Tiedemann Giese (1543–1582)


Tiedeman Giese, urodzony w Gdańsku w 1543 roku, był znaną postacią w polskiej historii dyplomacji. Jego życie zakończyło się 20 lutego 1582 roku w Rydze. Był on nie tylko dyplomatą, lecz również pełnił funkcję sekretarza Zygmunta Augusta, a później służył kolejno królowi Stefanowi Batorymu.

Tiedeman Giese odegrał znaczącą rolę w relacjach międzynarodowych Polski, co czyni go ważnym przedstawicielem swojego okresu. Jego działalność miała wpływ na rozwój polityczny i dyplomatyczny kraju w czasach, gdy Polska była jednym z głównych graczy na arenie europejskiej.

Życiorys

Jego stryj, Tiedemann Giese, pełnił funkcję biskupa chełmińskiego, a następnie warmińskiego, będąc jednocześnie przyjacielem Mikołaja Kopernika. Urodził się jako czwarty syn Georga (Jerzego) Giesego, zamożnego kupca, który był również rajcą i burgrabim Gdańska, oraz jego małżonki Christine, z domu Krüger. W młodzieńczych latach uczęszczał do gimnazjum humanistycznego prowadzonego przez Johann Sturma w Strasburgu, gdzie zdobył tytuł doktora obojga praw.

W trakcie swojego życia odbywał liczne podróże po Europie. Przykładem jego działalności w tym zakresie jest sytuacja z około 1572 roku, kiedy to przetransportował do Strasburga portret Kopernika, należący do rodziny biskupa warmińskiego Tiedemanna Giesego, z którego sporządzono później obraz umieszczony na zegarze astronomicznym w katedrze strasburskiej.

Mianowany przez Zygmunta Augusta referentem (sekretarzem) do spraw pruskich, wielokrotnie reprezentował króla w kontaktach ze stanami pruskimi oraz Gdańskiem. Zyskał reputację oddanego pracownika kancelarii królewskiej, szczególnie za czasów Stefana Batorego. Ponadto, w nieoficjalny sposób reprezentował interesy Gdańska na królewskim dworze. Cieszył się zaufaniem Jana Zamoyskiego, bliskiego mu współpracownika oraz był ceniony również na dworze władcy Prus Książęcych Albrechta Fryderyka i jego kuratora, margrabiego Jerzego Fryderyka z Ansbach.

Giese otrzymywał od margrabiego wypłatę, a jego działalność polegała na referowaniu królowi sytuacji w Prusach, w tym w sprawie wojny z Moskwą oraz zwalczaniu opozycji stanowej. 10 lutego 1581 roku król Stefan Batory przyznał mu w dożywocie starostwo borzechowskie. W czasie oblężenia Pskowa, będącego częścią wojny z Moskwą, przebywał w królewskim obozie. W grudniu 1581 roku został wysłany do Rygi, gdzie starał się o wsparcie finansowe dla zaciężnych żołnierzy niemieckich, pozyskując fundusze zarówno od księcia kurlandzkiego, jak i miejscowej szlachty oraz mieszczan.

Oprócz tego, zaopatrywał armię oblężniczą w niezbędne materiały, takie jak żywność czy broń. Na zlecenie kanclerza gromadził także plany zdobytych zamków. Prowadził również aktywną propagandę na rzecz króla Stefana oraz Jana Zamoyskiego, przesyłając relacje z działań wojennych do Krakowa oraz Królewca. Niestety, na początku 1582 roku zachorował, co doprowadziło do jego śmierci 20 lutego na zamku w Rydze.

Przypisy

  1. Leszek Kieniewicz, Sekretariat Stefana Batorego. Zbiorowość i kariery sekretarzy królewskich, w: Studia staropolskie, t. IV, Warszawa 1986 r., s. 63.

Oceń: Tiedemann Giese (1543–1582)

Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:24