Miejski Teatr Miniatura

---

Historia

Gdańska scena teatru lalek ma swoje korzenie w Wileńskim Teatrze Marionetek Łątek. Był to rodzinny zespół marionetkowy prowadzony przez Olgę Dobużyńską-Totwenową wraz z jej córkami, Ewą i Ireną. Premiera tej formy sztuki miała miejsce 12 marca 1941 roku w Teatrze Młodego Widza w Wilnie. Spektakl nosił tytuł „Nowe szaty króla”, oparty na baśni Hansa Christiana Andersena.

Po zakończeniu II wojny światowej Wileński Teatr Łątek przeniósł się do Polski, gdzie w 1947 roku osiedlił się w Gdańsku. To właśnie 25 grudnia tego samego roku odbyła się pierwsza premiera, która została w całości przygotowana w Gdańsku – „Najszczęśliwsza z sióstr” według tekstu Ewy Szelburg-Zarembiny. Teatr działał jako grupa prywatna, jednak regularnie otrzymywał wsparcie finansowe od lokalnych władz.

Pod koniec 1947 roku teatr zyskał własne pomieszczenia w budynku poniemieckiej Sporthalle, który obecnie jest siedzibą Opery Bałtyckiej. Poczynając od małych wystaw w sali Sporthalle, teatr grał również w Sali Stoczni oraz w Teatrze Miejskim, obecnie znanym jako Miniatura. W 1949 roku teatr uzyskał stałą siedzibę w Teatrze Miejskim przy Grunwaldzkiej 16, w budynku byłej kawiarni Cafe Stoeckmann.

W lipcu 1950 roku instytucja podjęła decyzję o upaństwowieniu. Na czoło zarządzania stanęła Olga Totwen, a teatr stał się filią doświadczenia Państwowe Teatry Lalek w Łodzi, które łączyło dziesięć scen lalkowych w Polsce. Pierwsza nazwa gdańskiego teatru brzmi Państwowy Teatr Lalek – Teatr Łątek. W 1951 roku Olga Totwen została zwolniona, a stanowisko kierownika administracyjnego objął Mirosław Dybowski. Punktem zwrotnym w historii był styczeń 1952 roku, kiedy to nowym kierownikiem artystycznym został scenograf Ali Bunsch.

Zmiana nazw tej sceny miała miejsce 1 marca 1952 roku, kiedy to przyjął on miano Państwowy Teatr Lalek. W 1953 roku teatr został wyodrębniony jako niezależne przedsiębiorstwo państwowe. Trzykrotną zmianę nazwy przyniósł 1 kwietnia 1957 roku, kiedy nazywał się Teatr Lalki i Aktora Miniatura. W wyniku decentralizacji w 1959 roku organizatorem teatru stało się Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, które w 1973 roku przekształcono w urząd wojewódzki. Późniejsze zmiany organizacyjne miały miejsce 1 września 1993 roku, kiedy Gmina Miasta Gdańsk przejęła jego zarządzanie, nadając mu obecną nazwę Miejski Teatr Miniatura.

Na przestrzeni niemal 70-letniej historii teatru. Wiele wybitnych postaci polskiego i pomorskiego środowiska artystycznego miało swój wkład w jego rozwój. Wśród nich byli Ali Bunsch jako scenograf, Natalia Gołębska jako reżyserka oraz Michał Zarzecki jako dyrektor artystyczny. W skład zespołu wchodzili też Tadeusz Słobodzianek i Piotr Tomaszuk, którzy przyczynili się do powstawania legendarnych spektakli.

W spektakularny sposób wpisały się w pamięć widzów takie przedstawienia jak „Bo w Mazurze taka dusza”, reżyserowana przez Natalię Gołębską, oraz „Latający wiatrak” autorstwa Aliny i Jerzego Afanasjewów. Teatr Miniatura zyskał również popularność poza granicami kraju, wystawiając swoje przedstawienia w wielu państwach, w tym we Francji i Niemczech.

Intensywne zmiany podjęte w latach 1983–1985 przyniosły gruntowną modernizację budynku teatralnego oraz sceny, rozszerzającej jego funkcjonalność. Kolejna modernizacja miała miejsce w 2014 roku, kiedy to na nowo przystosowano miejsce do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz wprowadzono nowoczesne systemy wentylacji. W 1996 roku zespół teatru zwrócił się po raz pierwszy z ofertą kulturalną do widowni dorosłej.

