Johannes Paul Aeltermann

---

Życiorys

Johannes Paul Aeltermann przyszedł na świat w rodzinie szewca, Franza Aeltermanna oraz jego żony Elżbiety, z domu May. Po ukończeniu gimnazjum w Gdańsku w 1898 roku, podjął studia w seminarium duchownym w Pelplinie. Przyszłe życie kapłańskie rozpoczął 13 marca 1904, kiedy to otrzymał święcenia kapłańskie. Jego pierwsze kroki jako duchownego prowadziły go między innymi do Gdańska oraz Starogardu Gdańskiego, gdzie pełnił funkcję wikarego.

W początkowym okresie swojej pracy publicznej, Aeltermann stał się przedmiotem bezpodstawnych oskarżeń o germanizowanie polskich dzieci. W odpowiedzi na te ataki, w 1911 roku zdecydował się na krok prawny i wygrał sprawę przeciwko redakcji Pielgrzyma, a rok później podjął działania wobec redaktora Gazety Gdańskiej.

W dniu 6 września 1912 roku objął stanowisko proboszcza parafii w Mierzeszynie, która liczyła wówczas około 700 wiernych, w tym kościół filialny w Przywidzu. Parafia ta znajdowała się w granicach Wolnego Miasta Gdańska w latach 1920–1939. Aeltermann był znany z aktywności społecznej oraz zdecydowanej postawy przeciwko hitleryzmowi. Jego sprzeciwy wobec faszyzmu ujawniały się w różnorodnych działaniach, w tym w publikacji broszury „Hakenkreuz oder Christenkreuz?”, która została wydana 21 maja 1933 roku na tydzień przed wyborami do Volkstagu. W broszurze tej, która miała formę kazania przedwyborczego, przestrzegał przed narodowym socjalizmem oraz wskazywał na jego niemożliwość godzenia z zasadami chrześcijaństwa.

Po objęciu władzy przez nazistów, Aeltermann stał się celem szykanowania ze strony reżimu. Został aresztowany przez policję, jednak po interwencji biskupa gdańskiego Edwarda O’Rourkego odzyskał wolność. Mimo to, jego plebania była wielokrotnie atakowana przez bojówki narodowosocjalistyczne, które obrzucały ją kamieniami.

W momencie wybuchu II wojny światowej oraz włączenia Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, ksiądz Aeltermann został ponownie aresztowany. Został przewieziony do Nowego Wieca, gdzie zginął w egzekucji obok grupy około 60 Polaków, w tym dwóch polskich księży. Jego niezłomny duch oraz duchowa opieka nad współwięźniami przed śmiercią pozostają w pamięci jako przejaw niezwykłej odwagi. Księża zostali zamordowani jako ostatni z tej grupy i musieli wykopać sobie własne groby przed egzekucją.

Po zakończeniu działań wojennych nastąpiło ekshumowanie ciała Aeltermanna, które 17 maja 1945 roku złożono w mogile obok kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Mierzeszynie. W 2003 roku, w dniu 13 października, nazwano jego imieniem Szkołę Podstawową w Mierzeszynie. Kościół katolicki w Niemczech uznaje go za jednego z męczenników wiary XX wieku i obecnie trwa procedura jego beatyfikacji. W dniu 30 sierpnia 2020 roku, w Mierzeszynie przy ulicy Wolności 19 zainaugurowano pomnik ku jego czci.

---

Oceń: Johannes Paul Aeltermann

---