Elżbieta Koopman Heweliusz

Nauka i edukacja

Elżbieta Koopman Heweliusz, urodzona w 1647 roku w Gdańsku, to postać, która zapisała się w historii jako wybitna astronom. Jej życie zakończyło się w 1693 roku w tym samym mieście, co czyni ją nie tylko ważną osobą dla nauki, ale również dla kultury Gdańska.

Podczas swojego krótkiego, lecz znaczącego życia, Elżbieta przyczyniła się do rozwoju astronomii w Polsce. Choć wiele informacji o niej może być nieznanych, to jej dziedzictwo wciąż inspiruje kolejne pokolenia naukowców.

Życiorys

Elżbieta Koopman Heweliusz, córka zamożnego kupca z Gdańska o holenderskich korzeniach, zdobyła wysokie wykształcenie i opanowała kilka języków, co pokazuje jej szersze zainteresowania naukowe. W 1663 roku, w wieku 16 lat, wstąpiła w związek małżeński z 52-letnim Janem Heweliuszem, który wcześniej miał za sobą nieudane małżeństwo trwające dwie dekady bezdzietnie.

Elżbieta była matką kilku dzieci; jej najstarszy syn, Adeodatus, co w tłumaczeniu oznacza „dar Boga”, zmarł w niemowlęctwie. Z kolei trzy jej córki: Katarzyna, Julianna Renata oraz Flora Konstancja, dożyły do wieku dorosłego, choć nie odziedziczyły po rodzicach zdolności naukowych.

Wspólnie z mężem prowadziła obserwacje astronomiczne i aktywnie uczestniczyła w projektowaniu obserwatorium w Gdańsku. Po tragicznym pożarze, który zniszczył instrumenty badawcze oraz księgi, Elżbieta oferowała wsparcie Janowi w trudnych czasach. Jej korespondencja z wieloma europejskimi naukowcami świadczy o jej aktywności w środowisku akademickim tamtych czasów.

Elżbieta otoczyła troskliwą opieką chorego męża w jego ostatnich latach. Jej współpraca z Janem obejmowała również prace nad jego dziełem zatytułowanym Prodromus astronomiae, które stanowi katalog 1564 gwiazd wraz z ich pozycjami. Po śmierci męża w 1687 roku, dokończyła tę ważną publikację, wprowadzając liczne korekty, a sama książka ujrzała światło dzienne w 1690 roku.

Elżbieta zmarła 6 lat po swoim mężu i została pochowana obok niego w ewangelickim kościele, który obecnie znany jest jako kościół św. Katarzyny w Gdańsku.

Upamiętnienie

Elżbieta Koopman Heweliusz została uhonorowana przez Międzynarodową Unię Astronomiczna, która postanowiła nadać imię Corpman jednemu z kraterów na Wenus. Nazwa ta odnosi się do angielskiej wersji jej nazwiska. Planetoida (12625) Koopman również upamiętnia tę wybitną osobę.

W Gdańsku, w ramach trójkąta masońskiego, który jest lożą wolnomularską, patronami ustanowiono Jana i Elżbietę Heweliuszów, co wskazuje na ich znaczenie w lokalnej historii.

Dodatkowo, Elżbieta Koopman Heweliusz jest patronką tramwaju o numerze bocznym 1022, który należy do Gdańskich Autobusów i Tramwajów. To gest, który pokazuje, jak wiele znaczy dla społeczności lokalnej.

Przypisy

  1. Elżbieta Koopman Heweliusz. [dostęp 14.02.2019 r.]
  2. Patroni gdańskiego trójkąta wolnomularskiego: Jan i Elżbieta Heweliusz. Wielki Wschód Polski. [dostęp 31.01.2017 r.]
  3. Thomas R. Williams: Hevelius, Catherina Elisabetha Koopman. The Biographical Encyclopedia of Astronomers. [dostęp 31.01.2017 r.]

Oceń: Elżbieta Koopman Heweliusz

★★★★★
Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:17