Nikita Iwanowicz Panin, urodzony 29 września 1718 roku w Gdańsku, a zmarły 11 kwietnia 1783 roku w Petersburgu, był znaczącą postacią w historii Rosji. Jako polityk rosyjski, odegrał istotną rolę jako bliski doradca cesarzowej Katarzyny II. Jego wpływ na politykę zagraniczną kraju był zauważalny w latach 1764-1780, kiedy to pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych Rosji.
Panin nie tylko zajmował się działalnością polityczną, ale także był aktywny w strukturach masonskich, będąc zastępcą wielkiego mistrza Wielkiej Loży Prowincjonalnej Iwana Perfiljewicza Jełagina. Jego życie i osiągnięcia pokazują, jak ważne miejsce zajmował w ówczesnym społeczeństwie rosyjskim, wpływając na wiele istotnych decyzji politycznych i społecznych.
Życiorys
Nikita Panin, urodzony w 1718 roku w Gdańsku jako syn rosyjskiego gubernatora Parnawy, rozpoczął swoją karierę wojskową, wstępując w 1740 roku do armii rosyjskiej. Jego działalność dyplomatyczna zaczęła się w 1747 roku, kiedy to został ministrem pełnomocnym w Kopenhadze, jednak już po kilku miesiącach przeniesiono go do Sztokholmu.
W Sztokholmie prowadził przez kolejne 12 lat (1747–1759) nieformalną działalność w partii antyfrancuskiej, znanej jako „partia czapek”, w ramach Riksdagu. Po spadku wpływów tej partii został odwołany ze swojego stanowiska.
W 1760 roku objął funkcję ochmistrza dworu carewicza Pawła. Dwa lata później, w 1762 roku, wsparł przewrót pałacowy Katarzyny II, co w znacznym stopniu ugruntowało jego pozycję na dworze. Jako nieformalny doradca Katarzyny II, Panin odegrał kluczową rolę w opracowaniu tzw. Systemu Północnego, który był sojuszem Rosji, Prus, Rzeczypospolitej, Szwecji i Wielkiej Brytanii przeciwko koalicji państw Burbonów oraz Habsburgów, w tym Francji, Hiszpanii i Austrii.
Panin był także zwolennikiem utrzymania rosyjskiego protektoratu nad Polską i wyrażał sprzeciw wobec jej rozbioru. Jednakże, zawiązanie konfederacji barskiej oraz wybuch wojny rosyjsko-tureckiej, które doprowadziły do I rozbioru Polski, przyczyniły się do osłabienia jego koncepcji politycznych oraz utraty wpływów na dworze Katarzyny II.
Warto również dodać, że jego bratankiem był Nikita Pietrowicz Panin, który żył w latach 1770–1837.
Przypisy
- Ludwik Hass, Wolnomularstwo w Europie środkowo-wschodniej w XVIII i XIX wieku, 1982 r., s. 139.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jacek Jezierski (urzędnik) | Krzysztof Brzeziński | Michał Wojciechowicz | Johann Gottfried von Diesseldorf | Andrzej Rozpłochowski | Budzimira Wojtalewicz-Winke | Daniel Zierenberg | Aleksandra Kosiorek | Leon Jankowski (poseł) | Jakob Kabrun | Constantin Ferber III | Jerzy Kmiecik | Magdalena Sroka (ur. 1979) | Albert Meyer (1855–1915) | Bolesław Palędzki | Otto Steffens | Zenon Kwoka | Piotr Grzelak | Waldemar Nocny | Dariusz KobzdejOceń: Nikita Panin (1718–1783)