Potok Siedlecki, znany również pod niemiecką nazwą Tempelburger Wasser, Beek lub Die Bäk, to ciek wodny przebiegający przez malownicze tereny Gdańska. Jego całkowita długość wynosi 6,9 km, co czyni go istotnym elementem lokalnego krajobrazu.
Interesującym aspektem tej rzeki jest hipoteza, która sugeruje, że nazwa Gdańska może wywodzić się z pierwotnej nazwy Potoku Siedleckiego. To połączenie historycznych nazw i naturalnych formacji sprawia, że potok ten odgrywa ważną rolę nie tylko w geograficznym, ale także kulturowym kontekście miasta.
Przebieg
Potok Siedlecki ma swoje źródło w licznych małych ciekach na Jasieniu, w zachodniej części Gdańska. Stamtąd kieruje się na wschód, przechodząc przez Zabornię. Następnie przepływa przez północne rejony Ujeściska, gdzie wchodzi do podziemnego kanału, który prowadzi go aż do ujścia.
W tej podziemnej trasie, potok płynie również wzdłuż Siedlec i tuż obok ul. Kartuskiej. Jego wody docierają do Kanału Raduni, zlokalizowanego w Śródmieściu, w pobliżu Huciska.
Historia
Historia Potoku Siedleckiego sięga wielu wieków wstecz, a jego biegu towarzyszyły znaczące zmiany na przestrzeni lat. Pierwsze źródło potoku znajdowało się w Kiełpinie Górnym, skąd kierował się w stronę Jeziora Jasień. W dalszej części swojego biegu, potok przepływał wzdłuż krawędzi lasu blisko Matemblewa, docierając do Motławy blisko Starego Miasta, gdzie tworzył malowniczą deltę.
Przełomowym momentem w historii potoku była budowa Kanału Raduni przez Zakon Krzyżacki w XIV wieku. To wydarzenie spowodowało, że potok przestał uchodzić do Motławy, a jego wody skierowały się do powstałego kanału. Już w XVI wieku w ramach konieczności zaopatrzenia Gdańska w wodę pitną, pewne odcinki potoku skanalizowano przy pomocy rur wykonanych z dębu. Woda potoku była transportowana ponad fosą miejską do Kunsztu Wodnego.
W miarę upływu lat drewniane rurociągi zostały z czasem zastąpione przez trwały murowany kanał. Najbardziej znaczące zmiany w naturalnym biegu potoku miały miejsce od lat 70. XX wieku, gdy odcinek potoku wypływający z Jeziora Jasień postanowiono skierować do Strzyży, co zaowocowało utworzeniem nowego cieku, określanego jako Potok Jasień.
W tym samym czasie zdecydowano się na skanalizowanie większości potoku, co skutkowało przemianą na wiele jego odcinków w podziemny kanał. Z kolei potok zyskał nowe źródło w Stawie Wróbla. Jak wykazały badania, w 2011 roku, w wyniku budowy drogi, potok stracił wpływ ze Stawu Wróbla, a jego nowym początkiem stały się niewielkie cieki wodne znajdujące się na terenie Jasienia.
Doszło także do pojawienia się hipotezy, że potok nosił w czasach słowiańskich nazwę Gdania, co w kontekście historii mogłoby sugerować, że właśnie od tej nazwy pochodzi nazwa miasta Gdańsk. Są to przypuszczenia, które być może potwierdzają, że najstarsza jednostka osadnicza Gdańska znajdowała się w pobliżu ujścia potoku do Motławy.
Przypisy
- Trójmiasto.pl – Poszukiwania najstarszego Gdańska.
- a b c d e f g Gedanopedia – Potok Siedlecki.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeki i kanały wodne":
Migowska Struga | Nowa Motława | Potok Oliwski | Kanał Portowy w Gdańsku | Potok Prochowy | Opływ Motławy | Kanał Kaszubski | Kiełpińska Struga | Martwa Wisła | Potok Jasień | Zakręt Pięciu Gwizdków | Wisła Śmiała | Śluza w Przegalinie | Studzienecki Potok | Strzyża (struga) | Potok Oruński | Kanał na Stępce | Potok Matarnicki | Potok JaśkowyOceń: Potok Siedlecki