Wieża Więzienna, znana również jako Stockturm, stanowi niezwykły element architektury średniowiecznej, tworząc część obwarowań Głównego Miasta w Gdańsku. Jej historia sięga czasów, gdy była funkcjonalnym punktem obronnym w tej ważnej lokalizacji.
Obok wieży znajdują się inne istotne budowle, w tym Katownia oraz łącząca je struktura, nazywana tzw. Szyją. Te historyczne obiekty tworzą zespół przedbramia, znany jako barbakan, który pełnił kluczową rolę w zabezpieczeniu miasta przed atakami.
Nie można zapomnieć o bliskości do ul. Długiej, jednej z najpiękniejszych ulic Gdańska, która przyciąga turystów swoją architekturą oraz historycznym klimatem.
Historia
Fundamenty Wieży Więziennej wywodzą się z początki XIV wieku. Pierwsza faza budowy została zrealizowana przez miejskiego budowniczego, Henryka Ungeradina. To on wzniósł wieżę przed Bramą Długouliczną, która posiadała ostrołukowy przejazd oraz prostokątny dziedziniec. Kolejne etapy rozbudowy miały miejsce w latach 1379–1382 oraz 1416–1418. Najwyższą kondygnację, o charakterystycznych arkadach przypominających kształtem „ośle grzbiety”, zaprojektował Henryk Hetzel. Natomiast Michał Enkinger dodał do wieży dach namiotowy oraz cztery eleganckie wieżyczki narożne. Niestety, dach ten spłonął w 1577 roku w trakcie oblężenia Gdańska przez wojska Stefana Batorego.
W 1594 roku, pod kierownictwem Antoniego van Obberghena, wieża została przebudowana, a na jej szczycie umieszczono barokowy hełm. Gdy w 1604 roku straciła swoje militarne znaczenie, przekształcono ją w więzienie, obok Katowni i Szyi. Na wschodniej stronie Wieży Więziennej umieszczono pręgierz, który stał się miejscem licznych egzekucji.
Aktualnie Wieża Więzienna jest częścią Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, które zaangażowało się w prace konserwatorskie i zakończyło odbudowę wieży po zniszczeniach spowodowanych wojną, gdyż dach uległ spaleniu.
Od czerwca 2006 roku w przedbramie, obejmującej zarówno Wieżę Więzienną, jak i Katownię, znajdowało się Muzeum Bursztynu. Po przeniesieniu muzeum w 2021 roku do Wielkiego Młyna, powstała wolna przestrzeń wystawiennicza, która została wykorzystana przez Muzeum Odbudowy Gdańska.
Przypisy
- Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie, w Katowni - Muzeum Odbudowy Gdańska
- Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Bastion Miś | Baszta Łabędź | Twierdza Wisłoujście | Bastion Królik | Bastion św. Gertrudy | Bastion Żubr | Baszta Kotwiczników | Baszta Słomiana | Redita Napoleońska w Gdańsku | Szaniec Jezuicki | Baszta Jacek | Grodzisko (Gdańsk) | Bastion Wilk | Baszta Schultza | Baszta Narożna | Baszta na Podmurzu | Baszta Latarniana | Baszta Browarna | Baszta Biała | Bastion WyskokOceń: Wieża Więzienna w Gdańsku