Władysław Jabłonowski (generał)

Wojsko i służby mundurowe

Władysław Franciszek Jabłonowski, bardziej znany pod przydomkiem Murzynkiem, to postać, która połączyła w sobie zarówno polskie, jak i afrykańskie dziedzictwo. Urodził się 25 października 1769 roku w Gdańsku, natomiast zmarł 29 września 1802 roku na Saint-Domingue.

Jabłonowski miał niezwykle bogatą karierę, która w dużej mierze związana była z jego służbą w armii francuskiej między 1785 a 1794 rokiem. Choć większość swojego życia spędził w Francji, nie brakowało mu patriotyzmu, co udowodnił biorąc udział w insurekcji kościuszkowskiej.

Warto zaznaczyć, że był on pierwszym polskim generałem, który w części posiadał afrykańskie korzenie, co czyni jego działalność wojskową oraz biografię jeszcze bardziej fascynującą i unikalną.

Wojskowa kariera Władysława Jabłonowskiego stanowi również ważny element historii Legionów Polskich, w których pełnił funkcję generała brygady, dbając o niezależność i honor swojego narodu.

Życiorys

Władysław Jabłonowski był osobą o niezwykłej biografii. Urodził się jako nieślubny syn Marii Franciszki Dealire, angielskiej arystokratki, i jej afrykańskiego lokaja, żony gen. Konstantego Aleksandra Jabłonowskiego. Poślubiony przez rodzinę, został usynowiony przez swojego ojca adopcyjnego. Kształcił się w prestiżowej szkole wojskowej École de Brienne w Brienne-le-Château, gdzie nawiązał znajomość z przyszłym cesarzem, Napoleona Bonaparte. Naukę zakończył w 1786 roku, otrzymując stopień podporucznika.

Po ukończeniu edukacji, Jabłonowski rozpoczął karierę w tamtejszym regimencie kawalerii Royal Allemand. Po ośmiu latach służby, zdobył awans na stopień podpułkownika. Wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej, gdzie aktywnie uczestniczył w bitwach pod Szczekocinami oraz Maciejowicami. Dodatkowo brał udział w insurekcji warszawskiej oraz obronie Pragi, gdzie szczególnie odznaczył się w obronie Saskiej Kępy.

Jabłonowski był również członkiem Centralizacji Lwowskiej. Wyruszył do Turcji w celu nawiązania kontaktu z rządami francuskim oraz tureckim. W 1799 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady w Legionach Dąbrowskiego, gdzie zasłynął w bitwie pod Bosco oraz Posturaną. Następnie dowodził legionem w Alpach.

Po podpisaniu pokoju w Lunéville w 1801 roku, Jabłonowski został generałem francuskim. Objąć dowództwo nad 113 Półbrygadą Piechoty, która powstała z Legii Naddunajskiej. Jednostka ta została wysłana na Saint-Domingue, aby stłumić wybuch rewolucji haitańskiej.

Władysław Jabłonowski zmarł 29 września 1802 roku w miasteczku Jérémie, gdzie padł ofiarą żółtej febry.

W kulturze

Postać Władysława Jabłonowskiego zyskała swoje miejsce w literaturze, szczególnie w powieści Czarny GenerałWacława Gąsiorowskiego. Znajduje się również w pierwszej księdze znanego dzieła Pana Tadeusza autorstwa Adama Mickiewicza, gdzie jego sylwetka została w sposób szczególny opisane.

Jak Jabłonowski zabiegł, aż kędy pieprz rośnie,
Gdzie się cukier wytapia i gdzie w wiecznej wiośnie
Pachnące kwitną lasy; z legiją Dunaju
Tam wódz Murzyny gromi, a wzdycha do kraju.

Dzięki tym literackim odniesieniom, jego postać zostaje utrwalona w polskiej kulturze, symbolizując nie tylko heroizm, ale także głębsze wartości związane z tęsknotą i narodową tożsamością.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j „Murzynek” - czarnoskóry polski generał [online], Kurier Historyczny [dostęp 14.02.2021 r.]
  2. a b Jabłonowski Władysław Franciszek, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 14.02.2021 r.]
  3. PawełP. Średziński PawełP., MamadouM. Diouf MamadouM., Początki afrykańskiej diaspory nad Wisłą, [w:] BarbaraB. Stępniewska-Holzer (red.), Afryka w Warszawie. Dzieje afrykańskiej diaspory nad Wisłą, Warszawa, s. 26-27, ISBN 978-83-62179-01-5 [dostęp 27.12.2017 r.]
  4. Trojmiasto.pl: Zapomniany czarnoskóry generał z Gdańska.

Oceń: Władysław Jabłonowski (generał)

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:12