Jan Janca, urodzony 1 czerwca 1933 roku w Gdańsku, to wybitna postać wśród muzyków, znana przede wszystkim jako organista, kompozytor oraz muzykolog. Jego zamiłowanie do muzyki oraz talent artystyczny przyczyniły się do wzbogacenia kultury muzycznej zarówno w Polsce, jak i w Niemczech.
W życiu Jancy można odnaleźć wielki wkład w rozwój muzyki organowej, a jego prace akademickie przyczyniły się do lepszego zrozumienia teorii i praktyki muzycznej. Niestety, po długim i owocnym życiu, Jan Janca zmarł 8 grudnia 2023 roku w Tybindze, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w sercach wielu miłośników muzyki.
Życiorys
Jan Janca pochodzi z rodziny gdańskiej o korzeniach niemiecko-polskich. Jego pierwsze lekcje gry na organach prowadził ojciec, Antoni Janca, który był organistą. Po zakończeniu edukacji w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w Gdańsku-Wrzeszczu, gdzie kształcił się wraz z Augustynem Blochem i Marią Fołtyn, rozpoczął studia w latach 1950–1955 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie uczył się gry na organach pod okiem Bronisława Rutkowskiego oraz kompozycji pod kierownictwem Stanisława Wiechowicza.
Po zakończeniu studiów Janca zaczął pracować jako wolny organista, dokonując pierwszych nagrań na organach w katedrze oliwskiej. W 1957 roku wyjechał na koncert do Niemiec i zdecydował się nie wracać do Polski. W okresie 1958–1962 kształcił się w zakresie kompozycji w Wyższej Szkole Muzycznej w Stuttgarcie, pod okiem Johanna Nepomuka Davida, a w latach 1958–1965 uczył się także prywatnie u Marcela Duprégo w Paryżu.
W latach 1962–1996 Janca pełnił funkcję organisty w kościele św. Jana w Tybindze, a jednocześnie był wykładowcą muzyki w seminarium duchownym Wilhelmstift. Uczył również na Katolickiej Wyższej Szkole Muzyki Kościelnej w Rottenburgu.
Muzyk skomponował szereg dzieł organowych, które długo nie były publikowane. Jego prace obejmują także badania nad historią budowy organów w północnej Polsce. Wspólnie z W. Renkewitzem napisał książkę zatytułowaną Orgelbaukunst in Ost- und Westpreußen. Przygotował do publikacji Utwory z Oliwskiej Tabulatury Organowej oraz 24 Polonezy Johanna Gottlieba Goldberga, które zostały wydane przez Wydawnictwo ORGANON.
Od połowy lat 90. XX wieku Janca zmagał się z szumami usznymi, co zmusiło go do zakończenia działalności artystycznej. W 2023 roku otrzymał srebrny medal Gloria Artis. Niestety, od lutego 2023 roku borykał się z chorobą nowotworową, która doprowadziła do jego śmierci 8 grudnia 2023 roku w szpitalu w Tybindze.
Dyskografia
Jan Janca, utalentowany kompozytor i organista, posiada imponującą dyskografię, która dokumentuje jego twórczość muzyczną w obszarze organów oraz innych instrumentów. Poniżej znajduje się szczegółowa lista jego wydawnictw:
- Orgelwerke (MDG 606 1104-2, 2002),
- Orgelwerke, Works for Trombone and Organ (MDG 606 1462-2, 2007),
- Orgelwerke Vol. 3 (MDG 606 1572-2, 2009),
- Organ Landscape – Gdańsk and West Prussia (MDG 319 0274-2, 1986/2010),
- Jan Janca. Vol. 4 – Organ Music. Choir Music (MDG 606 1948-2, 2016).
Przypisy
- Todesanzeige Jan Janca [online], Schwäbisches Tagblatt [dostęp 14.12.2023 r.] (niem.)
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jacek Zdybel | Jacek Niegoda | Katarzyna Ewald-Alemany | Carl Schuricht | Abelard Giza | Hanna Bieniuszewicz | Bożena Ptak | Antonio Casimir Cartellieri | Daniel Schultz | Philipp Sauerland | Gedymin Grubba | Dorota Nieznalska | Maciej Kułakowski (artysta) | Paulina Kinaszewska | Grzegorz Pawłowski (aktor) | Piotr Szulkin | Wojciech Wencel | Joanna Bogacka | Karol Kozłowski (muzyk) | Bronisław TuskOceń: Jan Janca