Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” to niezwykle ważna instytucja kulturalna, która znajduje się w Gdańsku. Mieści się w malowniczym Śródmieściu, w historycznym budynku dawnej Łaźni Miejskiej, co dodaje jej autentyczności i charakteru. Ta instytucja działająca na mocy uchwały Rady Miasta, corocznie korzysta z dotacji z miejskiego budżetu, co umożliwia jej regularne organizowanie różnorodnych wydarzeń kulturalnych.
Dzięki swojemu unikalnemu położeniu oraz zaangażowaniu w promocję sztuki współczesnej, Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” pełni kluczową rolę w kulturalnym życiu Gdańska, zachęcając mieszkańców i turystów do odkrywania nowych form artystycznych.
Historia
„Jedna z pierwszych publicznych instytucji artystycznych, jaka powstała po 1989 roku, była wynikiem współpracy grup ze środowiska artystycznego, które w latach 80. XX wieku zaczęło przybierać formy współczesne. To właśnie te zjawiska nazwano później Nową Szkołą Gdańską. Kluczowa współpraca odbyła się pomiędzy Galerią C14 (Andrzej Awsiej, Joanna Kabala, Marek Rogulski), Fundacją Totart, w której skład wchodzili Zbigniew Sajnóg, Paweł Konnak, Paweł Mazur oraz Maciej Ruciński, a także Galerią Wyspa z Grzegorzem Klamanem na czele. Efektem tych działań było utworzenie Fundacji „Otwarte Atelier”, mającej na celu skomunalizowanie i przejęcie starego budynku Łaźni Miejskiej przy ul. Jaskółczej 1, który został przekształcony w otwarte pracownie.
Pierwsza wystawa odbyła się w 1992 roku. Organizację wydarzeń przejęła Fundacja Otwarte Atelier, która wkrótce została zastąpiona przez Fundację Wyspa Progress. Warto zaznaczyć, że w 1998 roku dzięki staraniom Anety Szyłak oraz Grzegorza Klamana zainaugurowano Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”. Od samego początku program instytucji obejmował wystawy sztuki współczesnej, różnorodne działania edukacyjne, a także gromadzenie kolekcji oraz organizację spotkań, warsztatów, koncertów i pokazów filmowych.
Centrum co roku publikuje katalogi wystawowe, a w jego strukturze funkcjonuje również biblioteka. W 2013 roku prestiżowy tygodnik „Polityka” wyróżnił tę instytucję, umieszczając ją w gronie 20 najlepszych galerii wystawowych w Polsce.
Dyrektorzy
Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” przez lata istnienia miało trzech dyrektorów, którzy wnieśli istotny wkład w rozwój instytucji. W pierwszym okresie, od 1998 do 2001 roku, dyrektorat pełniła Aneta Szyłak, która zainicjowała wiele ważnych projektów artystycznych.
Następnie kierownictwo objęła Małgorzata Lisiewicz, która sprawowała tę funkcję w latach 2001-2003. Jej kadencja charakteryzowała się rozwijaniem współpracy z artystami oraz organizowaniem licznych wystaw, które przyciągnęły uwagę krytyków i publiczności.
Od 2003 roku, na czoło instytucji wysunęła się Jadwiga Charzyńska, która kontynuuje działania na rzecz współczesnej sztuki oraz angażowania społeczności lokalnej w życie kulturalne.
CEA „Łaźnia” 2
W 2012 roku w gdańskiej dzielnicy Nowy Port zainaugurowano działalność Centrum Edukacji Artystycznej „Łaźnia” 2. Ta placówka, podobnie jak Centrum Sztuki znajdujące się przy ulicy Jaskółczej, ulokowana jest w historycznym budynku, który wcześniej pełnił funkcję miejskiej łaźni. Obiekt, zlokalizowany pod adresem ul. Strajku Dokerów 5, został w 2008 roku przekazany instytucji CSW „Łaźnia” w celu przystosowania go do celów kulturalnych w ramach realizacji programu rewitalizacji Nowego Portu.
Wnętrze budynku jest bogate w różnorodne atrakcje, w tym: czytelnię artystyczną, filię Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej, otwartą pracownię animacyjną Animujemy Gdańsk oraz kino o nazwie KinoPort. CEA „Łaźnia” 2 organizuje szereg wydarzeń, które obejmują zajęcia edukacyjne, warsztaty, koncerty i prezentacje filmowe. Uczestnicy mają także okazję wziąć udział w spotkaniach, panelach dyskusyjnych, programach rezydencyjnych oraz wystawach sztuki współczesnej.
