Andrzej Czyżewski (elektronik)

---

Dorobek naukowy, dydaktyczny i wdrożeniowy

Andrzej Czyżewski, znany elektronik, rozpoczął swoją edukację na kierunku telekomunikacji na Politechnice Gdańskiej. W czasie studiów swoją pasję do dźwięku rozwijał w niecodzienny sposób – wykorzystując starą elektronikę, stworzył w swojej piwnicy studio nagrań. Wspólnie z kolegami realizował audycje dla Polskiego Radia, m.in. w ramach popularnego cyklu pt. „Lato z radiem”. Studia zakończył w 1982 roku.

W 1987 roku obronił z wyróżnieniem pracę doktorską dotyczącą dźwięku cyfrowego na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej. Pięć lat później, w 1992 roku, uzyskał habilitację w specjalności wibroakustyka na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W 1999 roku prezydent RP uhonorował go tytułem naukowym profesora.

Od roku 1991 pełni funkcję kierownika zakładu, który w 1997 roku uzyskał status katedry, obecnie znanej jako Katedra Systemów Multimedialnych. Był organizatorem oraz osobą odpowiedzialną za studium doktorskie na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej w latach 1994-2007. W jego dorobku znajduje się 13 wypromowanych doktorów, z których aż 11 uzyskało wyróżnienia za swoje prace. Pełnił również rolę opiekuna ponad 250 prac magisterskich i inżynierskich.

Profesor Czyżewski może poszczycić się imponującym dorobkiem naukowym, przekraczającym 600 publikacji, w tym przeszło 150 artykułów w renomowanych czasopismach naukowych oraz rozdziałów w zagranicznych książkach. Jako autor i współautor posiada 20 krajowych patentów oraz pięć opublikowanych zgłoszeń międzynarodowych, a także realizował szereg udokumentowanych wdrożeń o istotnym zasięgu oddziaływania.

Pod jego kierownictwem na Politechnice Gdańskiej powstały nowoczesne laboratoria, wyposażone w zaawansowaną aparaturę foniczno-wizyjną oraz pomiarową. Profesor Czyżewski był również liderem ponad 30 projektów badawczych i celowych, w tym 7 projektów międzynarodowych w ramach Unii Europejskiej.

Wśród jego znaczących wdrożeń znajduje się projekt IDENT – multimodalny system biometryczny, który identyfikuje i weryfikuje tożsamość klientów bankowych. Projekt ten powstał w wyniku współpracy z PKO BP oraz gdańskim przedsiębiorstwem Microsystem. System umożliwia automatyczne identyfikowanie tożsamości osób na podstawie analizy układu naczyń krwionośnych dłoni, kształtu twarzy, głosu oraz podpisu składanego specjalnym, biometrycznym piórem.

Innym innowacyjnym wynalazkiem jest CyberOko – urządzenie umożliwiające osobom w śpiączce komunikowanie się z otoczeniem. Zostało ono uznane za polski wynalazek roku i zdobyło wiele prestiżowych nagród, takich jak godło promocyjne „Teraz Polska” oraz międzynarodowa nagroda medyczna Prix Galien. W jego zespole opracowano też aparat wspomagający osoby jąkające oraz systemy logopedyczne oparte na metodzie Tomatisa, wykorzystującej kostne przewodzenie dźwięków.

Na bazie zebranych doświadczeń trwają prace nad CyberBed – innowacyjnym „cyberłóżkiem”, mającym na celu zminimalizowanie cyfrowego wykluczenia, szczególnie wśród osób po poważnych wypadkach komunikacyjnych.

Współpraca z prof. Henrykiem Skarżyńskim, dyrektorem Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, zaowocowała stworzeniem systemów do telemedycznych badań przesiewowych zmysłów, niezbędnych w codziennym komunikowaniu się – takich jak słuch, wzrok i mowa. Opracowane rozwiązania znalazły zastosowanie w całym kraju, a systemy badania słuchu używane są na pięciu kontynentach. W Polsce przeprowadzono badania ponad miliona dzieci w wieku szkolnym.

Wyróżnienia

W roku 2000 Andrzej Czyżewski został wyróżniony tytułem Fellow przez międzynarodowe towarzystwo naukowe Audio Engineering Society, a także otrzymał nagrodę Fellowship Award. Jego osiągnięcia naukowe zostały docenione w 2007 roku, gdy zdobył Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza. Dwukrotnie został uhonorowany Pierwszą Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia badawczo-wdrożeniowe, co miało miejsce w latach 2000 oraz 2014. Ponadto, otrzymał nagrody od Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 1998, 2010 oraz 2014.

Wśród jego licznych wyróżnień znajduje się także Krzyż Kawalerski nadany w 2002 roku oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 2017 roku. Ponadto, Andrzej Czyżewski został wyróżniony Medalem Sendzimira SPWiR oraz Krzyżem Kawalerskim Europejskiego Orderu Wynalazczości.

W 2015 roku, wynalazek „CyberOko”, nad którym pracował pod jego kierunkiem, zdobył godło promocyjne „Teraz Polska” oraz prestiżową międzynarodową nagrodę Prix Galien. W roku 2020 otrzymał tytuł „Osobowość Roku Politechniki Gdańskiej”, uznając jego znaczący wkład w dziedzinę nauki i techniki.

W 2018 roku, Stowarzyszenie Pracodawców Pomorza doceniło jego wysiłki, przyznając mu nagrodę „Primum Cooperatio”. Przez wiele lat, nieprzerwanie odbierał Nagrody I stopnia Rektora PG. W tym samym roku, Prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz, uhonorował go Medalem Niepodległej na Stulecie Niepodległości Państwa Polskiego.

---

Oceń: Andrzej Czyżewski (elektronik)

---