Gabriel Bömeln

---

Życiorys

Gabriel Bömeln, urodzony w 1658 roku w Gdańsku, był znaną osobistością tego miasta. Jego ojcem był burmistrz Gdańska Georg Bömeln, który zmarł w 1676 roku, a matką Justina Gabriel-Sielmann. W 1672 roku Gabriel rozpoczął studia z zakresu prawa na Uniwersytecie Królewieckim. Po zakończeniu nauki udał się do Poznania, gdzie uczył się języka polskiego, a następnie odbył typową dla swojego czasu podróż edukacyjną do Holandii, Anglii oraz Francji.

W 1683 roku Bömeln przyjechał do Warszawy, aby zdobyć wiedzę i praktykę z zakresu sądownictwa oraz polityki, co miało go przygotować do pracy w administracji gdańskiej. W 1692 roku był notowany jako prawnik, a w kolejnych latach pełnił wiele ważnych funkcji: w latach 1692–1699 był ławnikiem, od 1700 do 1707 radnym, a w 1712 i 1732 burgrabią królewskim. Jako burmistrz Gdańska sprawował władzę od 1708 do swojej śmierci w 1740 roku. W Wrzeszczu założył imponującą barokową rezydencję, z której do dzisiaj pozostał Park Uphagena.

W 1700 roku Bömeln został powołany do Paryża na czele poselstwa, aby wynegocjować porozumienie z Ludwikiem XIV, który nie darzył Gdańska sympatią z powodu napiętych relacji między miastem a księciem Conti Franciszkiem Ludwikiem Burbona, wybranym na króla Polski w 1697 roku. Książę ten przybył po elekcji do Gdańska, jednak musiał się wycofać z powodu interwencji wojsk jego rywala, elektora saskiego Fryderyka Augusta I, wspieranego przez Brandenburgię i Rosję. Pomimo wysiłków Bömelna, negocjacje zakończyły się na tym, że brakowało satysfakcjonujących ustaleń.

W 1703 roku Bömeln prowadził negocjacje z generałem Magnusem Stenbockiem, który zbliżał się do Gdańska ze szwedzkimi wojskami. W latach 1705–1706 udało mu się osiągnąć pozytywne rezultaty w rozmowach z Anglią w sprawie statusu prawnego angielskich kupców w Gdańsku.

Dzięki determinacji burmistrza Gabriela Bömelna, w trakcie wojny o sukcesję polską w latach 1733-1735 Gdańsk konsekwentnie wspierał legalnie wybranego króla Stanisława Leszczyńskiego. Uroczystości miejskie oraz modlitwy dziękczynne były wyrazem poparcia dla jego wyboru. Działania saskiej i rosyjskiej agentury w mieście, na czele z burmistrzem Abrahamem Groddeckiem, zostały skutecznie zdławione. Mimo gróźb ze strony rezydentów Rosji i Saksonii, do Gdańska przybył król, a rezydenci zostali wygnani.

Gabriel Bömeln, mając 76 lat, stanął na czele reaktywowanej Rady Wojennej Gdańska, aby prowadzić obronę miasta przed wojskami rosyjskimi i saskimi. Niestety, z powodu braku wsparcia ze strony Francji oraz zdrady ze strony Prus, Gdańsk musiał capitulować po długich zmaganiach. Udało się jednak osiągnąć łagodniejsze warunki negocjacji z rosyjskim marszałkiem Burkhardem Christophiem Münnichem niż pierwotnie przewidywali Sasi. Ostatecznie Gdańsk musiał uznać Augusta III Sasa za króla Polski i rok później udało mu się zawrzeć z nim porozumienie. Królewskim komisarzem generalnym w Gdańsku od 1736 roku został Konstanty Unrug, mąż Agaty Justyny, córki Gabriela Bömelna i jego żony Agaty Schröder.

---

Oceń: Gabriel Bömeln

---