Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk

---

Historia

Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk ma swoje korzenie sięgające 1596 roku, kiedy to została utworzona jako „Biblioteka Rady Miejskiej” Gdańska (Bibliotheca Senatus Gedanensis, w kaszubskim Mieskô Bibliotéka). Została założona w oparciu o zbiór 1161 woluminów, który został podarowany 28 września 1591 roku przez włoskiego humanistę Jana Bernarda Bonifacio gdańskiemu gimnazjum. W zamian za ten dar Bonifacio uzyskał dożywotnie utrzymanie w domu profesorów. Dar ten był cennym wkładem, który został wzbogacony o zbiory lokalnych teologów i prawników, osiągając objętość ponad 4000 woluminów.

Na początku XIX wieku biblioteka miała już w swoich zbiorach ponad 26 000 woluminów. W 1879 roku do księgozbioru dołączył dar Jana Uphagena, a w kolejnych latach, tj. 1880, 1893 oraz 1898, biblioteka wzbogaciła się również o cenne zbiory przyrodnika Franciszka Mengego, Augusta Bertlinga (który dostarczył liczne polonika) oraz Zachodniopruskiego Towarzystwa Historycznego (Westpreussischer Geschichtsverein). U schyłku XIX wieku, w 1899 roku, liczba tomów wzrosła do 111 000.

W czasie II wojny światowej Niemcy zdemontowali najcenniejsze inkunabuły, rękopisy oraz stare druki, wywożąc je poza bibliotekę. Niemniej jednak, w wyniku akcji rewindykacyjnej po wojnie, pracownicy biblioteki zdołali odzyskać około 80 000 wartościowych woluminów. Dodatkowo, zbiory zostały wzbogacone o księgozbiory Polonii Gdańskiej oraz Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. W 1955 roku biblioteka została przyłączona do struktury Polskiej Akademii Nauk, co znacząco wpłynęło na jej rozwój.

Pod koniec 2005 roku zbiory BG PAN wynosiły prawie 800 000 woluminów książek. Z okazji różnorakich wydarzeń, w tym upamiętnienia wybitnych postaci związanych z tym miejscem, przed Biblioteką Gdańską PAN 9 kwietnia 2018 roku wzniesiono pomnik-ławeczkę upamiętniający Mariana Pelczara. Ponadto wewnątrz budynku znajduje się tablica upamiętniająca prof. Zbigniewa Nowaka, który pełnił rolę dyrektora Biblioteki w latach 1981-1997.

Na koniec, 2 września 2021 roku na ścianie nowego gmachu biblioteki odsłonięto mural przedstawiający Jana Heweliusza z astrolabium, co dodatkowo wzbogaca artystyczny krajobraz instytucji.

Księgozbiór

Zbiory

W Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk zgromadzono potężny księgozbiór, który obejmuje różnorodne materiały z różnych epok. W ramach zbiorów druku zwartego z XIX do XXI wieku biblioteka dysponuje aż 551 113 woluminami.

Oprócz tego, w skład księgozbioru wchodzą czasopisma z XIX-XXI wieku, reprezentowane przez 7131 tytułów, co podkreśla bogactwo i różnorodność dostępnych źródeł informacji.

Warto zaznaczyć, że w bibliotece znajdują się także eksponaty muzealne, w tym 54 pozycje inwentarzowe, które wzbogacają wizytę w tej instytucji. Dodatkowo, 5021 mikrofilmów stanowi cenną część archiwaliów, umożliwiającą badania nad historią.

Dział zbiorów specjalnych

W dziale zbiorów specjalnych gromadzone są unikalne dokumenty, które mają kluczowe znaczenie dla kultury i historii. Należą do nich 27 007 pozycji inwentarzowych, dotyczących życia społecznego, obrazujących różnorodne aspekty minionych czasów.

Biblioteka posiada także kolekcję eks librisów, wzbogaconą o 12 680 woluminów, a także zbiory fotograficzne, które obejmują 27 555 pozycji inwentarzowych. Co więcej, historyczne inkunabuły są prezentowane w liczbie 663 woluminów.

Karty geograficzne są reprezentowane przez 9872 woluminy, a zbiór numizmatów liczy 3450 pozycji inwentarzowych. Nie można zapomnieć o 8215 rękopisach, w tym o szczególnym egzemplarzu Missale secundum notulam dominorum Teutonicorum, wpisanym na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata.

Również stara literatura książkowa, przez co rozumiemy 55 117 woluminów, ma swoje zaszczytne miejsce w , oraz dzieła graficzne i malarskie, reprezentowane przez 7930 pozycji inwentarzowych. W zakresie dokumentów wtórnych i informatycznych biblioteka dysponuje 116 obiektami, w tym reprodukcjami starych druków oraz rękopisów.

---

Oceń: Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk

---