Piotr Skurski

---

Biografia naukowa

Piotr Skurski to wybitny naukowiec, który swoją edukację rozpoczął w II Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku. Następnie zdecydował się na studia chemiczne na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, który w późniejszym czasie przekształcił się w osobny Wydział Chemii. Ukończył je w 1993 roku, zdobywając pierwsze miejsce i tytuł magistra.

Po ukończeniu studiów, przez cztery miesiące odbywał staż w Pracowni Chemii Kwantowej na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pracował pod okiem prof. Lucjana Pieli. Jego profesjonalna kariera zaczęła się na stanowisku asystenta w macierzystej jednostce. W 1997 roku uzyskał stopień naukowy doktora, broniąc rozprawy pod tytułem: Struktura elektronowa nieklasycznych stanów anionowych, pod kierunkiem prof. dr. hab. Macieja Gutowskiego z Pacific Northwest National Laboratory w Stanach Zjednoczonych. Praca ta została nagrodzona przez Gdańskie Towarzystwo Naukowe.

W kolejnych latach, Piotr Skurski wyjechał w 1998 roku na staż do Uniwersytetu Utah w Salt Lake City (USA), gdzie pracował w grupie prof. Jacka Simonsa, pozostając tam do 2001 roku. W tym czasie uzyskał tytuł Associate Professor of Chemistry w Henry Eyring Center for Theoretical Chemistry. Te lata były również czasem intensywnej pracy nad habilitacją, której temat brzmiał: Struktura elektronowa jednokrotnie i dwukrotnie naładowanych anionów molekularnych tworzonych przez polarne cząsteczki obojętne, co zaowocowało nadaniem mu stopnia doktora habilitowanego przez Wydział Chemii Uniwersytetu Gdańskiego.

W 2002 roku Piotr Skurski został kierownikiem Zakładu Chemii Kwantowej, który skoncentrował się na wykorzystaniu nieempirycznych metod do badania małych układów molekularnych. Jego współpraca z ośrodkiem badawczym w Salt Lake City owocowała wieloma projektami z zespołem prof. Simonsa, ciągnąc się przez kilka lat.

W dniu 17 listopada 2005 roku, Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski nadał mu tytuł profesora, czyniąc go najmłodszym posiadaczem tego tytułu na Uniwersytecie Gdańskim. Wkrótce potem, w 2006 roku, zyskał stanowisko Full Professor of Chemistry na Uniwersytecie Utah. Jego kariera w Gdańsku rozwijała się dynamicznie, prowadząc go do awansu na profesora nadzwyczajnego w 2006 i profesora zwyczajnego w 2007 roku. Również w 2009 roku objął katedrę na Politechnice Gdańskiej.

Od 2011 do 2016 roku Piotr Skurski był członkiem Komitetu Chemii Polskiej Akademii Nauk. W 2016 roku objął kierownictwo Katedry Chemii Teoretycznej na Wydziale Chemii UG, a także został wybrany na senatora uczelni. Przez całą swoją karierę wypromował siedmiu doktorów, z czego troje z nich uzyskało stypendia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, a prace kolejnych trzech zostały uznane za najlepsze na Wydziale Chemii Uniwersytetu Gdańskiego.

Zainteresowania badawcze

W latach dziewięćdziesiątych, Piotr Skurski skoncentrował swoje badania na strukturze elektronowej niewalencyjnie związanych anionów molekularnych, z szczególnym uwzględnieniem anionów odpowiednio związanych multipolowo, takich jak dipolowo, kwadrupolowo i oktupolowo. Jego prace obejmowały także stany anionowe związane dyspersyjnie oraz badania układów solwatujących elektrony. W zakresie analizy potencjału dipolowego, wspólnie z Maciejem Gutowskim oraz Jackiem Simonsem, zaprojektował molekuły, które tworzą stabilne dianiony związane dipolowo i bi-dipolowo, jak również mieszane dianiony walencyjno-dipolowe.

Dalsze badania Skurskiego dotyczyły krytycznych warunków wiązania dwóch elektronów przez nierotujący i skończony dipol (ang. fixed finite dipole). W pierwszej dekadzie XXI wieku, prowadził on analizy stabilizacji rezonansowych stanów anionowych w pułapkach molekularnych, a także wpływu trwałości układów połączonych przez tak zwane wiązania rydbergowskie. Badania obejmowały również naturę wiązania nadmiarowego elektronu przez jony obojnacze oraz metodologie magazynowania energii w związkach o odwróconej polarności.

W kontekście stabilności elektronowej anionów molekularnych, Piotr Skurski oraz J. Simons omówili znaczenie bariery kulombowskiej, co pozwoliło na opracowanie modelu do oszacowania wysokości tych barier oraz określenie czasu życia metastabilnych wielokrotnie naładowanych anionów. Szczególnie interesujące były też ustalenia dotyczące powstawania uszkodzeń DNA wywoływanych przez niskoenergetyczne elektrony wtórne, przygotowane wspólnie z zespołem z Henry Eyring Center for Theoretical Chemistry, co w późniejszych latach zaowocowało teoretycznym opisem mechanizmów naprawczych DNA.

W drugiej dekadzie XXI wieku, Piotr Skurski koncentrował się na badaniach dotyczących niedysocjacyjnego i dysocjacyjnego przyłączania elektronów do cząsteczek zamkniętopowłokowych. Dodatkowo, angażował się w projektowanie silnie związanych anionów superhalogenowych oraz określanie mechanizmów reakcji polimeryzacji i kopolimeryzacji na bazie parylenowych układów. Zajmował się także funkcjonalizacją molekuł, takimi jak tlenki metali i pochodne ksylenu.

