Matarnia, znana również z wcześniejszych nazw takich jak Maternia czy Materna, to jedna z dzielnic Gdańska, zlokalizowana w zachodniej części tego ważnego polskiego miasta.
Warto zwrócić uwagę, że w przeszłości Matarnia była wsią należącą do Opactwa Cystersów w Oliwie. W szczególności, w II połowie XVI wieku, obszar ten odgrywał istotną rolę w regionie, stanowiąc część bogatej historii Pomorza.
Położenie
Matarnia jest malowniczą dzielnicą Gdańska, usytuowaną w obrębie Pojezierza Kaszubskiego. Z północnej strony graniczy z Osową oraz Oliwą, co czyni ją usytuowaną blisko centrów życia miejskiego. Na wschód sąsiaduje z Brętowem, który dodaje lokalnemu krajobrazowi uroku. Z kolei na południu granice wyznaczają Jasień oraz Kokoszki, co sprawia, że Matarnia jest otoczona zróżnicowaną naturą.
Dzielnica ta należy do historycznego okręgu Wyżyny, co nadaje jej charakter kulturowy i historyczny. Tereny Matarni obfitują w naturalne atrakcje, a w szczególności można tam znaleźć turystyczny Szlak Wzgórz Szymbarskich, który przyciąga wielu miłośników aktywnego wypoczynku oraz turystyki pieszej.
Zasięg terytorialny
W obrębie dzielnicy Matarnia można znaleźć szereg interesujących jednostek terytorialnych, które mają swoje unikalne historie i charakter. Oto niektóre z nich:
- Firoga – niegdyś była wsią rolniczą,
- Klukowo – to także dawna wieś rolnicza, gdzie ulokowane są ogródki działkowe,
- Rębiechowo – część wsi, która zachowała rolne tradycje,
- Trzy Norty – historyczne wybudowanie pochodzące z Klukowa,
- Zajączkowo – kolejne dawne osiedle związane z Klukowem,
- Złota Karczma – nowoczesne osiedle mieszkalne z dobrze rozwiniętą infrastrukturą, w tym Parkiem Handlowym Matarnia, który stanowi centrum handlowe.
Te jednostki terytorialne łączą tradycję z nowoczesnością, tworząc bogaty wizualnie i kulturowo krajobraz dzielnicy Matarnia.
Historia
Pierwsze wzmianki o miejscowości datują się na czasy, kiedy nosiła ona nazwę Chojno Wielkie. Była wówczas pod opieką cystersów. Po zniszczeniach, które miały miejsce na przełomie XV wieku, wieś została odbudowana i zyskała nową nazwę – Sant Matherna. Źródło tej nazwy wiąże się z imieniem biskupa Materna z Kolonii. Obszar ten, znany dziś jako Stara Matarnia, położony jest w południowo-wschodniej części współczesnej dzielnicy.
W 1890 roku, na uznanie zasług związanych z poległymi, założono cmentarz, który powstał w miejscu zamkniętego i częściowo zlikwidowanego cmentarza przykościelnego. W latach 1920–1939 teren ten miał szczególne znaczenie, ponieważ granica polsko-gdańska przebiegała przez Matarnię. W 1973 roku, Matarnia została włączona do administracyjnych granic miasta.
Zabytki
- Kościół św. Walentego z XV i XIX wieku,
- Kompleks dworski, w skład którego wchodzi dwór, park z aleją dojazdową, obora oraz chlewnia pochodzące z drugiej połowy XVIII wieku i końca XIX wieku.
Pomniki przyrody
W pobliżu ul. Astronautów znajduje się interesujący grupa pomnikowa, składająca się z czterech lip drobnolistnych, których obwody wahają się od 292 do 385 cm. Drzewa te znane są pod nazwą „Klukowskie lipy” i zostały objęte ochroną w 2007 roku.
Transport i komunikacja
W granicach dzielnicy znajduje się Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, który odgrywa ważną rolę w regionalnym transporcie.
