Donald Tusk

---

Życiorys

Wykształcenie

W latach 1964–1972 Donald Tusk uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 57 w Gdańsku. W 1976 roku uzyskał dyplom I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku. Następnie w 1980 roku ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie jego praca magisterska koncentrowała się na badaniu legendy Józefa Piłsudskiego w kontekście przedwojennych publikacji.

Działalność opozycyjna w PRL

Już w czasie studiów na Uniwersytecie Gdańskim Tusk zaangażował się w działalność opozycyjną. Współtworzył lokalny Studencki Komitet Solidarności w odpowiedzi na brutalne zabójstwo Stanisława Pyjasa przez Służbę Bezpieczeństwa. Nawiązał również współpracę z Bogdanem Borusewiczem i Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża, uczestnicząc w ich działaniach w latach 1977-1979. W obliczu wydarzeń sierpniowych w 1980 roku był jednym z sygnatariuszy apelu w sprawie powołania Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich. Wkrótce potem został członkiem Prezydium Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZSP na Uniwersytecie Gdańskim. Jako przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Wydawnictwie Morskim, włączył się w tworzenie tygodnika „Samorządność”. Po 1982 roku współpracował z pismami wydawanymi w podziemiu, między innymi jako współpracownik Lecha Bądkowskiego, oraz pisał do kaszubskiego miesięcznika „Pomerania”. W latach 80-tych utrzymywał się z pracy fizycznej w spółdzielni „Świetlik”, która została stworzona przez Macieja Płażyńskiego. W 1985 roku jego autorstwa ukazała się książka zatytułowana „Pojezierze Kaszubskie”, wydana przez Sport i Turystykę, zawierająca fotografie Jerzego Baranowskiego.

Działalność polityczna (1989–2007)

Donald Tusk był jednym z założycieli Kongresu Liberalno-Demokratycznego, a w 1991 roku objął stanowisko przewodniczącego tej partii. Jego ugrupowanie zdobyło wówczas 37 mandatów w Sejmie oraz 6 w Senacie. Po wygraniu wyborów, Tusk zyskał uznanie jako poseł I kadencji, uzyskując 38 778 głosów w okręgu gdańskim. Jego partia, będąca w opozycji do rządu Jana Olszewskiego, uczestniczyła w zawiązywaniu koalicji rządowej, której inicjatorem był Tusk. W przeprowadzonych w 1993 roku przedterminowych wyborach, jego partia niestety nie zdobyła progu wyborczego, uzyskując jedynie 3,99% głosów. W 1994 roku, po fuzji KLD z Unią Demokratyczną, Tusk został wiceprzewodniczącym nowo powstałej Unii Wolności. W 1997 roku zdobył mandat senatora z ramienia UW, popierającego rząd Jerzego Buzka, a w grudniu 2000 roku przegrał wybory na przewodniczącego UW z Bronisławem Geremkiem i niedługo później opuścił tę partię.

W styczniu 2001 roku Tusk, wspólnie z Andrzejem Olechowskim i Maciejem Płażyńskim, założył Platformę Obywatelską, która początkowo funkcjonowała jako komitet wyborczy. Sukces wyborczy w 2001 roku przyniósł platformie 65 mandatów w Sejmie, stając się głównym klubem opozycyjnym. Tusk zdobył mandat posła IV kadencji w okręgu gdyńskim, sprawując też funkcję wicemarszałka Sejmu. Po odejściu Macieja Płażyńskiego z pozycji przewodniczącego, Tusk zajął jego miejsce, a w 2005 roku zadeklarował zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich. Kampania prowadzona była pod hasłem „Prezydent Tusk – człowiek z zasadami”, a jego kandydaturę wsparli m.in. Zbigniew Religa oraz Stowarzyszenie Młodzi Demokraci. Niestety, w wyniku zawirowań związanych z historią jego dziadka Józefa Tuska, jego kampania wyborcza spotkała się z pewnymi kontrowersjami, co miało wpływ na dalszy przebieg wyborów.

W pierwszej turze wyborów z 9 października głosowało na niego 5 429 666 osób, co stanowiło 36,33%, przechodząc do drugiej tury z Lechem Kaczyńskim, który zdobył 33,10% głosów. W drugiej turze, 23 października, Tusk otrzymał 7 022 319 głosów, co dało mu 45,96% poparcia, jednak przegrał z Kaczyńskim. W kolejnych wyborach parlamentarnych, Platforma Obywatelska również nie osiągnęła sukcesu, wpadając w opozycję do rządów Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Mimo to, Tusk pozostał liderem PO, sukcesywnie zdobywając mandat i wpływy w Sejmie.

