Pomnik Kindertransportów to współczesna forma upamiętnienia, znajdująca się w Śródmieściu Gdańska, tuż obok dworca kolejowego Gdańsk Główny. Jego celem jest uczczenie pamięci dzieci żydowskich, które w trudnym okresie przed wybuchem II wojny światowej były transportowane z Gdańska do Londynu w ramach tzw. kindertransportów.
Ważnym aspektem historii pomnika jest fakt, że od września 2019 roku do czerwca 2023 roku, był on zdemontowany. Działanie to miało na celu ochronę pomnika i zapobieżenie jego uszkodzeniu w trakcie gruntownego remontu dworca.
Sam pomnik przedstawia pięcioro dzieci, w tym trzy dziewczynki oraz dwóch chłopców, które w różnym wieku czekają na przyjazd pociągu, trzymając w rękach swoje walizki i tornistry. Ta symboliczna scena jest wyrazem nadziei oraz tęsknoty za bezpieczeństwem w burzliwych czasach.
Kontekst historyczny
W Wolnym Mieście Gdańsku, w wyniku narastającego niemieckiego antysemityzmu, miały miejsce dramatyczne wydarzenia. Od 3 maja do 25 sierpnia 1939 roku, cztery transporty dzieci żydowskich wyruszyły koleją, by ratować najmłodszych przed zagładą. Rodzice dzieci, zmuszeni pozostawać w zdominowanym przez Niemców mieście, nie mogli towarzyszyć swoim pociechom. Dzięki ogromnej determinacji społeczności żydowskiej oraz wsparciu ze strony brytyjskich rodzin, udało się uratować 130 małych gdańszczan.
Projektant pomnika, izraelski rzeźbiarz Frank Meisler, również miał osobiste doświadczenia związane z tym dramatem. Urodzony w Gdańsku w 1929 roku, jako dziesięcioletni chłopiec został ocalony w ramach jednego z kindertransportów, chociaż jego rodzice tragicznie zginęli z rąk hitlerowców.
Pomnik upamiętniający dzieci ustawiono przy ulicy Podwale Grodzkie, w sąsiedztwie dworca Gdańsk Główny, skąd odjeżdżały transporty. Warto zauważyć, iż drugi pomnik z tej samej serii znajduje się w Berlinie, który był ważną stacją tranzytową na tej dramatycznej trasie. Dodatkowo, trzeci pomnik autorstwa Meislera odsłonięto w 2005 roku na dworcu Liverpool Street Station w Londynie, gdzie kończyła się podróż dzieci.
Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 6 maja 2009, w dniu, który przypadał siedemdziesiąt lat od momentu rozpoczęcia tych tragicznych wydarzeń. Ceremonia zgromadziła wiele osób, w tym żyjących uczestników kindertransportów, a wśród nich był także artysta Frank Meisler.
Przypisy
- Pomnik Kindertransportów wrócił do Gdańska. gdansk.pl, 12.06.2023 r. [dostęp 01.07.2023 r.]
- Pomnik Kindertransportów znika na czas remontu Dworca Głównego. trojmiasto.pl, 02.09.2019 r. [dostęp 22.10.2019 r.]
- a b c POMNIK KINDERTRANSPORTÓW. gedanopedia.pl. [dostęp 17.10.2019 r.]
- Pomnik kindertransportów w Gdańsku [online], www.jewish.org.pl [dostęp 26.12.2015 r.]
- Pomnik Kindertransportów. zdiz.gda.pl.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku | Pomnik żołnierzy rosyjskich w Gdańsku | Bursztynowa Promenada Gwiazd | Gruby Dąb (Gdańsk) | Pomnik Mrongowiusza | Pomnik świętego Włodzimierza w Gdańsku | Pomnik Świętopełka Wielkiego w Gdańsku | Kamień Bitwy Narodów w Gdańsku | Chaczkar w Gdańsku | Pomnik Ofiarom Stanu Wojennego | Ławeczka Mariana Pelczara w Gdańsku | Krzyż Milenijny w Gdańsku | Drzewo Millennium | Czołg w al. Zwycięstwa w Gdańsku | Pomnik Obrońców Wybrzeża | Pomniki Jana Heweliusza w Gdańsku | Pomnik Tym co za polskość Gdańska | Pomnik Tatara Polskiego | Pomnik Marii Konopnickiej w Gdańsku | Pomnik króla Jana III Sobieskiego w GdańskuOceń: Pomnik Kindertransportów