Przez Matarnie przebiega obwodnica Trójmiasta, która z węzłem Lotnisko, jest integralną częścią drogi ekspresowej S6. Na tym strategicznym węźle obwodnicę krzyżuje prostopadle Trasa Słowackiego, co ułatwia komunikację w tym obszarze.
W 2015 roku otwarte zostały trzy ważne przystanki Pomorskiej Kolei Metropolitalnej: Gdańsk Matarnia, Gdańsk Port Lotniczy, oraz Gdańsk Rębiechowo. Przystanek Gdańsk Rębiechowo znajduje się w bliskiej odległości od granicy miasta, w pobliżu wsi Banino oraz Rębiechowo.
Natomiast w 2022 roku do oferty transportowej dodano nowy przystanek Gdańsk Firoga, co stanowi kolejny krok w kierunku poprawy komunikacji w tej okolicy.
Rada Dzielnicy
III kadencja 2024–2029
W trzeciej kadencji Rady Dzielnicy, która obejmuje lata od 2024 do 2029, na czołowych stanowiskach zasiadają:
- Przewodniczący Zarządu Dzielnicy: piotr karpiński,
- Przewodnicząca Rady Dzielnicy: agata winkiewicz.
II kadencja 2019–2024
W drugiej kadencji, trwającej od 2019 roku do 2024, również dokonano istotnych wyborów na kluczowe pozycje.
- Przewodniczący Zarządu Dzielnicy: łukasz richert,
- Przewodnicząca Rady Dzielnicy: elżbieta dębowska.
I kadencja 2015–2019
Pierwsza kadencja Rady Dzielnicy, która miała miejsce w latach 2015-2019, rozpoczęła się od wyborów przeprowadzonych w czerwcu 2016 roku.
- Przewodniczący Zarządu Dzielnicy: daniel kossakowski,
- Przewodniczący Rady Dzielnicy: łukasz richert.
Przypisy
- Skład Rady Dzielnicy Matarnia [online], gdansk.pl [dostęp 13.11.2024 r.]
- Wyniki wyborów do rad dzielnic [online], gdansk.pl [dostęp 15.10.2024 r.]
- Obwieszczenie [online], download.cloudgdansk.pl [dostęp 17.09.2024 r.]
- Obwieszczenia o zarejestrowanych kandydatach na radnych [online], gdansk.pl [dostęp 27.09.2024 r.]
- Rada Dzielnicy Matarnia [online], gdansk.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- Rada Dzielnicy Matarnia Kadencja 2015-2019 [online], gdansk.pl [dostęp 24.11.2024 r.]
- Przymorze Wielkie i Matarnia. Dlaczego zagłosowali [online], gdansk.pl [dostęp 15.11.2024 r.]
- Tak będzie wyglądać zelektryfikowana PKM i nowy przystanek [online], trojmiasto.pl, 18.05.2020 r. [dostęp 22.01.2021 r.]
- BIP - Urząd Miejski w Gdańsku [online], bip.gdansk.pl [dostęp 19.04.2020 r.]
- Zobacz średniowieczny kościół w Matarni. trojmiasto.pl, 25.08.2013 r. [dostęp 30.04.2014 r.]
- Osiedle 40-lecia PRL w Gdańsku - skansen czy relikt minionej epoki. warszawa.naszemiasto.pl, 02.05.2009 r. [zarchiwizowane z tego adresu 09.06.2016 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie. kobidz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu 07.08.2017 r.]
- Cmentarz Parafialny na Matarni. zdiz.gda.pl.
- Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.
- Dr F. Lorentz „Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem” (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Nowe Ujeścisko | Piecki-Migowo | Przymorze Małe | Nowy Port | Olszynka (Gdańsk) | Orunia Górna-Gdańsk Południe | Orunia nad Radunią | Orunia-Św. Wojciech-Lipce | Rębiechowo (Gdańsk) | Rudniki (Gdańsk) | Jasień (Gdańsk) | Szkódka | Składy | Dolina (Gdańsk) | Orunia nad Motławą | Zaspa-Młyniec | Ptaszniki (Gdańsk) | Niedźwiednik (Gdańsk) | Czarny Dwór | Brzeźno (Gdańsk)Oceń: Matarnia