Prezes Rady Ministrów (2007–2014)

Pierwszy rząd (2007–2011)

W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007, prowadząc Platformę Obywatelską, Donald Tusk zdobył 41,51% głosów, co przełożyło się na 209 mandatów w Sejmie oraz 60 w Senacie. W rezultacie Tusk ubiegał się o mandat poselski w okręgu warszawskim, uzyskując 534 241 głosów, co stanowiło najlepszy indywidualny wynik w historii wyborów w III RP. Jego konkurenci, Jarosław Kaczyński oraz Marek Borowski, uzyskali odpowiednio 273 684 i 75 493 głosów.

Tusk wziął udział w kilku ważnych debatach telewizyjnych, w tym z Kaczyńskim i Aleksandrem Kwaśniewskim. Dnia 23 października 2007 roku, zarząd krajowy PO wyznaczył go na kandydata na premiera, a 9 listopada prezydent Lech Kaczyński powołał go na to stanowisko. Jako premier Tusk prowadził koalicyjną współpracę z Polskim Stronnictwem Ludowym, a 16 listopada objął urząd, mając przy sobie zaproponowany skład Rady Ministrów, który został zaprzysiężony przez prezydenta. Sejm w głosowaniu zaufał gabinetowi Tuska, przyznając mu 238 głosów za.

W czerwcu 2010 roku na konwencji krajowej PO Tusk został jednomyślnie wybrany na przewodniczącego partii.

Drugi rząd (2011–2014)

W 2011 roku ponownie kandydował na liście Platformy Obywatelskiej w okręgu warszawskim, uzyskując mandat posła VII kadencji. Po raz kolejny Platforma Obywatelska zdobyła zaufanie społeczeństwa, uzyskując 39,80% głosów oraz 207 mandatów w Sejmie oraz 63 w Senacie, co oznaczało kontynuację rządów tej partii. Na pierwszym posiedzeniu Sejmu VII kadencji, Tusk złożył dymisję swojego rządu, a wkrótce potem prezydent Bronisław Komorowski powołał go na nowego premiera. 18 listopada Tusk wygłosił exposé, kiedy to również uzyskał wotum zaufania dla swojego nowego rządu.

W latach 2012 i 2014 Tusk dążył do ponownego uzyskania zaufania Sejmu dla swojego rządu, które udało mu się osiągnąć w obydwu głosowaniach. W 2013 roku z powodzeniem odnawiał swój mandat przewodniczącego PO, pokonując Jarosława Gowina w pierwszych bezpośrednich wyborach w historii partii, zdobywając 79,6% głosów.

30 sierpnia 2014 roku Tusk został jednomyślnie zatwierdzony na przewodniczącego Rady Europejskiej, co miało mieć miejsce 1 grudnia 2014. 9 września Tusk złożył dymisję jako premier, która została przyjęta przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, od którego otrzymał polecenie pełnienia obowiązków, aż do powołania nowego rządu. Ostatecznie, 22 września 2014 roku zakończył urzędowanie jako premier i przeszedł do nowej roli.

Przewodniczący Rady Europejskiej

Donald Tusk obejmował urząd przewodniczącego Rady Europejskiej 1 grudnia 2014 roku, co zaowocowało jego pierwszym przewodnictwem na szczycie Unii Europejskiej już 19 grudnia. W marcu 2017 roku, podczas szczytu UE w Brukseli, został wybrany na drugą kadencję, uzyskując wsparcie od przedstawicieli 27 państw, lecz nie był popierany przez polski rząd i premier Beatę Szydło, która obstawała przy kandydaturze Jacka Saryusza-Wolskiego.

29 listopada 2019 roku Tusk przekazał stery przewodniczenia Radzie Europejskiej swojemu następcy, Charlesowi Michelowi, formalnie przekazując obowiązki dzień później.

Działalność polityczna (2019–2023)

W 2019 roku Platforma Obywatelska zgłosiła Donalda Tuska jako kandydata na nowego przewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej. Podczas kongresu partii w Zagrzebiu, odbywającego się 20 listopada, został wybrany na to stanowisko z datą rozpoczęcia kadencji 1 grudnia. 3 lipca 2021 roku, po rezygnacji Borysa Budki, Tusk został wybrany na wiceprzewodniczącego PO, stając się tym samym pełniącym obowiązki przewodniczącego partii. W wyborach przeprowadzonych 23 października 2021, uzyskał 97,4% głosów jako jedyny kandydat na przewodniczącego.

