Kościół św. Katarzyny w Gdańsku

---

Historia

Historia kościoła św. Katarzyny w Gdańsku sięga 1298 roku, kiedy to Władysław Łokietek prowadził w nim sądy. Niestety, obiekt niejednokrotnie cierpiał z powodu zniszczeń. 3 lipca 1905 roku wieża kościoła spłonęła po uderzeniu pioruna.

W wyniku zniszczeń wojennych w 1945 roku, pożar zniszczył dachy, hełm wieży oraz część sklepienia. Dodatkowo, w 1953 roku, sztorm spowodował zawalenie się szczytu wschodniego nawy południowej prezbiterium. Odbudowa obiektu rozpoczęła się i trwała przez wiele lat. Do 1958 roku udało się odtworzyć część korpusu, a także szczyty nad prezbiterium oraz w kaplicach południowych. W 1967 roku ukończono budowę nawy kościoła, a sklepienia naw bocznych zostały zrekonstruowane w latach 1971-1973. W latach 1974-1979 przeprowadzono rekonstrukcję hełmu wieżowego, a ostatnie prace nad sklepieniami zakończono w latach 1980-1982.

W wieży kościelnej znajduje się Muzeum Zegarów Wieżowych, które jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.

W 2006 roku kościół ponownie stał się ofiarą pożaru, który doprowadził do zawalenia się dachu. Na szczęście strop kościoła nie spłonął, co ocaliło wnętrze świątyni. Ponadto, wieżę uratowano przed zawaleniem, a większość wartościowych zabytków została szybko wyniesiona przez strażaków i policjantów do ratusza oraz Muzeum Narodowego. Udało się również uratować carillon, który mimo uszkodzeń przetrwał te dramatyczne wydarzenia. Po pożarze dach został odbudowany, a zniszczone elementy hełmu wymienione.

Przeorem kościoła do 2006 roku był o. Łukasz Semik. Następnie, do 2012 roku, funkcję tę pełnił o. Tadeusz Popiela. Później tę odpowiedzialność objął o. Bogdan Meger, a od 4 stycznia 2020 roku tę rolę pełni o. Jarosław Pyzia. W 2011 roku na wieży zainstalowano jedyny na świecie zegar pulsarowy.

Carillony

Historia carillonów w Gdańsku sięga roku 1575, kiedy to zainstalowano pierwszy z nich. W ciągu tego okresu instrument ten przeszedł kilka znaczących zmian. Po jego demontażu w 1634 roku, w trakcie wymiany zegara i dachu wieży, zbudowano kolejny carillon.

Drugi instrument został stworzony przez rzemieślnika Nicolausa Dercka z Horn w Holandii, natomiast klawiaturę do gry zaprojektował organmistrz Andreas Hildebrand. W 1738 roku zainstalowano nowy carillon składający się z 35 dzwonów, obejmujących skalę od c1 do c4. Z kolei w 1741 roku, gdański zegarmistrz Daniel Böttcher wzbogacił instrument o mechanizm automatycznego odtwarzania, który jednak nie przetrwał pożaru w 1905 roku.

Trzeci carillon, z 37 dzwonami w tej samej skali, funkcjonował w latach 1910–1942. Wyprodukowany w ludwisarni Schillingów w Apoldzie, został ostatecznie zniszczony, bowiem Niemcy wywieźli go z zamiarem przetopienia. Szczęśliwie, 28 gdańskich dzwonów przetrwało wojnę i znalazło nowe miejsce w Kościele Mariackim w Lubece.

Obecny carillon został wykonany przez Królewską Ludwisarnię Royal Eijsbouts z Asten w Holandii i składa się z imponujących 50 dzwonów, które ważą łącznych 17 115 kg. W 1989 roku na wieży zawisło 37 dzwonów, na ogólną wagę 13,9 tony, a rok później instrument został powiększony o dodatkowe 12 dzwonów (czwartą oktawę od cis4 do c5), co zwiększyło łączną wagę do 14 270 kg. Wprowadzono również klawiaturę do ręcznej gry, co uczyniło ten carillon największym instrumentem koncertowym w Europie Środkowej.

Oprócz dzwonów, do zestawu carillonu dołączono ręcznie napędzane dzwony o tonach c’, es’, f’, as’, b’, które ważą odpowiednio: 450 kg, 600 kg, 1000 kg, 1500 kg oraz 2500 kg. W czerwcu 2013 roku zainstalowano pięćdziesiąty dzwon, nazwany Katarzyna, o tonie b0, ważący 2845 kilogramów, co czyni go ostatnim oraz największym dzwonem w całym zestawie carillonu.

---

Oceń: Kościół św. Katarzyny w Gdańsku

---