Maciej Żylicz

Nauka i edukacja

Maciej Żylicz, urodzony 21 września 1953 roku w Gdańsku, to wybitny polski biochemik oraz biolog molekularny. Jego praca w dziedzinie nauk biologicznych przyniosła wiele istotnych osiągnięć, które miały wpływ na rozwój tej dziedziny w Polsce i na świecie.

Obecnie pełni funkcję prezesa zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, co świadczy o jego zaangażowaniu w promowanie nauki i wspieranie młodych badaczy w kraju. Dodatkowo, jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, co stanowi potwierdzenie jego znaczącej roli w polskim środowisku naukowym.

Warto również zwrócić uwagę, że Maciej Żylicz jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, co podkreśla jego umiejętności i wiedzę w obszarze biologii oraz biochemii, a także jego wpływ na kształtowanie przyszłych pokoleń naukowców.

Życiorys

Maciej Żylicz to uznawany w Polsce specjalista w dziedzinie biologii molekularnej, który zdobył szereg ważnych kwalifikacji akademickich oraz ról w świecie nauki. Profiil jego życia ukazuje nie tylko osiągnięcia naukowe, ale także aktywność społeczną i obywatelską.

Wrocław był miejscem podstawowego kształcenia, natomiast średnią szkołę sportową ukończył w Zielonej Górze, gdzie trenował koszykówkę oraz biegał w skoku wzwyż. Po zakończeniu nauki w szkole średniej, w latach 1972–1977 studiował fizykę oraz biologię w trybie indywidualnym na Uniwersytecie Gdańskim. W 1977 roku uzyskał tytuł magistra fizyki i zapisał się na studium doktoranckie Akademii Medycznej w Gdańsku.

Aktywnie brał udział w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a także w Ruchu Młodej Polski w latach 1973–1979. Swoje zaangażowanie w walkę o prawa obywatelskie potwierdzili jego podpisy pod Listem 66 do Sejmu PRL, wyrażającym protest wobec zmian w konstytucji, który miał miejsce w 1976 roku. W tym samym roku, Maciej Żylicz organizował zbiórki pieniędzy oraz podpisów dla robotników z Radomia i Ursusa. Po wprowadzeniu stanu wojennego przewodniczył strajkowi na Uniwersytecie Gdańskim.

Od 1980 do 1989 roku pełnił funkcję zastępcy oraz przewodniczącego komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” na UG. W 1980 roku uzyskał doktorat z zakresu nauk przyrodniczych w dziedzinie biochemii na Akademii Medycznej w Gdańsku. Należał do grona naukowców, którzy odbyli staż w renomowanych ośrodkach uczelnianych, takich jak University of Utah czy Stanford University w latach 1982–1984. W 1984 roku powrócił do Gdańska, gdzie utworzył własny zespół badawczy.

W 1986 roku uzyskał habilitację w zakresie biologii molekularnej w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN. Tytuł profesora nauk przyrodniczych został mu nadany w 1992 roku. Od początku lat 80. był związany z Uniwersytetem Gdańskim, gdzie m.in. pełnił rolę prorektora ds. nauki w latach 1990–1993 oraz współtworzył Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG-AMG.

Międzynarodowe doświadczenie nabierał, pracując jako visiting professor w Instytucie Onkologii, Medical Center, University of Utah w latach 1993–1994. Od 1999 do 2018 roku był kierownikiem Zakładu Biologii Molekularnej w warszawskim Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej.

Jego badania koncentrują się na biologii molekularnej, w tym na białkach szoku cieplnego, procesach replikacji, transkrypcji oraz naprawy DNA, a także na proteolizie i nowotworach. W ciągu swojej kariery wypromował 15 doktorów, z których wielu stało się samodzielnymi pracownikami naukowymi, w tym Jerzy Osipiuk, Krzysztof Liberk, czy Dorota Skowyrę.

Maciej Żylicz jest również autorem licznych publikacji w prestiżowych czasopismach, takich jak „Cell”, „EMBO J.”, „Proceedings Academy of Science USA”, „Cancer Journal of Biological Chemistry”. Pełnił szereg funkcji w zarządzaniu nauką, zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej.

W latach 1997-2000 był członkiem zespołu KBN, a potem przewodniczył Komisji Nauk Podstawowych KBN. Zasiadał również w delegacji Polski na European Molecular Biology Conference oraz w panelach selekcyjnych różnych programów badawczych, takich jak ERC.

W 2010 roku został członkiem jury międzynarodowej nagrody naukowej L’Oréal-UNESCO, a w 2005 roku objął stanowisko prezesa zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która finansuje badania. Żylicz należy do pięciu krajowych i zagranicznych akademii, w tym jest członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk od 2007 roku oraz członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (2001).

Maciej Żylicz jest synem inżyniera Andrzeja Żylicza oraz wnukiem Bohdana Hulewicza. Jego syn, Jan Jakub Żylicz, z kolei jest embriologiem i liderem grupy badawczej na Uniwersytecie w Kopenhadze.

Odznaczenia i wyróżnienia

Maciej Żylicz, znany polski naukowiec, został uhonorowany wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami, które odzwierciedlają jego wkład w rozwój nauki i edukacji. Poniżej przedstawiamy listę znaczących nagród oraz tytułów, które zdobył w swojej karierze:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1999),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008),
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2015),
  • Doktorat honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), Uniwersytetu Gdańskiego (2011) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013),
  • Nagroda Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe (2002),
  • Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt dorobku (2019),
  • Człowiek Roku 2001 „Dziennika Bałtyckiego” (2001),
  • Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (1999),
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej (1998),
  • Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (1999),
  • Medal Leona Marchlewskiego (2001),
  • Nagrody im. Jakuba Parnasa za najlepsze prace z zakresu biochemii wykonane w polskich laboratoriach (1996, 2007, 2010).

Te prestiżowe nagrody oraz wyróżnienia potwierdzają nie tylko jego znaczenie w polskim środowisku naukowym, ale także wpływ, jaki wywarł na rozwój badań biochemicznych w Polsce.

Oceń: Maciej Żylicz

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:18