Monika Elżbieta Milewska, urodzona 9 marca 1972 roku w Gdańsku, to postać o niezwykle bogatej twórczości.
Jest ona polską eseistką, dramatopisarką, poetką, tłumaczką oraz historykiem i antropologiem kultury, co świadczy o jej wszechstronnych zainteresowaniach i umiejętnościach.
Życiorys
Monika Milewska jest córkąWojciecha Milewskiego, który jest uznawanym artystą fotografikiem oraz edukatorem w zakresie fotografii. Swoją edukację rozpoczęła w V Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Gdańsku, gdzie zdobyła podstawy wiedzy ogólnej niezbędnej do dalszego kształcenia.
Następnie Monika kontynuowała swoją naukę na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując tytuł magistra w 1995 roku oraz doktora w 2000 roku. Jej dalsza edukacja odbyła się w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, a także w Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales w Paryżu, co znacznie wzbogaciło jej doświadczenie akademickie.
W latach 2002–2008 pracowała jako adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, a od 2009 roku pełni rolę adiunkta w Zakładzie Etnologii Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego. Jej kariera akademicka charakteryzuje się wieloma osiągnięciami, w tym stypendiami przyznawanymi przez instytucje takie jak Ministerstwo Kultury, Ministerstwo Edukacji Narodowej, rząd Francji oraz rząd Włoch. Otrzymała również wsparcie od miesięcznika „Polityka”, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, amerykańskiej Fundacji A. Mellona, jak i Centrum Pisarskiego i Tłumaczeniowego w Rodos oraz Baltic Centre for Writers and Translators w Visby.
Monika Milewska została również nominowana do Nagrody Głównej VI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina w 2000 roku. Jednym z jej wybitnych dzieł jest książka „Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne”, która przyniosła jej nominację do Nagrody Literackiej „Nike” w 2003 roku. Dodatkowo, jej słuchowisko „Podróż na Księżyc” zdobyło Grand Prix XV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji „Dwa Teatry” w Sopocie w 2015 roku.
Monika jest autorką powieści pt. „Latawiec z betonu”, opowiadającej o gdańskim falowcu, za którą w 2019 roku otrzymała Pomorską Nagrodę Literacką „Wiatr od Morza” za rok 2018. To nie koniec jej literackich sukcesów, bowiem w październiku 2022 roku została uhonorowana tą samą nagrodą za książkę „Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL”. Obecnie pełni również obowiązki sekretarza Gdańskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Twórczość
Eseje
Monika Milewska zasłynęła dzięki swoim eseistycznym pracom, wśród których wyróżnia się „Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne”. Publikacja ta ukazała się po raz pierwszy w słowo/obraz terytoria, Gdańsk w 2002 roku, zyskała drugie wydanie w 2018. Ponadto, jej dzieło „Bogowie u władzy. Od Aleksandra Wielkiego do Kim Dzong Ila” to antropologiczna analiza mitów władzy, które również znalazło swoje miejsce w wydawnictwie słowo/obraz terytoria w 2012 roku.
Poezja
W dziedzinie poezji Milewska stworzyła kilka znaczących tekstów, w tym „Podróż na koniec świata”, wydaną przez Żak w Gdańsku w 2002 roku. Kolejną jej pozycją są „Papierowe okręty”, które ukazały się w 2005 roku w wydawnictwie Nowy Świat w Warszawie. Jej twórczość kontynuowana była w publikacji „Płacz komety” (Nowy Świat, Warszawa 2012) oraz „Królowa karnawału”, opublikowanej w 2020 roku przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich w Warszawie.