Cykliczne projekty CSW „Łaźnia”
Omawiane działania artystyczne, rozpoczęte na terenie Gdańska w 2004 roku, mają znaczny wpływ na rewitalizację zaniedbanych obszarów tego miasta. W ramach projektu Galeria Zewnętrzna, zrealizowano wiele interesujących prac, takich jak LKW Gallery, stworzona przez Daniela Milohnica i Lexa Rijkersa, której charakterystycznym elementem jest zakleszczony pod wiaduktem ciężarowy. Innym przykładem jest Niewidzialna Brama, zaprojektowana przez Front Studio z Nowego Jorku, Staging Anonymous autorstwa Dominika Lejmana, Uncovered Esther Stocker oraz Krople Bursztynu, które są dziełem Freda Hatta i Daniela Schlapfera.
- projekt Cities on the Edge koncentruje się na miejscach „na krawędzi”, definiując tożsamość i tradycje miast portowych,
- angażuje aglomeracje z całego globu, umożliwiając otwarcie dialogu na temat sztuki,
- CSW Łaźnia realizuje współprace w regionie Morza Bałtyckiego oraz wschodniej Europy.
Warto również wspomnieć o Art&Science Meeting, programie trwającym od 2011 roku, który obejmuje wystawy, konferencje i wykłady dotyczące interakcji między sztuką a nauką. W ramach tego przedsięwzięcia instytucja organizuje różnorodne warsztaty, koncerty oraz wykłady związane z muzyką eksperymentalną, takie jak cykl Dźwiękowiska oraz inicjatywa Man Machine.
Program Inkubator, dedykowany młodym artystom, ma za zadanie odsłonić nowatorskie formy wyrazu wśród młodego pokolenia twórców. W jego ramach odbywają się wydarzenia, które pokazują potencjał przyszłych artystów, co niezwykle wzbogaca krajobraz artystyczny.
Cykl In Progress skupia się na spotkaniach z eksperymentalną muzyką współczesną, łącząc ją z elementami sztuki teatralnej, tańca, filmu oraz sztuki audiowizualnej. W programie artyści wspólnie eksplorują nowe sposoby wyrazu i twórczości.
Program Rezydencyjny skierowany jest do artystów polskich oraz zagranicznych, oferując różnorodne formy rezydencji, od artystycznych po kuratorskie. Niektóre z nich mają konkretne cele, takie jak przygotowanie wystawy, a inne koncentrują się na procesie twórczym.
Parakino to projekt, który ukazuje istotne powiązania między światem filmu a sztukami wizualnymi. Artyści oraz eksperci przedstawiają nowinki i zjawiska współczesnego kina oraz sztuki wideo, tworząc przestrzeń dla dyskusji na temat ewolucji sztuk wizualnych.
Festiwal In Out, który trwa od 2005 roku, jest platformą dla młodych twórców poniżej 35. roku życia, umożliwiając im udział w konkursach na filmowe prace, animacje oraz inne formy artystyczne. Festiwal podejmuje różnorodne tematy artystyczne oraz społeczne, nadając im szczególną wagę w kontekście współczesnej sztuki.
Cykl spotkań Mistycy – Literaci – Wariaci prowadzony przez Pawła „Końjo” Konnaka, od 2010 roku przybliża twórczość autorów alternatywnych. Spotkania te koncentrują się na pandemii literatury undergroundowej, eksplorując znaczenie ich twórczości w kontekście społeczno-politycznym. W ciągu tych spotkań zgromadzone postacie tworzą nową perspektywę oceny literatury lat 80. i 90.
Kino studyjne KinoPort, zlokalizowane w CEA Łaźnia 2 w Nowym Porcie, oferuje mieszankę repertuaru kina europejskiego, polskiego oraz niezależnego kina amerykańskiego. Kino to, z wieloma edukacyjnymi projektami i festiwalami, skupia się na przyciągnięciu okolicznych mieszkańców.
Na koniec, Animujemy Gdańsk to pracownia animacji filmowej wyposażona w nowoczesny sprzęt i oprogramowanie. W pracowni prowadzone są różnorodne warsztaty dla dzieci, młodzieży i profesjonalistów, a także organizowane spotkania z twórcami filmów animowanych, co wzbogaca lokalny krajobraz kulturalny.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Galeria GAK „Wyspa Skarbów” w Gdańsku-Sobieszewie | Galeria Starych Zabawek w Gdańsku | Muzeum Bursztynu w Gdańsku | Muzeum Gdańska | Muzeum Kryminalistyki w Gdańsku | Oddział Sztuki Dawnej | Galeria ZPAP w Gdańsku | Muzeum Polskiego Rocka | Strefa Historyczna Wolnego Miasta Gdańska | Galeria Mariacka w Gdańsku | Nomus – Nowe Muzeum Sztuki | Muzeum Archeologiczne w Gdańsku | Izba Pamięci Wincentego Pola w Gdańsku Sobieszewie | Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 | Galeria Blik | Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku | Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku | Muzeum Zegarów Wieżowych | Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku | Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny (Ostatnia modlitwa Marii)Oceń: Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”