Ostatnie lata jego badań charakteryzowały się propozycją nowego czterofunkcyjnego niebiałkowego aminokwasu, który umożliwia tworzenie wzajemnie przenikających się struktury peptydowych. Piotr Skurski zaprojektował też szereg nowych superkwasów Lewisa-Brønsteda, przy tym określając ich moc, stabilność oraz potencjalne zastosowania w katalizie reakcji chemicznych.

Wybrane publikacje

Oto wybór publikacji Piotra Skurskiego, który stanowi znaczący wkład w dziedzinę chemii teoretycznej oraz fizyki molekularnej.

• – The Contribution of Electron Correlation to the Stability of Dipole-Bound Anionic States, „Physical Review A”, vol. 54, 1996, p. 1906-1909 (wraz z M. Gutowskim i in.),
• – On the Possibility of Binding of Two Electrons to Dipole Potentials, „International Journal of Quantum Chemistry”, vol. 76, 2000, p. 197-204 (wraz z M. Gutowskim i J. Simonsem),
• – An Unstable Anion Stabilized in a Molecular Trap, „The Journal of Physical Chemistry A”, vol. 104, 2000, p. 712-717 (wraz z J. Simonsem),
• – A Dipole-Bound Dianion, „The Journal of Chemical Physics”, vol. 112, 2000, p. 6563-6570 (wraz z J. Simonsem),
• – (MgO)n–(n=1-5) Clusters. Multipole-Bound Anions and Photodetachment Spectroscopy, „Physical Review Letters”, vol. 85, 2000, p. 3145-3148 (wraz z M. Gutowskim i in.),
• – Repulsive Coulomb Barriers in Compact Stable and Metastable Multiply Charged Anions, „Journal of the American Chemical Society”, vol. 122, 2000, p. 11893-11899 (wraz z J. Simonsem i R. Barriosem),
• – Inverse Sodium Hydride. A Theoretical Study, „Journal of the American Chemical Society”, vol. 125, 2003, p. 3954-3958 (wraz z J. Simonsem i A. Sawicką),
• – Damage to Model DNA Fragments from Very Low Energy (< 1eV) Electrons, „Journal of the American Chemical Society”, vol. 126, 2004, p. 6441-6447 (wraz z J. Simonsem i in.),
• – The Roles of Electrostatics in Forming Molecular Anions and Dianions, (w:) Theoretical Prospects of Negative Ions, ed. J. Kalcher, Trivandrum 2002 (wraz z J. Simonsem),
• – Enormously Large (Approaching 14 eV!) Electron Binding Energies of [HnFn+1]–(n=15,7,9,12) Anions, „Chemical Physics Letters”, vol. 487, 2010, p. 19-23 (wraz z S. Frezą),
• – Moderately Reactive Molecules Forming Stable Ionic Compounds with Superhalogens, „Inorganic Chemistry”, vol. 50, 2011, p. 6384-6391 (wraz z C. Sikorską),
• – Superhalogen Oxidizers Capable of Ionizing Water Molecules, „Chemical Physics Letters”, vol. 574, 2013, p. 13-17 (wraz z S. Frezą i in.),
• – Double Amino Acid – A Novel Molecule Enabling Peptide Interpenetrating Structures, „Chemical Physics Letters”, vol. 599, 2014, p. 34-37 (wraz z S. Frezą i M. Marchaj),
• – Mechanisms of Carbon Monoxide Hydrogenation Yielding Formaldehyde Catalyzed by the Representative Strong Mineral Acid, H2SO4, and Lewis-Brønsted Superacid, HF/AIF3, „Physical Chemistry Chemical Physics”, vol. 19, 2017, p. 18047-18054 (wraz z M. Czaplą i O. Rybacką),
• – Dissiociative Electron Attachment to HGaF4 Lewis-Brønsted Superacid, „Physical Chemistry Chemical Physics”, vol. 20, 2018, p. 21739-21745 (wraz z J. Simonsem i M. Czaplą).

Nagrody i wyróżnienia

Lista osiągnięć Piotra Skurskiego obejmuje szereg nagród oraz wyróżnień za jego wkład w dziedzinie nauki.

• nagroda naukowa I stopnia Rektora Uniwersytetu Gdańskiego przyznana w latach 1995, 1997, 2000, 2010, 2014 oraz 2017,
• nagroda naukowa Premiera Rzeczypospolitej Polskiej za rozprawę habilitacyjną w 2002 r.,
• nagroda specjalna Rektora Uniwersytetu Gdańskiego w 2005 r.,
• indywidualna nagroda naukowa Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 2004 r.,
• zespołowa nagroda naukowa Ministra Edukacji Narodowej przyznana w 1997 r.,
• stypendium indywidualne Quantum Theory Project na Uniwersytecie Florydy (USA) uzyskane w 2001 r.,
• stypendium indywidualne Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 1997 r.,
• nagroda Gdańskiego Towarzystwa Naukowego za najlepszą rozprawę doktorską w dziedzinie nauk matematyczno-fizyczno-chemicznych przyznana w 1998 r.,
• brązowy Medal za Długoletnią Służbę w 2009 r.

Życie prywatne

Piotr Skurski wywodzi się z polskiej rodziny, która została zmuszona do przymusowego przesiedlenia z Lwowa ponieważ II wojna światowa miała druzgocący wpływ na życie wielu obywateli. Dziś jest żonaty z Joanną, której rodowe nazwisko brzmi Weis. W ramach tego małżeństwa doczekali się dwójki dzieci: Marek, który przyszedł na świat w 1995 roku, oraz Inga, która urodziła się w 2006 roku.

---

Oceń: Piotr Skurski

---