W chwili obecnej infrastruktura teatru obejmuje dwie sale: dużą i kameralną. W 2013 roku zaprezentowano premierę „Poobiednich igraszek” autorstwa Romy Mahieu, co związane było z inauguracją trzeciej sali – Sali Prób.

Osoby związane z teatrem

Dyrektorzy

W historii Miejskiego Teatru Miniatura znaczące role odgrywało wielu dyrektorów, którzy przyczynili się do jego rozwoju. Wśród nich byli:

• Olga Totwen 1950–1951,
• Ali Bunsch 1952–1961,
• Zbigniew Baturo 1962–1979,
• Zdzisław Miodowski 1980–1991,
• Tomasz Jaworski 1992–1996,
• Konrad Szachnowski 1996–2011,
• Romuald Wicza-Pokojski 2011–2019,
• Michał Derlatka od 2019.

Kierownictwo artystyczne

W obszarze kierownictwa artystycznego, teatr również miał swoją wyjątkową historię. Przez lata kierowali nim:

• Olga Totwen 1950–1951,
• Ali Bunsch 1952–1961 (również jako scenograf),
• Michał Zarzecki 1962–1976,
• Zofia Watrak 1977–1981,
• Konrad Szachnowski 1982–1985,
• Zbigniew Wilkoński 1982–1991,
• Piotr Tomaszuk 1992–1995,
• Konrad Szachnowski 1996–2011,
• Romuald Wicza-Pokojski 2011–2019,
• Michał Derlatka od 2019.

Inni

Wśród innych ważnych postaci związanych z teatrem, warto wspomnieć o Lechu Bądkowskim, który zajmował się kierownictwem literackim, przyczyniając się do wzbogacenia repertuaru teatru.

Zasłużeni aktorzy Teatru Miniatura

W gronie artystów związanych z Teatrem Miniatura można znaleźć wielu utalentowanych aktorów-lalkarzy, którzy przyczynili się do jego sukcesu oraz rozwoju. W szczególności należy zwrócić uwagę na Michała Zarzeckiego, który pełnił funkcję reżysera oraz dyrektora artystycznego na przestrzeni lat 1962-1976.

Do grona zasłużonych można zaliczyć również Aleksandra Skowrońskiego, Henryka Zalesińskiego, Józefinę Unczur oraz Aleksandrę Dukland, którzy swoją pracą wzbogacili repertuar teatru. Ich talenty i zaangażowanie w sztukę lalkarską przyczyniły się do niezatartej obecności Teatru Miniatura w kulturze teatralnej.

Spektakle Teatru Miniatura

Teatr Miniatura oferuje szereg spektakli, które zachwycają różnorodnością tematów i form, zaspokajając potrzeby zarówno młodszych, jak i starszych widzów. Oto lista tytułów, które można obejrzeć w repertuarze:

• Asagao,
• Baltic,
• Pies na krze,
• Baśń o zaklętym kaczorze,
• Bądź mi opoką,
• Bajki robotów,
• Calineczka,
• Camera! Music! Action!,
• Cicha Noc,
• Czarnoksiężnik z krainy OZ,
• Dom pod Kocim Pazurem,
• Dr Dolittle i Przyjaciele,
• Dzieci z Bullerbyn,
• Dzikie Łabędzie,
• Emil rozrabiaka,
• Fahrenheit,
• Igraszki z bajką,
• Każdy przyniósł, co miał najlepszego,
• Koziołek Matołek spektakl,
• Krzyżacy,
• Książę i żebrak,
• Magiczny koncert – obrazki z wystawy,
• O krasnoludkach i Sierotce Marysi,
• Oliwer Twist,
• Pierścień i róża,
• Piękna i Bestia,
• Piotruś Pan,
• Pippi Langstrump,
• Podróże Gullivera,
• Przyjaciel wesołego diabła,
• Remus,
• Siedmiu krasnoludków,
• Szewczyk Dratewka,
• Świniopas,
• Tajemnica diamentów,
• Tajemnica kina,
• Trzewiczki szczęścia,
• Tymoteusz wśród ptaków,
• Wakacyjny muzyczny plecak,
• U stóp drabiny,
• Złoty klucz (O chłopie co wszystkich zwodził),
• Zostań przyjacielem,
• Przypływ (spektakl dla najmłodszych widzów, od sześciu miesięcy do trzech lat),
• Tonja z Glimmerdalen,
• Momo,
• Co u diabła.

W repertuarze znajduje się coś dla każdego, co sprawia, że każda wizyta w teatrze staje się niezapomnianym przeżyciem.

---

Oceń: Miejski Teatr Miniatura

---