Rezerwat przyrody Ptasi Raj

Obszar ten został już w 1916 roku objęty częściową ochroną, co pojedynczo wskazuje na znaczenie tej lokalizacji dla zachowania różnorodności biologicznej. W tym okresie, prowadzone działania związane z gospodarką pastwiskową, przyczyniły się do stworzenia odpowiednich siedlisk dla ptaków siewkowatych. W latach trzydziestych XX wieku, rejon ujścia Wisły Śmiałej stanowił jedno z nielicznych lęgowisk dla rybitwy czubatej w Polsce.

W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, na północnym, bagnistym brzegu jeziora Ptasi Raj, istniało duże noclegowisko szpaków, co wskazuje na bogactwo ornitologiczne tego rejonu – zgromadziło tam się ponad 50 tysięcy ptaków. Obecnie, ptaki te zostały zastąpione przez liczne gatunki kaczek, takie jak krzyżówki, ogorzałki, gągoły czy czernice. W rezerwacie można spotkać również łabędzie nieme (do 200 osobników) oraz łabędzie krzykliwe (około 100).

Ochronie podlegają tu ptaki błotne i wodne, a Ptasi Raj stanowi ważny przystanek na szlaku migracyjnym dla wielu gatunków, w tym gęsi białoczelnych i gęsi zbożowych. Podczas noclegów na terenie rezerwatu ptaki te żerują w ciągu dnia na pobliskich, żuławskich polach. W skali całego rezerwatu, można dostrzec ponad 200 gatunków ptaków, w tym liczne ptaki przelotne, drobne ptaki śpiewające oraz większe ptaki wodne i błotne. W szczególności w latach 1996–2001, gniazdowało tu 32 gatunki wodno-błotne, włączając perkozia, zausznika, bąka oraz wiele innych.

W 1997 roku, odnotowano tu wyjątkowy pierwszy w Polsce lęg edredona, co podkreśla znaczenie tego miejsca. Niestety, w wyniku zaprzestania wypasu bydła, teren rezerwatu zarośnięty został szuwarami, co negatywnie wpłynęło na siedliska wielu gatunków. W przeszłości, w rezerwacie gniazdowały tacy przedstawiciele fauny jak biegus zmienny, batalion, czy rycyk. Teraz jednak ich gniazda w tym rejonie już nie istnieją.

Wśród roślinności dominują tu szuwary trzcinowe, gdzie przeważa trzcina pospolita, oraz charakterystyczne dla wydm białych zespoły trawiaste, takie jak Elymo-Ammophiletum. Na terenie rezerwatu występują także gatunki słonolubne, takie jak mlecznik nadmorski, sit Gerarda oraz róża pomarszczona występująca u nasady grobli.

Rezerwat otoczony jest miejscowościami, takimi jak Sobieszewo oraz Górki Wschodnie, które są dostępne dla odwiedzających dzięki komunikacji miejskiej z Gdańska. Rezerwat dysponuje również ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną, która została przewidziana w planie ochrony rezerwatu od 1995 roku. Realizacja projektu miała miejsce w latach 1999–2003, a w 2004 roku zainstalowano dwie wieże obserwacyjne, które zostały udostępnione publiczności w kwietniu 2005 roku.