Krzysztof Jasiewicz

---

Życiorys

W 1998 roku Krzysztof Jasiewicz uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w specjalizacji dotyczącej nauk o polityce. Następnie, w roku 2005, osiągnął tytuł profesorski. Jego badania koncentrują się głównie na historii Ziem Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej w okresie okupacji sowieckiej. W ramach tych badań zajmuje się między innymi losami polskiego ziemiaństwa, analizą sowieckich warstw przywódczych oraz historią Żydów na tych terenach, a także złożonymi stosunkami polsko-żydowskimi w latach 1939-1941.

Jak autor licznych publikacji w swojej dziedzinie, Jasiewicz był także pomysłodawcą i obecnie pełni funkcję redaktora naukowego wydawanej przez ISP PAN „Serii Wschodniej”. Pracował również nad inicjatywą stworzenia serii Biblioteki Ziem Wschodnich. Aktualnie jest członkiem Zakładu Analiz Problemów Wschodnich ISP PAN, jak również należał do grona członków PEN Clubu oraz redakcji „Studiów Politycznych”. Jego artykuły można znaleźć również m.in. w „W Sieci Historii”.

Krzysztof Jasiewicz może poszczycić się wieloma nagrodami, w tym Nagrodą Polskiego PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego (przyznaną w 1996 roku) oraz Nagrodą im. Jerzego Łojka (również 1996). Jest on członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego oraz Stowarzyszenia Archiwum Solidarności. Dodatkowo, został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (w 2011 roku) oraz Krzyżem Oficerskim (w 2016 roku) Orderu Odrodzenia Polski.

Oskarżenia o antysemityzm

W maju 2013 roku Krzysztof Jasiewicz został odwołany z pozycji kierownika Zakładu Analiz Problemów Wschodnich w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Decyzja ta była wynikiem kontrowersyjnego wywiadu, który udzielił miesięcznikowi „Focus Historia ekstra”, gdzie znalazły się stwierdzenia uznawane za antysemickie.

Wywiad wzbudził silne potępienie w środowiskach akademickich, w tym Rady Naukowej Instytutu Studiów Politycznych PAN. Oskarżenia, które spadły na Jasiewicza, były odbierane jako poważne oskarżenie, które wpłynęło na jego dalszą karierę zawodową.

Sam zainteresowany, Jasiewicz, twierdził, że zarzuty dotyczące antysemityzmu są jedynie manipulacją ze strony środowisk żydowskich i filosemickich. Wskazał również, że kontrowersyjny tytuł jego wywiadu („Żydzi byli sami sobie winni?”) został nadany przez redakcję miesięcznika, co uznał za skandaliczne.

W obronie Jasiewicza stanęło kilkudziesięciu naukowców i studentów związanych z prawicowymi środowiskami. Publikując list otwarty do prezesa PAN, postulowali oni pozostawienie go na dotychczasowym stanowisku, wyrażając swoje wsparcie dla jego osoby oraz stanowiska.

Wybrane publikacje

Oto zestaw wybranych prac autorstwa Krzysztofa Jasiewicza, które ukazują jego badania oraz zainteresowania naukowe.

• Lista strat ziemiaństwa polskiego 1939–1956, Archiwum Wschodnie, Instytut Historii PAN, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1995,
• Zagłada polskich Kresów: ziemiaństwo polskie na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej pod okupacją sowiecką 1939–1941: studium z dziejów zagłady dawnego narodu politycznego, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Volumen”, Warszawa 1997,
• (red. naukowa), Europa nieprowincjonalna: przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772–1999, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 1999,
• Pierwsi po diable: elity sowieckie w okupowanej Polsce 1939-1941: (Białostocczyzna, Nowogródczyzna, Polesie, Wileńszczyzna), Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 2001,
• (red. naukowa), Tygiel narodów: stosunki społeczne i etniczne na dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej 1939–1953, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 2002,
• (red. naukowa), Świat NIEpożegnany: Żydzi na dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej w XVIII–XX wieku, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 2004,
• Rzeczywistość sowiecka 1939–1941 w świadectwach polskich Żydów, Wydawnictwo „Rytm”, Warszawa 2010.

Oprócz powyższych prac, autor ma na koncie także powieści napisane pod pseudonimem. Należą do nich:

• Siódmy sen,
• Zapach Afrodyty,
• Egzekucja (pod pseudonimem Christopher Jasiewitz).

Te literackie osiągnięcia ukazują jego wszechstronność jako twórcy, zarówno w dziedzinie nauki, jak i literatury.

---

Oceń: Krzysztof Jasiewicz

---