Filharmonia Bałtycka

---

Historia

Instytucja, którą obecnie znany jest Gdańsk, powstała w 1945 roku jako Miejska Orkiestra Symfoniczna. Jej pierwszy koncert odbył się 29 września 1945 roku w Sopocie. Do roku 1949 orkiestra rozrosła się do imponujących 81 członków, co sprawiło, że zasłużenie została uznana za jedną z najlepszych orkiestr w Polsce. Dzięki swojemu wysokiemu poziomowi artystycznemu, w kwietniu 1945 roku uzyskała status państwowy i przyjęła nazwę Państwowej Filharmonii Bałtyckiej.

W roku 1953 odbyło się istotne połączenie z Studium Operowym, co doprowadziło do przekształcenia instytucji w Państwową Operę i Filharmonię Bałtycką. Artystycznym dyrektorem nowego bytu został Kazimierz Wiłkomirski. W tym czasie orkiestra pełniła podwójną rolę – symfoniczną oraz operową.

Później, na początku lat 70., postanowiono rozdzielić kompetencje obydwu instytucji. Koncert inaugurujący Gdańską Orkiestrę Symfoniczną odbył się w styczniu 1975 roku. W roku 1993 dokonano ostatecznego rozdzielenia filharmonii od opery, które przez cztery dekady koegzystowały razem. Na czoło nowej, niezależnej instytucji – Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina – stanął Roman Perucki, który objął funkcję dyrektora w czasach, gdy filharmonia pilnie potrzebowała nowego miejsca do działania.

Nowa siedziba

Siedziba Filharmonii Bałtyckiej to zespół architektonicznych perełek, który powstał w wyniku adaptacji dawnych budynków elektrociepłowni z końca XIX wieku. Mieści się on na wyspie Ołowianka w Gdańsku. Prace rewitalizacyjne, obejmujące zarówno przebudowę, jak i rozbudowę, miały miejsce w latach 1998–2005 i były nowatorskim projektem w kraju, dostosowującym ten postindustrialny obszar do potrzeb nowej instytucji kulturalnej.

Historia budynków sięga lat 1897–1898, kiedy to berlińska firma Siemens & Halske rozpoczęła ich budowę. Rozbudowa trwała do 1913 roku, a budynki, z ich wspaniałą neogotycką fasadą, zachwycały dekoracyjnymi detalami, takimi jak rozetki, wieżyczki, a nawet dwie baszty. Niestety, obiekt doznał znacznych zniszczeń w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Po wojnie elektrownia została uruchomiona na nowo w sierpniu 1945 roku i funkcjonowała aż do 1996 roku, kiedy to zamknięto jej działalność.

Rewitalizacja, zaprojektowana przez pracownię architektoniczną Marcina Kozikowskiego KD Kozikowski Design, doprowadziła do powstania Filharmonii Bałtyckiej składającej się z siedmiu segmentów. W skład nich wchodzą:

• koncertowa sala główna na 1000 miejsc,
• sala kameralna (jazzowa) na 200 miejsc,
• dwie sale wielofunkcyjne,
• foyer (sala wystawowa, 808 m²),
• hotel na 60 miejsc,
• zaplecze.

Od 2007 roku w Filharmonii Bałtyckiej znajduje się również brązowe popiersie Fryderyka Chopina, wykonane przez Gennadija Jerszowa, które jest patronem tej instytucji.

Główna sala koncertowa

Główna sala koncertowa, mogąca pomieścić 1000 widzów, to prawdziwa perełka filharmonii. Jej akustykę opracowali eksperci Witold Straszewicz oraz Ewa Więckowska-Kosmala. Sala wyposażona jest w nowoczesny sprzęt oświetleniowy i nagłośnieniowy, a także system tłumaczeń symultanicznych oraz system wspomagający słyszenie. Co więcej, zastosowane są nowoczesne rozwiązania, takie jak system projekcji statycznej i dynamicznej, co znacząco podnosi jakość wydarzeń w niej organizowanych. Ruchome podsufitowe ekrany oraz odpowiednio dobrane materiały akustyczne pozwalają dostosować akustykę sali do różnorodnych wymagań artystycznych.

Organy

W głównej sali koncertowej znajdują się majestatyczne organy, które dysponują 91 głosami oraz czterema manuałami, a także klawiaturą pedałową. Zostały one zbudowane w 1955 roku przez szwajcarską firmę Kuhn w katedrze w Lozannie. W 2004 roku organy zostały wspaniale przeniesione do sali Filharmonii Bałtyckiej, stając się nie tylko instrumentem muzycznym, ale również cennym elementem historycznym tego miejsca.

Dyrektorzy artystyczni

Filharmonia Bałtycka ma długą i bogatą historię, a w jej dzieje wpisane są nazwiska wielu wybitnych dyrektorów artystycznych, którzy pełnili tę rolę na przestrzeni lat. Oto ich lista uporządkowana chronologicznie:

• Zbigniew Turski (1945–1946),
• Stefan Śledziński (1946–1949),
• Zygmunt Latoszewski (1949–1952; 1955–1961),
• Kazimierz Wiłkomirski (1952–1955),
• Jerzy Katlewicz (1961–1968),
• Jerzy Procner (1968–1972),
• Zbigniew Chwedczuk (1972–1976),
• Zygmunt Rychert (1976–1981; 1998–2003),
• Bogusław Madey (1981–1983),
• Jerzy Salwarowski (1983–1984 – Konsultant ds. artystycznych),
• Wojciech Czepiel (1984–1986),
• Wojciech Rajski (1987–1989),
• Paweł Przytocki (1989–1991),
• Janusz Przybylski (1992–1993),
• Roman Perucki (1993–1998),
• Michał Nesterowicz (2004–2008),
• Kai Bumann (2008–2012),
• Ernst van Tiel (2012–2017),
• George Tchitchinadze (od 2017).

Każdy z tych dyrektorów przyczynił się do kształtowania repertuaru oraz oblicza artystycznego tej niezwykłej instytucji, pozostawiając swoje unikalne ślady w historii kultury muzycznej w Polsce.

---

Oceń: Filharmonia Bałtycka

---