Wybrane sztuki teatralne
Milewska również zaangażowała się w sztuki teatralne, w tym słuchowisko „Savonarola”, które zostało zrealizowane w Teatrze Polskiego Radia pod kierownictwem Janusza Kukuły w 1995 roku. Premierowe przedstawienie „Dzieje sławnego Rodryga” miało miejsce w 2008 roku w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki w reżyserii Mariana Pecko. Kolejnym ważnym dziełem jest „Wiewiórka”, która zadebiutowała na scenie Teatru Animacji w Poznaniu w 2006 roku, w reżyserii Marcina Jarnuszkiewicza. Warta uwagi jest także produkcja „Podróż na księżyc”, emitowana na antenie Dwójki w reżyserii Anny Wieczur-Bluszcz, z udziałem Jana Englerta i Jerzego Radziwiłowicza w 2014 roku.
Dzięki słuchowisku „Dzień, w którym umarł Prokofiew”, które miało premierę w 2017 roku, z Mariuszem Bonaszewskim w roli Szostakowicza, Milewska zyskała uznanie w kolejnej formie artystycznej. Jej prace, takie jak „Dziś umarł Prokofiew”, zrealizowane w Teatrze Mumerus w Krakowie w reżyserii Wiesława Hołdysa w 2019 roku, oraz „Falowiec”, spektakl telewizyjny w reż. Jakuba Pączka z 2018 roku, podkreślają jej różnorodność twórczą.
Ostatnie produkcje, takie jak „Latawiec z betonu” w reżyserii Wawrzyńca Kostrzewskiego oraz „Beton”, który jest adaptacją i reżyserią Michała Derlatka z 2020 roku, również pokazują jej niezwykły talent i zaangażowanie w świat teatru.
Proza
W prozie Milewska napisała „Latawiec z betonu”, która została wydana przez Wydawnictwo WAM, Mando w Krakowie w 2018 roku. Nie można również zapomnieć o jej dziele „Skok przez Bałtyk”, opublikowanym przez Wydawnictwo Widnokrąg w 2021 roku.
Inne publikacje
W swoich publikacjach Milewska dochodzi do fascynujących tematów, takich jak w „Ślepa kuchnia: jedzenie i ideologia w PRL”, wydanej w Warszawie w 2021 roku. W nadchodzącym roku 2024 planuje również publikację „I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u” z Wydawnictwem Czarne, Wołowiec, ISBN 978-83-8191-989-0.
Nagrody
Monika Milewska, uznawana za wybitną postać w dziedzinie literatury i teatru, otrzymała szereg prestiżowych nagród i wyróżnień, które potwierdzają jej talent oraz wkład w kulturę. Oto niektóre z jej osiągnięć:
- 2013 – II nagroda ex aequo w jubileuszowym konkursie zamkniętym na słuchowisko zorganizowanym przez Program II Polskiego Radia i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS za utwór Podróż na Księżyc,
- 2015 – Grand Prix XV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji „Dwa Teatry” w Sopocie za tekst słuchowiska Podróż na Księżyc,
- 2016 – nominacja do nagrody Prix Italia za słuchowisko Podróż na Księżyc,
- 2016 – laureatka Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury,
- 2016 – II nagroda w jubileuszowym konkursie zamkniętym na słuchowisko zorganizowanym przez Program II Polskiego Radia i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS za utwór Dzień w którym umarł Prokofiew,
- 2016 – wyróżnienie w konkursie zamkniętym na sztukę telewizyjną do projektu Teatroteka zorganizowanym przez ZAiKS i Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie za utwór Falowiec,
- 2017 – Honorowa Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w dziedzinie literatury za całokształt twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem teatru radiowego i lalkowego,
- 2017 – nominacja do nagrody Prix Italia za słuchowisko Dzień w którym umarł Prokofiew,
- 2019 – Pomorska Nagroda Literacka „Wiatr od morza” za książkę Latawiec z betonu,
- 2019 – nagroda za tekst dramatyczny oraz nagroda dziennikarzy i krytyków dla najlepszego spektaklu na festiwalu Teatroteka Fest 2019 za Falowiec,
- 2020 – nagroda Platinum Remi w kategorii Independent Shorts – Comedy – Black/Dark na międzynarodowym festiwalu World Fest Houston dla spektaklu Falowiec,
- 2022 – Pomorska Nagroda Literacka „Wiatr od morza” za książkę Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL.