W maju 2022 ustąpił z funkcji przewodniczącego Europejskiej Partii Ludowej na rzecz niemieckiego polityka Manfreda Webera. W listopadzie 2021 roku, Tusk został ukarany za przekroczenie prędkości, skutkującym utratą prawa jazdy na trzy miesiące.

Prezes Rady Ministrów (od 2023)

19 października 2023 roku krajowy zarząd Platformy Obywatelskiej wskazał Donalda Tuska jako kandydata na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Także liderzy Trzeciej Drogi oraz Nowej Lewicy potwierdzili, że podczas konsultacji z prezydentem Andrzejem Dudą zaproponowali jego nazwisko jako kandydata. 10 listopada 2023 roku, Donald Tusk, w imieniu Koalicji Obywatelskiej, wspólnie z liderami partii opozycyjnych, takimi jak Szymon Hołownia (Polska 2050), Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL), oraz Włodzimierz Czarzasty i Robert Biedroń, podpisał umowę koalicyjną, aby powołać nowy rząd.

Pomimo zgłoszenia Tuska, na stanowisko premiera został powołany Mateusz Morawiecki z PiS, który jednak 11 grudnia 2023 roku nie uzyskał wotum zaufania. Tego samego dnia nowa koalicja zgłosiła Donalda Tuska na urząd premiera, a Sejm wybrał go większością 248 głosów za i przy 201 przeciw. Po złożeniu listy kandydatów do swojego rządu i wygłoszeniu exposé, Sejm 12 grudnia tego samego roku zatwierdził nowy gabinet na jego wniosek.

Na koniec, 13 grudnia 2023 r. prezydent Andrzej Duda powołał Donalda Tuska na stanowisko prezesa Rady Ministrów oraz powołał ostatnich członków jego nowego gabinetu.

Życie prywatne

Donald Tusk przyszedł na świat w rodzinie, w której imię nadane przez ojca, również Donalda, (1930–1972) wiązało się z rzemiosłem stolarskim. Jego ojciec zmarł w momencie, gdy Donald kończył szkołę podstawową, co miało znaczący wpływ na jego życie. Matka, Ewa Tusk (1934–2009), była sekretarką w gdańskiej Akademii Medycznej.

Warto zauważyć, że rodzina Tuska ma bogatą historię artystyczną i zawodową. Młodszy brat jego ojca, Bronisław Tusk, jest znanym gdańskim rzeźbiarzem. Dziadek Donalda, Józef Tusk, był urzędnikiem kolejowym w Wolnym Mieście Gdańsku, a jego losy w czasie II wojny światowej okazały się dramatyczne. Przymusowo wcielony do Wehrmachtu i później więziony w niemieckich obozach, po wojnie wrócił do Gdańska, gdzie pracował jako lutnik. Z kolei drugi dziadek, Franciszek Karol Dawidowski, doznał poważnych obrażeń podczas pracy jako robotnik przymusowy, tracąc oko w wyniku wypadku.

W dniu 26 listopada 1978 roku, Donald Tusk związał się małżeństwem z Małgorzatą Sochacką. W 2005 roku para uzupełniła swój związek o małżeństwo kościelne w obrządku rzymskokatolickim. Ich rodzina ma dwoje dzieci; syn, Michał (ur. 1982), pracował m.in. w „Gazecie Wyborczej” oraz w porcie lotniczym Gdańsk, zajmując się także działalnością w zakresie public relations, natomiast córka Katarzyna (ur. 1987) jest znaną blogerką modową i uczestniczką piątej edycji programu TVN 'Taniec z gwiazdami’.

W 1996 roku Donald wystąpił w świątecznym odcinku specjalnym programu TVP2 „Szansa na sukces”, gdzie miał okazję zaśpiewać kolędę „Wśród nocnej ciszy”. Znany z zamiłowania do sportu, amatorsko grał w piłkę nożną. W latach 70. pełnił funkcję wiceprezesa klubu kibica Lechii Gdańsk, dzięki czemu zyskał szersze uznanie wśród społeczności lokalnej.

Donald Tusk identyfikuje się jako Kaszub i od 1992 roku mieszka w Sopocie. W swojej tożsamości deklaruje również przynależność do katolickiej wspólnoty.

