Gabriel Fahrenheit


Daniel Gabriel Fahrenheit, urodzony 24 maja 1686 roku w Gdańsku, a zmarły 16 września 1736 roku w Hadze, był wybitnym niemieckojęzycznym fizykiem oraz inżynierem. Jego życie i praca były ściśle związane z Niderlandami, mimo że miał swoje korzenie w polskim Gdańsku.

Fahrenheit pozostaje szczególnie znany jako wynalazca termometru rtęciowego, który zrewolucjonizował pomiar temperatury. Ponadto, jest autorem skali temperatury, która znajduje zastosowanie w wielu krajach anglosaskich, stając się jednym z kluczowych elementów w historii nauki i technologii!

Życiorys

Daniel Gabriel Fahrenheit, urodzony jako syn kupca Daniela Fahrenheita oraz jego żony Concordii, pochodzącej z renomowanego rodu przedsiębiorców z Gdańska, miał swoje korzenie w Hildesheim. Jego historia rodzinna sięga 1650 roku, kiedy to dziadek fizyka osiedlił się w Gdańsku, przybywając z Knipawy, jednego z miast regionu Królewca.

Gabriel był najstarszym z pięciorga dzieci, które dożyły dorosłości. Po tragicznej śmierci rodziców w 1701 roku, młody Fahrenheit opuścił Gdańsk i przeniósł się do Holandii. W 1717 roku osiedlił się w Hadze, a od 1718 roku rozpoczął karierę jako nauczyciel chemii w Amsterdamie.

W 1724 roku fizyk został członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie i rozpoczął działalność zarobkową, zajmując się wytwarzaniem termometrów, barometrów oraz wysokościomierzy. To właśnie on jako pierwszy wprowadził rtęć do termometrów, co zrewolucjonizowało pomiary temperatury. W 1725 roku zaprezentował skalę Fahrenheita, która jest powszechnie stosowana do dzisiaj. Ważnym osiągnięciem Fahrenheita było również opisanie zjawiska przechłodzenia wody w 1721 roku oraz badania dotyczące zmiany temperatury wrzenia wody w zależności od ciśnienia atmosferycznego.

Upamiętnienie

Imię Fahrenheita jest od lat międzywojennych upamiętniane na ulicy w Wrzeszczu, a również poprzez tramwaj Pesa Swing 120NaG SWING Gdańskich Autobusów i Tramwajów, który nosi numer boczny 1015. W celu oddania hołdu temu znanemu naukowcowi, Senat Politechniki Gdańskiej nadał jednemu z uczelnianych dziedzińców jego imię.

Fahrenheit jest także patronem Szkoły Podstawowej nr 88 znajdującej się w Gdańsku-Świbnie. W roku 1976, na cześć tego wybitnego wynalazcy, nazwano jego imieniem krater księżycowy, wcześniej znany jako Picard X. Obecnie krater nosi oficjalną nazwę „Fahrenheit”. Co więcej, jego honoru uhonorowano również asteroidę 7536, która znana jest teraz jako „7536 Fahrenheit”.

W 2020 roku powstał Związek Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita, FarU, który ma na celu przekształcenie się w federację uczelni w przyszłości. FarU jest organizacją skupiającą gdańskie uczelnie, utworzoną na wspólny wniosek rektorów: Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Politechniki Gdańskiej oraz Uniwersytetu Gdańskiego.

Przypisy

  1. Planetary Names [online], planetarynames.wr.usgs.gov [dostęp 04.12.2023 r.]
  2. Small-Body Database Lookup [online], ssd.jpl.nasa.gov [dostęp 04.12.2023 r.]
  3. Strona główna | Związek Uczelni Fahrenheita [online], faru.edu.pl [dostęp 03.12.2023 r.]
  4. AndrzejA. Januszajtis, Tego na pewno nie wiecie. Pieśń flisaków w Świbnie [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 04.06.2019 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  5. MarcinM. Stąporek, Patroni tramwajów: Daniel Gabriel Fahrenheit [online], trojmiasto.pl, 23.08.2017 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  6. Gdańskie Autobusy i Tramwaje [online], gait.pl [dostęp 09.08.2020 r.]
  7. a b c Gdańsk. Śladami piwa, gwiazd, muzyki, fizyki, literatury i metafizyki [online], wyborcza.pl, 21.09.2015 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  8. ZackZ. Beauchamp, Why Americans still use Fahrenheit long after everyone else switched to Celsius [online], vox.com, 16.02.2015 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  9. Daniel Gabriel Fahrenheit, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 09.08.2020 r.]
  10. a b c Daniel Gabriel Fahrenheit – biografia, życiorys. [online], trojmiasto.pl [dostęp 09.08.2020 r.]
  11. PiotrP. Rowicki, Daniel Gabriel Fahrenheit: najsłynniejszy w świecie gdańszczanin [online], trojmiasto.pl, 02.05.2012 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  12. AncaA. Ungurenuş, Daniel Gabriel Fahrenheit [online], gds.ro, 26.05.2012 r. [dostęp 09.08.2020 r.]
  13. Dawne nazwy ulic gdańskich. danzig-online.pl. [dostęp 12.02.2019 r.]
  14. Fahrenheit Gabriel Daniel, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 24.04.2020 r.]
  15. Daniel Gabriel Fahrenheit wird geboren [online], history.de [dostęp 09.08.2020 r.]
  16. Politechnika Gdańska. Fakty i liczby [online], pg.edu.pl [dostęp 09.08.2020 r.]

Oceń: Gabriel Fahrenheit

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:6