Budzimira Wojtalewicz-Winke, znana również pod pseudonimami „Budka” oraz „Irena”, to postać wpisana w historie Polski, która zasługuje na szczególne miejsce w pamięci narodowej. Urodziła się 16 czerwca 1924 roku w Wolnym Mieście Gdańsku, a swoją działalność społeczną oraz patriotyczną rozpoczęła w trudnych czasach II wojny światowej.
Wojtalewicz-Winke była wybitną działaczką podziemia niepodległościowego, angażując się w działalność struktur Armii Krajowej. Jej poświęcenie i odwaga nie przeszły niezauważone, gdyż jako uczestniczka powstania warszawskiego, stanęła w szeregach walczących o wolność ojczyzny. To heroiczne zrywy młodzieży w tamtych dramatycznych czasach były dla niej nie tylko obowiązkiem, ale także wyrazem głębokiego patriotyzmu.
Po zakończeniu działań wojennych Budzimira nie poprzestała na pracy dla dobra Polski – stała się aktywną działaczką na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. Jej wysiłki na rzecz budowy mostów między tymi dwoma narodami wpisują się w szerszy kontekst historyczny, który nadal ma znaczenie w dzisiejszych czasach.
Odeszła z tego świata 4 maja 2015 roku, pozostawiając po sobie nie tylko wspomnienia, ale także inspirację dla przyszłych pokoleń, aby dbały o pokój, pojednanie i współpracę między narodami.
Życie i działalność
Budzimira Wojtalewicz-Winke przyszła na świat w rodzinie Feliksa Muzyka, urodzonego w 1898 roku, który był aktywnym działaczem na rzecz Polonii w Wolnym Mieście Gdańsku. Był on również kierownikiem oraz dyrygentem polskiego chóru „Lutnia”. Jej matka nosiła imię Bolesława, z domu Leszczyńska. Budzimira miała trzy siostry: Celinę, Janinę oraz Jadwigę, która wyszła za mąż za Michałkiewicza w 1937 roku.
W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 roku, jej ojciec został aresztowany przez Niemców i tragicznie zamordowany 22 marca 1940 roku w obozie KL Stutthof, co miało miejsce w Wielki Piątek. Po aresztowaniu Feliksa Muzyka, Budzimira wraz z matką musiały opuścić Gdańsk, co poprowadziło je do Warszawy. Tam Budzimira, zasilając szeregi Szarych Szeregów, włączyła się w walkę o wolność. Razem z narzeczonym Tadeuszem Milewskim, znanym pod pseudonimem „Ćwik”, uczestniczyła w powstaniu warszawskim, gdzie należała do II plutonu „Alek” w 2. kompanii „Rudy”, przynależąc do batalionu „Zośka” i Brygady Dywersyjnej „Broda 53” Zgrupowania „Radosław” AK. Niestety, Tadeusz zginął w trakcie walk, 5 sierpnia 1944 roku.
Po zakończeniu działań wojennych, Budzimira wróciła do Gdańska, gdzie poślubiła Edmunda Wojtalewicza, który żył w latach 1913–1971. W późniejszym okresie jej działalność objęła współpracę z NSZZ „Solidarność”. W 1986 roku powtórnie wyszła za mąż, tym razem za Niemca Herberta Winke, po czym osiedliła się z nim w Atzelgift. Po tragicznej śmierci męża w wypadku samochodowym, który miał miejsce 3 grudnia 2011 roku, Budzimira postanowiła wrócić na stałe do ojczyzny.
Była bohaterką powieści niemieckiego historyka Dietera Schenka, zatytułowanej Jak pogoniłam Hitlera, a także postacią w dokumencie Barbary Balińskiej oraz Krzysztofa Kalukina, pod tytułem Jedenaste Przykazanie, który ukazał się w 2008 roku. Jej oddanie tradycjom gdańskiej Polonii oraz dążenie do idei porozumienia i przyjaźni między narodami zostało docenione, czego dowodem był Medal św. Wojciecha, który otrzymała w 2008 roku.
Budzimira Wojtalewicz-Winke spoczywa na gdańskim cmentarzu Srebrzysko, gdzie znajduje się w rejonie X, kwatera IV-10-11a.
Przypisy
- MUZYK FELIKS, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 06.11.2024 r.]
- Irena Łaszyn, Żeby Budzię obudzić. Historia wielkiej tragedii i wielkiej miłości, dziennikbaltycki.pl, 26.11.2012 r. [dostęp 06.11.2024 r.]
- Laureaci medalu św. Wojciecha [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 06.11.2024 r.]
- Budzimira Wojtalewicz-Winke. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 31.05.2020 r.]
- Zmarła Budzimira Wojtalewicz-Winke [online], tpg.info.pl [dostęp 12.05.2015 r.]
- Jedenaste Przykazanie [online], filmpolski.pl [dostęp 12.05.2015 r.]
- a b Zmarła Budzimira Wojtalewicz-Winke, gdańszczanka niezwykła [online], strefahistorii.pl [dostęp 12.05.2015 r.]
- a b Nie żyje Budzimira Wojtalewicz-Winke [online], gdansk.gosc.pl [dostęp 12.05.2015 r.]
- Budzimira Muzyk [online], 1944.pl [dostęp 12.05.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Daniel Zierenberg | Aleksandra Kosiorek | Leon Jankowski (poseł) | Jakob Kabrun | Ernst Berent | Wiesław Walendziak | Marcin Herra | Krystyna Danilecka-Wojewódzka | Antoni Wręga | Carl Gottlieb Ehler | Andrzej Rozpłochowski | Johann Gottfried von Diesseldorf | Michał Wojciechowicz | Krzysztof Brzeziński | Jacek Jezierski (urzędnik) | Nikita Panin (1718–1783) | Constantin Ferber III | Jerzy Kmiecik | Magdalena Sroka (ur. 1979) | Albert Meyer (1855–1915)Oceń: Budzimira Wojtalewicz-Winke