Wyniki wyborcze

W analizie wyników wyborczych Donalda Tuska można dostrzec ewolucję jego kariery politycznej na przestrzeni lat.

Rok wyborów	Nazwa komitetu		Rodzaj organu	Okręg wyborczy	Rezultat
1991	_	Kongres Liberalno-Demokratyczny	Sejm I kadencji	nr 22	38 778 (7,87%)
1993			Sejm II kadencji	nr 11	50 268 (9,14%)
1997	_	Unia Wolności	Senat IV kadencji	woj. gdańskie	221 343 (38,43%)
2001	_	Platforma Obywatelska	Sejm IV kadencji	nr 26	56 048 (14,55%)
2005			Sejm V kadencji	nr 25	79 237 (22,75%)
2005	_	KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Donalda Tuska	Prezydent RP	–	5 429 666 (36,33%)
					7 022 319 (45,96%)
2007	_	Platforma Obywatelska	Sejm VI kadencji	nr 19	534 241 (46,62%)
2011			Sejm VII kadencji		374 920 (36,84%)
2023	_	Koalicja Obywatelska	Sejm X kadencji		538 634 (31,41%)

Każda z tych kampanii miała swoje unikalne cechy oraz wpływ na jego przyszłe działania w polityce. Reprezentował różne komitety, co także obrazuje jego strategiczne podejście do zdobywania poparcia w kolejnych wyborach.

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

Donald Tusk ma na swoim koncie wiele prestiżowych odznaczeń, które uznają jego niezwykły wkład w życie społeczne oraz polityczne. Należą do nich:

• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru – Peru (2008),
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Norwegia (2012),
• Prezydencki Order Zasługi – Gruzja (2013),
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy – Estonia (2014),
• Order Narodowy Zasługi w klasie Honorary Companion – Malta (2017),
• Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy – Ukraina (2019),
• Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii – Rumunia (2020),
• Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca – Japonia (2021).

Nagrody i wyróżnienia

Oprócz odznaczeń, Tusk został również uhonorowany wieloma nagrodami, które odzwierciedlają jego wpływ na politykę oraz działalność publiczną. Oto największe z nich:

• Tytuł honorowego obywatela Łęczycy (1999),
• Tytuł „Człowieka Roku 2005” przyznany przez Federację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP (wspólnie z Jarosławem Kaczyńskim),
• Tytuł „Człowieka Roku 2007” Forum Ekonomicznego w Krynicy,
• Człowiek Roku tygodnika „Wprost”: 2008 i 2011,
• Wiktor: 2007, 2011 i 2014 w kategorii „najpopularniejszy polityk”,
• Nagroda Kisiela (2002) w kategorii „polityk”,
• Nagroda Karola Wielkiego (2010),
• Nagroda im. Vaška i Anny Marii Polák (2010),
• Nagroda Złotej Wiktorii jako Europejczyk Roku 2011,
• Nagroda im. Walthera Rathenaua (2012),
• European Prize for Political Culture (2012),
• Nagroda „Mérite Européen” (2013),
• Nagroda Polonicus („nagroda honorowa za całokształt działalności”, 2018),
• Dożywotnie członkostwo honorowe towarzystwa prawniczego University College Dublin (2018),
• GLOBSEC European Award (2019),
• Człowiek Roku „Gazety Wyborczej” (2019),
• Nagroda im. Marion Dönhoff („za zaangażowanie w międzynarodowe porozumienie i pojednanie”, 2019),
• Nagroda Kongresu Kobiet (2022),
• Pierwsze miejsce w rankingu najbardziej wpływowych polityków Europy według „Politico” (2023),
• Nagroda Chatham House (2024),
• Miejsce na liście Time 100 (2024),
• Doktor honoris causa Uniwersytetu w Peczu (2017),
• Doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Dortmundzie (2018),
• Doktor honoris causa Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki (2019).

Publikacje

Oto wybór publikacji autorstwa Donalda Tuska, które odzwierciedlają jego zaangażowanie w życie społeczno-polityczne w Polsce.

• Był sobie Sopot, Gdańsk 1994,
• Był sobie Gdańsk, Gdańsk 1996,
• Idee gdańskiego liberalizmu, Gdańsk 1998,
• Solidarność i duma, Gdańsk 2005,
• Szczerze, Warszawa 2019,
• Wybór (wraz z Anne Applebaum), Warszawa 2021.

---

Oceń: Donald Tusk

---