Stowarzyszenie Nadbałtyckie Plastyków im. Mariana Mokwy w Gdańsku


Stowarzyszenie Nadbałtyckie Plastyków im. Mariana Mokwy w Gdańsku to wyjątkowa platforma artystyczna, która powstała na początku lat 80. XX wieku. Jego rozwój miał miejsce w Gdańsku, w historycznych Fortach Góry Gradowej, w czasie trudnym dla Polskiej rzeczywistości, jakim był stan wojenny.

Inicjatywa ta wyłoniła się głównie z działań kilku wybitnych malarzy, takich jak Stanisław Dobrzyński, Anna Bagińska, Zofia Jowdiuk, Elżbieta Maria Łukasiak oraz Janina Śpiewak, którzy wspólnie z dyrektorem Miejskiego Centrum Kultury w Gdańsku, Czesławem Makarym, stworzyli unikalne środowisko sprzyjające twórczości artystycznej. To właśnie pod przewodnictwem Czesława Makarego powstał mecenat, który odegrał kluczową rolę w formowaniu się tej artystycznej grupy.

Rok 1983 uznawany jest za moment formalnego założenia stowarzyszenia, kiedy to organizacja została zarejestrowana w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku, a jej statut nabrał mocy prawnej. Wyróżnieniem dla Stowarzyszenia było otrzymanie w 2008 roku Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co podkreśla jego znaczenie i wkład w rozwój kultury w Polsce.

Historia

Grupa artystyczna „Grodzisko”

W dniu 2 września 1982 roku w Wojewódzkim Ośrodku Kultury oraz Młodzieżowym Centrum Kultury w Gdańsku zorganizowano plener malarski, który nosił nazwę „Grodzisko 82”. W wyniku tego wydarzenia powstała Grupa Twórcza Plastyków Amatorów, której siedzibą stała się kawiarnia „Forty” w Śródmieściu, stając się centrum ich życia artystycznego. W ramach struktury grupy powołano zarząd, na którego czele stanął Stanisław Dobrski. Już w 1983 roku zorganizowano pierwszą wystawę marynistyczną, w której brało udział 24 artystów. Grupa „Grodzisko” nie ograniczała się jedynie do wystaw: artyści brali także udział w plenerach odbywających się w takich miejscach jak Kudowa, Lądek Zdrój, Krynica Zdrój oraz Jurata.

Stowarzyszenie Nieprofesjonalnych Plastyków przy WOK

10 maja 1983 roku Grupa Twórców „Grodzisko” podjęła decyzję o zarejestrowaniu Stowarzyszenia Nieprofesjonalnych Plastyków w Urzędzie Wojewódzkim. Na początku działalność stowarzyszenia była ściśle związana z aktywnościami Wojewódzkiego Ośrodka Kultury. Siedziba stowarzyszenia znajdowała się na ulicy Świerczewskiego 35 (obecnie znanej jako Nowe Ogrody). Co roku organizowano przegląd twórczości Stowarzyszenia w ramach wojewódzkiego przeglądu amatorskiego, jednak po likwidacji WOK, te wydarzenia zostały wstrzymane. W Gdańskim Ratuszu Staromiejskim organizowano walne zgromadzenia i wykłady, a Galeria Staromiejska stała się miejscem wystaw artystycznych. W marcu 1988 roku stowarzyszenie otrzymało dodatkowy lokal od Urzędu Miasta, który został przeznaczony na galerię oraz dwie pracownie w Wielkim Młynie w Gdańsku, z których korzystano do 1992 roku. W tym czasie powstały różne specjalizacje, w tym malarstwo, rzeźba, gobeliniarstwo, metaloplastyka oraz grafika.

Przy organizowaniu wystaw stowarzyszenie współpracowało z wieloma instytucjami, łącznie z Kantorem Sztuki przy Złotej Bramie, Klubem „Rudy Kot”, Domem Harcerza, Domem Kultury na Zaspie, oraz Klubem Garnizonowym w Gdańsku-Wrzeszczu. Współpraca obejmowała również Biuro Wystaw Artystycznych w Sopocie oraz Klub Marynarki Wojennej w Gdyni. W 1986 roku, za wkład w rozwój kultury, Stowarzyszenie zostało wyróżnione Dyplomem Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie.

Stowarzyszenie Nadbałtyckie Plastyków – wspólny projekt prymitywistów i profesjonalistów

Po dekadzie działalności Stowarzyszenia, w której przybyło członków z wykształceniem plastycznym oraz tych, którzy zawodowo zajmowali się sztuką, nastąpiła potrzeba wprowadzenia zmian. 10 marca 1993 roku w trakcie Walnego Zebrania Członków podjęto uchwałę o przekształceniu nazwy na Stowarzyszenie Nadbałtyckie Plastyków im. prof. Mariana Mokwy w Gdańsku. Wówczas zaktualizowano również statut stowarzyszenia. Siedziba przeniosła się do nowego lokalu znajdującego się w piwnicach zabytkowej kamienicy przy ulicy Ogarnej 27/28.

W dniu 14 kwietnia 1993 roku otwarto stałą galerię stowarzyszenia pod nazwą „Galeria za Murami”. Działalność Stowarzyszenia wzbogacono o warsztaty plastyczne, w których profesjonalni artyści i wykładowcy z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku prowadzą zajęcia z malarstwa, rysunku, kompozycji oraz historii sztuki. W gronie wykładowców znajdują się uznane postacie, takie jak Bogna oraz Włodzimierz Łajmingowie, Stanisław Olesiejuk, Marek Model, Andrzej Karmasz, Jacek Kornacki, Daniel Cybulski oraz wielu innych utalentowanych artystów.

Stowarzyszenie było kierowane przez wielu zasłużonych członków, w tym Stanisława Dobrzego, Stanisława Frankowskiego, Wojciecha Iwaniuka, Marię Świderek, Barbarę Paluch, Annę Staruszkiewicz, a także Romanę Karmasz.

Przypisy

  1. Pro i kontra. Młodzież w Polsce Ludowej – Centrum Hewelianum Gdańsk [online], rozrywka.trojmiasto.pl [dostęp 09.01.2018 r.]
  2. Grażyna Miłoń-Szewczak. Plastyk amator - miłośnik czy... nieprofesjonalista. „Ziemia Gdańska”. 140, s. 40-45, 1983 r.

Oceń: Stowarzyszenie Nadbałtyckie Plastyków im. Mariana Mokwy w Gdańsku

Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:17