Muzeum Bursztynu w Gdańsku


Muzeum Bursztynu w Gdańsku jest znaczącym ośrodkiem, który kładzie nacisk na bogatą historię bursztynu oraz tradycje bursztyniarskie w Polsce. Zostało założone w 2000 roku jako oddział Muzeum Gdańska, a jego celem jest dokumentowanie oraz promowanie unikalnych cech tego naturalnego surowca.

Muzeum otwarte zostało 28 czerwca 2006 roku, początkowo mieszcząc się w Wieży Więziennej w Gdańsku, usytuowanej przy Drodze Królewskiej. W tej historycznej lokalizacji zyskało liczne grono miłośników, które z każdym rokiem rosło.

Warto zaznaczyć, że 24 lipca 2021 roku muzeum rozpoczęło nowy rozdział, przenosząc się do Wielkiego Młyna. To nowoczesne miejsce otworzyło przed zwiedzającymi jeszcze większe możliwości odkrywania bursztynowych eksponatów i poznańania fascynujących faktów na temat bursztyniarstwa.

Do chwili obecnej Muzeum Bursztynu odwiedziło ponad milion entuzjastów, co potwierdza jego znaczenie w gdańskiej ofercie kulturalnej. Warto podkreślić, że w 2019 roku muzeum przyciągnęło około 119 tysięcy zwiedzających rocznie, co świadczy o jego popularności i wpływie na turystykę w regionie.

Historia powstania

W lutym 2000 roku, dzięki decyzji Zarządu Miasta Gdańska, powstało Muzeum Bursztynu jako część Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, które obecnie znane jest jako Muzeum Gdańska. Na samym początku rozpoczęto intensywne gromadzenie zbiorów, co wymagało dokładnego przemyślenia i organizacji. Wszystkie piętra Wieży Więziennej zostały przekształcone na potrzeby tego kulturalnego przedsięwzięcia.

Rok 2006 to moment, w którym Muzeum Bursztynu z dumą zainaugurowało swoją działalność. Otwarcie miało miejsce w czerwcu, a początkowa powierzchnia wystawiennicza wynosiła 439 m². Kolekcja muzeum była bardzo bogata i różnorodna, obejmując przed 2012 rokiem:

  • około 2000 okazów naturalnego bursztynu,
  • czyli inkluzji organicznych, takich jak gekon, ptasznik czy solfugi,
  • 675 współczesnych dzieł sztuki oraz wyrobów z bursztynu,
  • siedem zabytkowych przedmiotów z bursztynu.

Ta niepowtarzalna kolekcja wielokrotnie przyciągnęła zarówno turystów, jak i miłośników sztuki, a Muzeum Bursztynu zyskało renomę jako jedno z wiodących miejsc prezentujących ten wyjątkowy skarb natury.

Organizacja ekspozycji

W Muzeum Bursztynu w Gdańsku ekspozycja została starannie zorganizowana, aby na każdym piętrze odkryć różnorodne oblicza bursztynu. Zwiedzający mają możliwośc zapoznania się z wieloma aspektami związanymi z tym wyjątkowym surowcem.

W placówce można zgłębić historię bursztynu, znaczenie rzemiosła bursztynowego oraz śledzić bursztynowe szlaki handlowe. Dodatkowo, przedstawiane są tradycje związane z wykorzystaniem bursztynu w medycynie, jako kamienia o właściwościach magicznych, materiału do badań oraz tworzywa artystycznego. Do tradycyjnych metod prezentacji dołączają elementy multimedialne, które znajdują się w specjalnie przystosowanych wnękach w każdej z sal ekspozycyjnych.

Muzeum jest podzielone na trzy główne działy: dziejów naturalnych, sztuki dawnej oraz sztuki współczesnej. Po przeprowadzce w 2021 roku, placówka dysponuje znacznie większą powierzchnią wystawienniczą, wynoszącą 1000 m², co stanowi ogromny wzrost w porównaniu do ubiegłej siedziby w Katowni.

Sale wystawowe zostały podzielone na dwie zasadnicze części. Na I piętrze mieści się dział przyrodniczy, który koncentruje się na historii bursztynu, jego wydobyciu, produkcji oraz właściwościach, a także inkluzjach tego naturalnego skarbu. Z kolei II piętro poświęcone jest aspektom artystycznym, w tym wykorzystaniu bursztynu w różnych epokach historycznych oraz jego współczesnemu zastosowaniu w sztuce.

