	Oddział Zielona Brama Gdańska Galeria Fotografii	Długi Targ 24 80-828, Gdańsk
_	Nomus – Nowe Muzeum Sztuki	Jaracza 14 80-863, Gdańsk
_	Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie	Będomin 16 83-422, Nowy Barkoczyn
_	Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim	Waplewo Wielkie 82-410, Stary Targ

---

Oceń: Muzeum Narodowe w Gdańsku

---