Theo M. Landmann to postać niezwykle interesująca w świecie sztuki, znana przede wszystkim jako niemiecki witrażysta i malarz szkła. Urodził się 10 lutego 1903 roku w Gdańsku, co miało istotny wpływ na jego późniejsze twórczości, z tego względu, że miasto to odznaczało się bogatą tradycją artystyczną.
Landmann zmarł 29 maja 1978 roku w Osnabrück, a jego prace do dziś pozostają ważną częścią dziedzictwa artystycznego regionu.
Życiorys
Theo M. Landmann w latach 1921–1922 podjął studia z zakresu malarstwa u Fritza Pfuhle’a na Wyższej Szkole Technicznej Wolnego Miasta Gdańska. Przez cztery semestry miał także okazję być wolnym słuchaczem na wydziale architektury oraz historii sztuki. W 1923 roku kontynuował swoją edukację w berlińskiej państwowej szkole artystycznej (Staatliche Kunstschule Berlin), gdzie był pod opieką takich mistrzów jak Georg Tappert i Philipp Franck. Niestety, z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej spowodowanej hiperinflacją, nie mógł dłużej prowadzić swoich studiów.
Po odbyciu praktyki w zjednoczonych południowo-niemieckich warsztatach witrażu i mozaiki (Vereinigten Süddeutschen Werkstätten für Glasmalerei und Mosaik) w Solln pod Monachium, w 1925 roku rozpoczął pracę w zakładzie G. Deppen und Söhne w Osnabrück, gdzie zajmował się malarstwem szkła do 1927 roku. W latach 1928–1929 uczył się pod okiem Jana Thorna Prikkera w Kölner Werkschulen w Kolonii.
Od 1929 roku Landmann działał jako artysta niezależny w Osnabrück. W 1939 roku ożenił się z artystką-ceramik Ruth Kerckhoff. Po przerwie spowodowanej II wojną światową, od 1945 roku wznowił swoją działalność artystyczną, a od 1967 roku pełnił również funkcję nauczyciela sztuki. Zmarł w 1978 roku w wieku 75 lat, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Heger w Osnabrücku.
Twórczość
W 1925 roku, w wieku zaledwie 22 lat, Theo M. Landmann zrealizował swoje pierwsze istotne dzieło, projektując pięć figuratywnych witraży do kościoła św. Antoniego w Gdańsku-Brzeźnie. Jego talent szybko znalazł uznanie, co zaowocowało kolejnymi zleceniami z różnych części Niemiec, głównie dotyczących tematyki sakralnej. Współpraca z takimi architektami jak Dominikus Böhm oraz Theo Burlage przyczyniła się do rozwoju jego kariery artystycznej.
W latach 20. i 30. XX wieku działalność artystyczna Landmanna obejmowała nie tylko witraże, ale również projekty tapiserii oraz fresków, z których wiele wykonał własnoręcznie. Niestety, warsztat artysty ucierpiał w wyniku II wojny światowej, co spowodowało zniszczenie dużej części jego prac.
Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku, zlecenia, które mógł realizować, koncentrowały się na północnych Niemczech. Wskutek tego projektował witraże zarówno dla kościołów, jak i budynków użyteczności publicznej, a także dla klientów prywatnych. Tworzył witraże różnorodne, wykorzystując motywy figuratywne, symboliczne oraz ornamentalne. W procesie twórczym stosował różne techniki, w tym ołowiane oraz szkło trawione, a także witraże szklano-betonowe.
Dzieła
- 1925-1928 – witraże w kościele św. Antoniego w Gdańsku-Brzeźnie,
- po 1925 r. – witraże w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pruszczu Gdańskim,
- 1926 – witraże w kościele św. Jakuba w Człuchowie,
- 1928-1929 – freski w kościele św. Antoniego w Pile,
- 1929 – trzy witraże w kościele katolickim św. Bonifacego w Lipsku-Connewitz (architekt: Theo Burlage),
- 1929-1930 – witraże w kościele katolickim św. Franciszka w Schöninghsdorf (architekt: Theo Burlage),
- 1930 – witraże w baptysterium kościoła katolickiego św. Elżbiety w Birken-Honigsessen (architekt: Dominikus Böhm),
- 1931 – cztery witraże „Życie św. Elżbiety” w kaplicy szpitala św. Elżbiety w Lipsku,
- 1937 – sgraffito w kościele św. Brunona w Giżycku,
- 1940 – witraże w kościele św. Anny w Przechlewie,
- 1956-1958 – witraże w kościele katolickim Świętej Rodziny w Rzymie,
- 1967-1968 – witraże szklano-betonowe w ewangelicko-luterańskim kościele św. Tomasza w Bohmte,
- 1971 – witraże w kościele katolickim św. Stefana w Dahme (Holstein),
- 1977 – witraże w kościele katolickim św. Bonifacego w Wittmund.
Przypisy
- Witraże autorstwa Theo Landmanna odkryto w Przechlewie. przechlewo.pl, 09.12.2015 r. [dostęp 18.07.2020 r.]
- Bartosz Gondek. Anielskie chóry gdańszczanina. „Wieści Pruszcza”, 34/109, s. 7-8, 2015.
- Margarete Schorege, Hans-Dieter Schorege: Die St. Thomaskirche in Bohmte. Bramsche: Rasch Verlag, 2009.
- Verein zur Förderung und Unterhalt der katholischen Sankt Stephanus-Kirche und der Tourismusseelsorge in Dahme e.V.. fv-st-stephanus-dahme.de. [dostęp 03.08.2016 r.]
- Aus dem Leben des Hl. Antonius. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
- Musizierende Engel. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
- Taufe Christi im Jordan, Christus König. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
- Aus dem Leben des Hl. Antonius, Antonius predigt den Fischen. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
- St. Bruno. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
- Aus dem Leben der Heiligen Joachim und Anna. www.theo-landmann.de. [dostęp 18.07.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Wiesław Znyk | Grzegorz Bukała | Liliana Komorowska | Kazimierz Kalkowski | Agata Nowicka | Janusz Górski (grafik) | Arkadiusz Detmer | Aleksandra Went | Anna Czerwińska-Rydel | Mathias Goeritz | Stanisław Szwechowicz | Maciej Cieślak | Jerzy Mazzoll | Grzegorz Lewandowski (fotograf) | Eugeniusz Priwieziencew | Zygmunt Rychert | Maciej Dejczer | Olgierd Hurka | Krzysztof Pastor | Roksana Jędrzejewska-WróbelOceń: Theo Landmann