Każda z tych nagród jest świadectwem jej nieustających poszukiwań artystycznych oraz silnego zaangażowania w rozwój polskiej kultury i sztuki.
Przypisy
- Gdańskie CentrumG.C. Multimedialne Gdańskie CentrumG.C., Pomorska Nagroda Literacka przyznana. Wśród laureatów Monika Milewska i Janusz Dargacz [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 25.10.2022 r.]
- Gdańskie CentrumG.C. Multimedialne Gdańskie CentrumG.C., Pomorska Nagroda Literacka przyznana. POZNAJ LAUREATÓW [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 25.10.2022 r.]
- Autorka "Latawca z betonu" mieszka w wielkiej płycie, pisze o falowcu, marzy o mieszkaniu w dworku [online], Radio Gdańsk, 19.04.2018 r. [dostęp 25.10.2022 r.]
- Książka o falowcu Literacką Książką Roku. Wręczono nagrody "Wiatr od morza" [online], trojmiasto.pl, 25.10.2019 r. [dostęp 01.12.2021 r.]
- Zwycięzcy III edycji TEATROTEKI FEST. „Słabi” z największą liczbą nagród [online], media.instytut-teatralny.pl [dostęp 30.11.2021 r.]
- Premiera spektaklu „Falowiec” w TVP Kultura i TVP Kultura 2 – SATinfo24.pl [online] [dostęp 30.11.2021 r.]
- MILEWSKI WOJCIECH, artysta fotografik – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 24.10.2022 r.]
- Nagroda Nike 2003 [online], nike.org.pl [dostęp 28.11.2015 r.]
- „Podróż na księżyc”. Grand Prix „Dwóch Teatrów” dla słuchowiska Dwójki! [online], PolskieRadio.pl [dostęp 21.12.2015 r.]
- Ślepa kuchnia, [w:] Katalogi Biblioteki Narodowej [online].
- Silna reprezentacja polskich dramaturgów. Konkurs na słuchowisko rozstrzygnięty!, „PolskieRadio.pl” [dostęp 24.10.2016 r.]
- Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. gdansk.pl, 23.06.2016 r. [dostęp 23.06.2016 r.]
- Konkurs na słuchowisko rozstrzygnięty!, „PolskieRadio.pl” [dostęp 24.10.2016 r.]
- Gala wręczenia nagród za Pomorską Grafikę Roku 2016, „www.gdansk.pl” [dostęp 17.11.2017 r.]
- MonikaM. Milewska MonikaM., Królowa karnawału, Warszawa: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział Warszawa, 2020, ISBN 978-83-959291-4-4, OCLC 1236062067 [dostęp 04.02.2022 r.]
- MonikaM. Milewska MonikaM., Płacz komety, Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat, 2012, ISBN 978-83-7386-442-9, OCLC 805126834 [dostęp 04.02.2022 r.]
- MonikaM. Milewska MonikaM., Papierowe okręty, wyd. 1, Warszawa: Nowy Świat, 2005, ISBN 83-7386-128-9, OCLC 61749138 [dostęp 04.02.2022 r.]
- Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945-2000, wyd. Arkadiusz Wingert, Kraków 2010, s. 715
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Waldemar Ossowski | Reinhold Curicke | Jan Ferdynand Nax | Stanisław Radziszowski | Anna Brillowska-Dąbrowska | Gottfried Reyger | Richard Roepell | John Samuel Miller | Wiesław Kozak | Borys Wróbel | Anton Brillowski | Hugo Conwentz | Gotfryd Lengnich | Stanisław Rosiek | Małgorzata Walentynowicz | Piotr Kołakowski | Tomasz Swoboda | Adam Wendt | Tadeusz Dmochowski | Zbigniew KobylińskiOceń: Monika Milewska