Andrzej Ceynowa, urodzony 22 listopada 1951 roku w Gdańsku, a zmarły 30 sierpnia 2021 roku w tym samym mieście, był wybitnym polskim filologiem angielskim oraz literaturoznawcą. Jego wkład w rozwój dziedziny telesa był nieoceniony. Ceynowa uzyskał tytuł doktora habilitowanego, a jego praca naukowa była szeroko uznawana w środowisku akademickim.
W latach 2002–2008 sprawował urząd rektora Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie kierował instytucją z dużą skutecznością. Odegrał kluczową rolę w kierowaniu zmianami i innowacjami w tej placówce. Po zakończeniu kadencji rektorskiej, zajął stanowisko dziekana nowo utworzonego Wydziału Filologicznego na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie również przyczynił się do rozwoju kierunków filologicznych.
Życiorys
Wykształcenie i kariera naukowa
Andrzej Ceynowa zakończył edukację w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdańsku, zdobijając maturę w 1969 roku. Następnie rozpoczął studia na kierunku filologia angielska w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, które zakończył w 1974 roku. Po obronie dyplomu natychmiast podjął pracę jako asystent w Zakładzie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Już w 1978 roku uzyskał tytuł doktora, broniąc pracy na Uniwersytecie Adama Mickiewicza.
Rok 1993 był dla niego punktem zwrotnym, kiedy to przedstawił rozprawę habilitacyjną zatytułowaną Sztuka czarnego teatru 1968–1982, co zaowocowało nadaniem mu stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych ze specjalizacją w literaturoznawstwie. W 1995 roku Ceynowa został uhonorowany tytułem profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Gdańskiego i do chwili obecnej był promotorem dziesięciu prac doktorskich. W 1999 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi za swoje osiągnięcia naukowe.
Kariera zawodowa
W trakcie swojej kariery, Andrzej Ceynowa miał zaszczyt pełnić funkcję Fulbright visiting professor na prestiżowych uczelniach amerykańskich, w tym na Uniwersytecie Yale oraz City College of New York w latach 1981–1982. Następnie wykładał na Uniwersytecie Jerzego Waszyngtona oraz Uniwersytecie Centralnego Waszyngtonu w Ellensburgu od 1989 do 1991 roku, a w międzyczasie pracował także w Instytucie Smithsona jako pracownik naukowy w National Museum of American History z siedzibą w Waszyngtonie.
W 1992 roku Ceynowa został pełnomocnikiem rektora Uniwersytetu Gdańskiego ds. kontaktów z Fundacją Fulbrighta, a w latach 1993–1996 pełnił funkcję wicedyrektora ds. nauki w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Gdańskiego. W 1996 roku objął stanowisko prorektora ds. nauki, a dwa lata później został wybrany na prezydenta gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, gdzie zasiadał również w prezydium. Ceynowa był aktywny w Gdańskim Towarzystwie Naukowym, pełniąc funkcję przewodniczącego Wydziału I oraz członka zarządu od 2001 roku. W latach 2001–2002 był wiceprzewodniczącym Komisji Edukacji Europejskiej przy Ministrze Edukacji Narodowej, a w 2000 roku poprowadził ceremonia wręczenia doktoratu honoris causa Madeleine Albright na Uniwersytecie Gdańskim.
W 2002 roku został rektorem Uniwersytetu Gdańskiego, pełniąc tę rolę aż do 2008 roku. Po zakończeniu kadencji, od 1 września 2008 do 30 września 2016 roku piastował urząd dziekana Wydziału Filologicznego uczelni.
Działalność polityczna
Andrzej Ceynowa odnosił się także do polityki, będąc członkiem Unii Wolności. W 2001 roku z jej listy ubiegał się o mandat w Sejmie, jednak jego ugrupowanie nie przekroczyło progu wyborczego. W 2014 roku brał udział w wyborach samorządowych do sejmiku województwa pomorskiego jako kandydat komitetu SLD Lewica Razem, również z niepowodzeniem zdobywając mandat. W wyborach parlamentarnych w 2015 roku wystartował do Senatu z ramienia Zjednoczonej Lewicy, uzyskując 3. miejsce spośród czterech kandydatów w swoim okręgu. Kandydował także w 2018 roku na prezydenta Gdańska jako członek SLD LR, zdobywając 0,97% głosów i zajmując przedostatnie miejsce.
Upamiętnienie
Na cześć Andrzeja Ceynowy, w grudniu 2021 roku nadano imię tego wybitnego uczonego skwerowi znajdującemu się pomiędzy budynkami Rektoratu i Neofilologii Kampusu Oliwa Uniwersytetu Gdańskiego.
Życie prywatne
Andrzej Ceynowa był jednym z wybitnych polskich artystów, synem Stefana i Anastazji. W 1976 roku poślubił Alinę, z którą miał dwójkę dzieci – syna Marcina oraz córkę Magdalenę.
Niezwykle utalentowany, pasjonował się literaturą oraz teatrem. Był także zapalonym podróżnikiem, a jego wiedza o muzyce klasycznej była na znakomitym poziomie.
Andrzej Ceynowa spoczywa na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko, w rejonie V, pol. II-1-39.
Przypisy
- Nie żyje Andrzej Ceynowa, były rektor Uniwersytetu Gdańskiego, wybitny amerykanista. wyborcza.pl, 30.08.2021 r. [dostęp 07.08.2023 r.]
- Zaproszenie do Kawiarni Naukowej BFN. bfn.gda.pl, 2017 r. [dostęp 07.08.2023 r.]
- Skwer pod brzozą pamięci Rektora prof. Andrzeja Ceynowy. ug.edu.pl, 15.12.2021 r. [dostęp 15.12.2021 r.]
- Żegnamy Rektora seniora dr hab Andrzeja Ceynowę, prof. UG. ug.edu.pl, 30.08.2021 r. [dostęp 30.08.2021 r.]
- Andrzej Ceynowa. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 20.07.2022 r.]
- M.P. z 1999 r. nr 32, poz. 493
- a b Andrzej Ceynowa. rejestry-notarialne.pl.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Maria Kalinowska | Magdalena Modzelewska-Rybicka | Jerzy Nowacki (matematyk) | Ryszard Barczyński | Anna Elisa Tuschinski | Egmont Zechlin | Jan Hupka (chemik) | Anna Mazurkiewicz (historyk) | Johannes Daniel Falk | Anna Joanna Żaczek | Waldemar Smaszcz | Jerzy Zajadło | Bartłomiej Keckermann | Jakob Breyne | Tadeusz Stegner | Jerzy Samp | Piotr Niwiński | Karol Gąsienica Szostak | Marcin Tomczak | August HirschOceń: Andrzej Ceynowa