Co więcej, w Wielkim Młynie znajdują się sale edukacyjne i miejsce spotkań, a także największy w północnej Polsce sklep muzealny, oferujący różnorodne wyroby bursztynowe.

Niektóre eksponaty

W Muzeum Bursztynu w Gdańsku znajduje się wiele ciekawych i unikalnych eksponatów, które przyciągają miłośników zarówno historii, jak i przyrody. Oto kilka z nich:

  • Inkluzja zwierzęca znana jako „Jaszczurka Gierłowska” (Succinilacerta succinea). To wyjątkowy okaz – jedyna znana inkluzja jaszczurki w Polsce, która pochodzi sprzed około 40 milionów lat. W obrębie bursztynowej bryłki znajduje się zmumifikowana jaszczurka, a jej odnalezienie na plaży w Gdańsku Stogach w 1997 roku przez Gabriela Gierłowską czyni ją unikalnym na skalę światową. Warto dodać, że pierwszą jaszczurkę w bursztynie bałtyckim odkrył Richard Klebs w 1875 roku. Oprócz jaszczurki, w bryłce znajdują się również detrytus roślinny oraz włoski dębu, co umożliwia jej identyfikację. Badania potwierdziły, że jest to młoda jaszczurka, a jej bałtyckie pochodzenie wskazuje mlecznobiała otoczka łapek.
  • Największa bryła bursztynu w kolekcji muzeum waży aż 68 kg i pochodzi z Sumatry.
  • Bursztynowe szachy z około 1690 roku to niezwykły zestaw, którego wartość szacuje się na kilka milionów złotych. Jest to jeden z zaledwie 4-5 kompletnych zestawów na świecie, składający się z 32 figur oraz planszy. Od 1758 roku był w posiadaniu lorda Murray’a i znajduje się obecnie na zamku Blair w Szkocji.
  • Bursztynowa waza, która niegdyś była przeznaczona dla Stalina.
  • Kabinet w stylu gdańskiej szafy barokowej z 1724 roku, stworzony przez gdańskiego rzemieślnika Johana Georga Zernebacha. To elegancki sekretarzyk wykonany z bursznu w różnych odcieniach, charakteryzujący się licznymi szufladkami.
  • Kolia paciorków bursztynowych z okresu wpływów rzymskich, która została wypożyczona z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
  • Współczesna kolekcja miniatur biżuterii muzycznej, która jest wykonana w srebrze i bursztynie.
  • Bursztynowy Słowik, główna nagroda festiwalu muzycznego Sopot Festival w Sopocie. Ten wyjątkowy trofeum jest darem dla muzeum od Bogdana Mirowskiego, renomowanego artysty i złotnika z Sopotu.

Każdy z tych eksponatów przyczynia się do unikalnej atmosfery muzeum i podkreśla niezwykłe właściwości bursztynu, który od wieków fascynuje ludzi na całym świecie.

Przypisy

  1. Paweł Wojciechowski, Życie zatrzymane w bursztynie, czyli rzecz o inkluzjach, "Gdańsk światową stolicą bursztynu" - dodatek do Gazety Wyborczej, 23.07.2021 r., s.10
  2. Dobre wyniki Muzeum Bursztynu po otwarciu nowej siedziby w Wielkim Młynie w Gdańsku
  3. Wielki bursztyn z gdańskiego muzeum z szansą na wpis do Księgi Rekordów Guinnessa
  4. Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł
  5. Kosmowska-Ceranowicz B., 2012: Bursztyn w Polsce i na świecie. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa, strona 257.
  6. Po 15 latach zamykają gdańskie Muzeum Bursztynu i... otwierają nowe
  7. Życie zatopione w bursztynie. 24.07.2010 r. otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie w Gdańsku
  8. D. Karaś, Muzeum Bursztynu w Gdańsku, "Gazeta Wyborcza Trójmiasto", 11.07.2006 r.
  9. Bigoś-Bojarska M., 2007: Historia Zespołu Przedbramia ulicy Długiej, adaptacja zabytkowego obiektu na potrzeby nowoczesnego Muzeum Bursztynu, realizacja w latach 2000-2006. W: Muzeum Bursztynu, strony 8-10. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8
  10. Koperkiewicz A., 2007: Powstanie i plany Muzeum Bursztynu Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W: Koperkiewicz A., Grążawska J. (red.): Muzeum Bursztynu, strona 6. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8
  11. a b Grążawska J., 2009: Nowożytne zabytki w kolekcji Muzeum Bursztynu w Gdańsku. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1

Oceń: Muzeum Bursztynu w Gdańsku

Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:25