Dwór Oruński to niezwykle ważny obiekt historyczny, który znajduje się w Gdańsku. Jego lokalizacja jest wyjątkowa, ponieważ jest położony na Oruni, w malowniczym Parku Oruńskim. Ta zabytkowa rezydencja świadczy o dawnych czasach, gdy pełnił rolę siedziby burmistrzów gdańskich.
Obiekt nie tylko zachwyca swoją architekturą, ale także jest miejscem, które przyciąga historia i kultura regionu. Warto zwrócić uwagę na jego znaczenie w kontekście gdańskich tradycji oraz dziedzictwa, które możemy odkrywać podczas wizyt w tym miejscu.
Opis obiektu
Zabytkowy zespół dworski przy ul. Nowiny 2 składa się z kilku istotnych elementów, w tym dworu, dwóch budynków gospodarczych, lodowni oraz pięknego parku, znanego obecnie jako Park Oruński. Ten kompleks był kształtowany na przestrzeni stuleci, od XVI do XIX wieku, co oznacza, że przeszedł liczne przebudowy, z których ostatnia pozwoliła na zachowanie jego klasycystycznej formy z początków XIX wieku.
Dwór ma dwie kondygnacje i jest przykryty charakterystycznym czterospadowym dachem, który wzbogacają lukarny umieszczone na jego szczycie. Fasada budynku jest ozdobiona eleganckim portalem, którego elementy architektoniczne są wzorowane na kolumnach toskańskich, co nadaje mu niepowtarzalny styl. Wewnątrz obiektu można zobaczyć zachowaną drewnianą klatkę schodową z XIX wieku oraz kominki, które również pochodzą z tego okresu.
Przed frontem dworu znajduje się okrągły podjazd, który stanowi elegancki akcent architektoniczny tego miejsca. Tuż za dworem, w osi budynku, wyrasta aleja lipowa, która dodaje uroku całemu kompleksowi i stwarza idealne warunki do odpoczynku w otoczeniu natury.
Historia
Dwór Oruński, ze swoją bogatą historią, został uwieczniony już na planie Berndta Friedricha z 1599 roku. Wkrótce po tym, na początku XVII wieku, majątek przeszedł w ręce burmistrza Gdańska Bartłomieja Schachmanna, który wprowadził liczne zmiany w rezydencji, nadając jej nowy charakter. Kolejnym właścicielem był także burmistrz gdański, Johann Zierenberg, a następnie posiadłość przeszła w ręce rodu Zierenbergów. Dwór zyskał status letniej rezydencji gdańskich burmistrzów oraz patrycjuszy.
Na przełomie XVII wieku, w posiadanie dworu wszedł gdański armator Albrecht Groddeck, który kontynuował tradycję i dalszy rozwój majątku. W 1698 roku, w tej posiadłości nocował król Polski August II Mocny. Warto również zauważyć, że podczas oblężenia Gdańska w 1734 roku, miejsce to pełniło rolę kwatery rosyjskiego marszałka Münnicha oraz prawdopodobnie miało decydujące znaczenie przy podpisaniu aktu kapitulacji Gdańska.
W połowie XVIII wieku doszło do budowy nowego dworu, który zyskał nową formę. Właścicielem majątku pozostawała rodzina Groddecków do 1780 roku, kiedy to przeszedł on na własność kolejnego burmistrza Gdańska – Johanna Gottfrieda Reygera. Niestety, w 1813 roku, dwór został zniszczony w wyniku walk francusko-rosyjskich. Kolejnym właścicielem był gdański kupiec Friedrich August Hoene, który podjął się odbudowy dworu, nadając mu kształt zachowany do dzisiaj. Obecnie istniejąca konstrukcja została ukończona do 1816 roku.
Majątek pozostał w rękach rodziny Hoene do 1918 roku, kiedy to został przekazany testamentem Emilii Hoene miastu Gdańsk. Po II wojnie światowej, dwór przeszedł pod zarząd Skarbu Państwa i został przekształcony w dom opieki, a obecnie mieści się w nim przedszkole. W 1972 roku dwór został wpisany do rejestru zabytków, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie jako cennego elementu dziedzictwa kulturowego regionu.
Przypisy
- a b c d e Rejestr zabytków nieruchomych województwa pomorskiego – Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 31.10.2022 r.]
- a b Gedanopedia – Park Oruński. [dostęp 31.10.2022 r.]
- a b Samp 2005 ↓, s. 162.
- a b Samp 2005 ↓, s. 163.
- a b Samp 2005 ↓, s. 163-164.
- a b Samp 2005 ↓, s. 165.
- a b Samp 2005 ↓, s. 166.
- a b Samp 2005 ↓, s. 168.
- a b Samp 2005 ↓, s. 176.
- a b Samp 2005 ↓, s. 178.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Dwór Srebrniki | Ludolfino | Lwi Dwór | V Dwór | Willa Berneaud | Dom Zdrojowy w Brzeźnie | Willa Kirsch | I Dwór | Willa Schrey | II Dwór | Dwór Olszynka | IV Dwór | Forsterówka | Willa przy ulicy Orzeszkowej 2 w Gdańsku | Willa Patschkego w Gdańsku | Willa Jodłowa | Villa Martha w Oliwie | VI Dwór | Dwór Uphagena | Dwór OliwskiOceń: Dwór Oruński