Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w Gdańsku

---

Historia

Na początku lat sześćdziesiątych, w okresie po październiku 1956 roku, podjęto zdecydowane kroki w celu utworzenia nowej parafii katolickiej dedykowanej szybko rozwijającej się dzielnicy Przymorze. W dniu 12 sierpnia 1958 roku, biskup Edmund Nowicki, koadiutor gdański, dokonał erygowania parafii, której centrum stanowiła tymczasowa kaplica murowana, umiejscowiona pod adresem Zwycięzców 19. Budowa docelowego kościoła, zaprojektowanego przez inżyniera architekta Leopolda Taraszkiewicza, napotkała wiele trudności, co skutkowało jej realizacją dopiero po wydarzeniach Grudnia 1970. Prace budowlane trwały od 1972 do 1976 roku, w czasach kiedy parafię prowadził ks. prał. Jan Majder, który odegrał kluczową rolę w jej rozwoju.

Kościół ten był pionierską budowlą dwukondygnacyjną w Gdańsku, w której jednocześnie funkcjonowały dwa kościoły – górny i dolny. Taki podział był odpowiedzią na wzrastającą liczbę mieszkańców oraz trudności w pozyskiwaniu zezwoleń budowlanych, a także stawał się jednym z największych, od podstaw wzniesionych kościołów w Polsce po II wojnie światowej. Dolna część świątyni, wraz z otaczającymi salami katechetycznymi, została poświęcona w grudniu 1972 roku przez bpa Lecha Kaczmarka, natomiast górne prezbiterium zostało konsekrowane cztery lata później.

Wieża-latarnia sięgająca 83 metrów, znajdująca się od północno-zachodniej strony kościoła, została wzniesiona po wielu staraniach. Początkowo władze lokalne nie zgadzały się na jej budowę ze względu na jej wysokość, jednak po wyborze Karola Wojtyły na papieża w 1979 roku, przedsięwzięcie zostało zrealizowane. Na wieży zawisły trzy dzwony: Maryja, Piotr oraz Wojciech.

W 1992 roku arcybiskup metropolita gdański Tadeusz Gocłowski CM dokonał konsekracji całego kościoła. W 1988 roku, po podziale w granicach parafii, oraz w 1990 roku, kiedy wydzielono parafię św. Brata Alberta oraz parafię pw. św. Józefa, obecna parafia objęła obecnie Małe Przymorze, rozszerzone od torów kolejowych do ulicy Chłopskiej. Świątynia, znana potocznie jako „Okrąglak” (czasami z przymrużeniem oka nazywana „Gazownią”), została wzniesiona na planie elipsy. W górnym prezbiterium, po stronie zachodniej, znajduje się drewniana figura Chrystusa Uwielbionego, natomiast w części południowej ulokowano kaplicę z ceramiczną figurą Matki Bożej Różańcowej autorstwa Janiny Karczewskiej. W części północnej znajduje się kaplica chrzcielna z figurą św. Jana Chrzciciela oraz osobny tryptyk poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II. Naprzeciwko prezbiterium zainstalowano prospekt organowy z 40-głosowymi organami piszczałkowymi. Witraże, które według projektu Kazimierza Kalkowskiego zajmują powierzchnię ponad 500 m², tworzą wyjątkową Drogę Krzyżową, która otacza świątynię.

W dolnej części kościoła mieści się ołtarz z kopią obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, a w tabernakulum ceramiczna płaskorzeźba zatytułowana „Ostatnia Wieczerza”, autorstwa Anny Surajewskiej. Dodatkowo znajduje się tam krypta, w której spoczywa ks. prał. Jan Majder – budowniczy kościoła, oraz gobelin autorstwa Marii Jujki o tytule „Gdańsk zawsze wierny”. W zachodniej części budowli powstała plebania oraz dom zakonny dla sióstr serafitek, tworząc tym samym spójną strukturę duszpasterską. Przy parafii działa blisko 30 różnych wspólnot, stowarzyszeń i organizacji kościelnych, w tym orkiestra i chór Magnificat.

Opozycja

W latach siedemdziesiątych oraz osiemdziesiątych, kościół pełnił rolę nieformalnego ośrodka kultury niezależnej, a jego działalność stała w opozycji do ówczesnej władzy socjalistycznej.

Kościół parafialny

Obecny kościół został zbudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku jako zastępstwo wcześniejszego obiektu. Wybudowany na terenie dzielnicy Przymorze Małe, powstał w czasie, kiedy władze komunistyczne stawiały opór inicjatywom wznoszącym nowe kościoły w tzw. nowych dzielnicach robotniczych. Po interwencji gdańskich stoczniowców, władze zdecydowały się w 1971 roku wydać pozwolenie na budowę nowego obiektu sakralnego.

Mimo wielu przeciwności, koncepcja architektoniczna, stworzona przez Politechnikę Gdańską dra Leopolda Taraszkiewicza, zrealizowana została, tworząc monumentalny kościół dla Przymorza, które ówcześnie liczyło ponad 50 tysięcy mieszkańców. Kościół, ujęty w okrągłe bryły, znany jest także pod nazwami „Okrąglak” i „Gazownia”, a jego struktura obejmuje zarówno dolny, jak i górny poziom. Funkcjonował jako siedziba dekanatu od 1993 do 25 czerwca 2015 roku, a proboszcz pełnił tam funkcję dziekana.

Wieża kościelna

Wieża, mająca wysokość 83 metrów, powstała jako element szerszej koncepcji architektonicznej. Budowa rozpoczęła się w 1976 roku i, pomimo licznych przeszkód ze strony władz, w końcu zyskała akceptację. Ostatecznie, po przeniesieniu lotniska na obrzeża Gdańska, do Rębiechowa, budowa znalazła swoje zakończenie.

Proboszczowie

Historia proboszczów parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w Gdańsku ma swoje istotne etapy. W latach 1958–1971 wspólnotą kierował ks. Roman Siudek, który pełnił funkcję administratora parafii.

Następnie, od 1980 do 1999 roku, proboszczem był ks. prał. Jan Majder, który wcześniej sprawował funkcję administratora parafii w latach 1971–1980.

Od 14 marca 1999 roku proboszczem jest ks. prał. mgr Andrzej Paździutko. Ponadto, od 2 kwietnia 2008 roku, ks. Paździutko jest także członkiem Rady ds. Ekonomicznych, co świadczy o jego aktywnym zaangażowaniu w sprawy parafialne.

---

Oceń: Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w Gdańsku

---