Lech Dziewulski

---

Życiorys

Lech Dziewulski to niezwykle ciekawa postać, będąca synem Bogusława Dziewulskiego i Marii Kazimiery Oźmińskiej z domu Zdzisławowej Pietrzkowskiej. Jest wnukiem Piotra Oźmińskiego, który pełnił funkcję sekretarza Gminy Polskiej Wolnego Miasta Gdańska. Po ukończeniu gdańskiego Technikum Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej, w 1976 roku osiedlił się w Krakowie.

W latach 1978–1981 Lech Dziewulski pracował w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, a następnie w Muzeum Narodowym w Krakowie, gdzie pełnił rolę renowatora dzieł sztuki. Jego zaangażowanie w działalność związkową rozpoczęło się w sierpniu 1980 roku, kiedy to został jednym z założycieli i aktywnych działaczy NSZZ Solidarność w instytucjach kultury.

Lech został oddelegowany do Zarządu Regionu Małopolska, gdzie objął stanowisko Szefa Sekcji Kultury. W sierpniu 1981 roku uczestniczył jako delegat w I Krajowym Zjeździe Solidarności w Gdańsku oraz w I Walnym Zebraniu Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Małopolska, które odbyło się w Tarnowie w dniach 10–12 lipca 1981 roku. Jako przedstawiciel Komitetu Organizacyjnego Związku Zawodowego Pracowników Dóbr Kultury, współorganizował punkt konsultacyjny w Krakowie wspólnie z Markiem Rostworowskim i Wojciechem Bochnakiem.

Ponadto, jako wiceprzewodniczący Krajowej Sekcji Muzealników, wspierał ogólnopolski strajk pracowników różnych sektorów w Gdańsku w 1980 roku. Podczas trudnych czasów stanu wojennego, będąc sygnatariuszem decyzji o utworzeniu Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania w Krakowie w dniu 5 marca 1981, podejmował istotne działania na rzecz osób represjonowanych. W roku 1981 reprezentował Związek w rozmowach z Ministerstwem Kultury, dotyczących udziału instytucji kultury w podziale dóbr narodowych oraz bieżących problemów w sektorze.

Niestety, w dniu 13 grudnia 1981 roku Lech Dziewulski został zwolniony z pracy, przez co jego działalność przyjęła formę konspiracyjną. Został internowany 13 maja 1982 roku i przetrzymywany w obozach w Załężu, Kielcach-Piaskach oraz Nowym Łupkowie, aż do momentu zwolnienia 15 października 1982 roku. W okresie 1980–1989 był twórcą podziemnych znaczków, plakatów i okładek, z których część była sygnowana małą literą „i”. Równocześnie współorganizował pierwszą wystawę solidarnościową pt. „Przetrwaliśmy” w Collegium Opolskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w czerwcu 1989 roku, wspólnie z W. Czyżem, I. Chwałkiem oraz R. Sauerem.

W ciągu swojego życia dziesiątki lat współpracował z Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego oraz różnymi muzeami, w tym Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Armii Krajowej, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie oraz Biblioteką Jagiellońską. Posiada również status członka założyciela Krakowskiego Komitetu Krzyża Solidarności oraz członka Stowarzyszenia „Maj 77”.

Lech Dziewulski został uhonorowany przez Prezydenta RP Krzyżem Wolności i Solidarności w dniu 24 sierpnia 2015 roku (nr 357-2015-2), a także medalem „Dziękujemy za Wolność” przyznanym przez Stowarzyszenie „Sieć Solidarności” 11 listopada 2017 roku (nr 550). Otrzymał również odznakę „Honoris Gratia” od Prezydenta Miasta Krakowa.

Jakby tego było mało, od 1978 roku pełnił rolę dzwonnika dzwonu „Zygmunt” w katedrze wawelskiej, gdzie został uhonorowany „Złotą odznaką” Dzwonu Zygmunta przez Metropolitę Krakowskiego.

Działalność artystyczna po 1989

Po roku 1989 L. Dziewulski skoncentrował swoje wysiłki artystyczne na licznych projektach przeznaczonych dla sanktuariów oraz kościołów w Polsce i za granicą. Współpraca z Studiem „AGAU”, a także z rzeźbiarzem Markiem Ganewem, zaowocowała wieloma istotnymi realizacjami, jak i aranżacjami wystaw czy projektami graficznymi.

Jednymi z najważniejszych prac, które wyszły spod rąk artysty, były realizacje dla sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej oraz klasztoru oo. Paulinów na Jasnej Górze. Do tychże projektów należy między innymi korona ofiarowana przez Jana Pawła II, umieszczona na Cudownym Obrazie. Istotnym dziełem jest również kaseta na pas, który był poplamiony krwią podczas zamachu z 1981 roku oraz Epitafium Smoleńskie, które znajduje się naprzeciwko wejścia do kaplicy tegoż obrazu.

Zrealizowane projekty kościelne

• 1996 – projekt korony „różanej” dla figury Matki Boskiej Saletyńskiej w sanktuarium w Dębowcu,
• 2005 – wykonanie korony papieskiej z pierścieniem Jana Pawła II dla obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze; zaprojektowanie srebrnej kasety na papieski pas, który był pokrwawiony podczas zamachu na Jana Pawła II – dziś zawieszony w kaplicy cudownego obrazu,
• 2008 – korona papieska dla Matki Boskiej z sanktuarium Królowej Polski w Szczyrku,
• 2009 – korona dla obrazu Matki Zbawiciela w kościele Bożego Ciała w Krakowie,
• 2010 – korona papieska dla Matki Boskiej Trudnego Zawierzenia w Jordanowie,
• 2010 – korona dla Matki Boskiej w sanktuarium w Kotłowie,
• 2011 – korony dla figury Matki Boskiej w sanktuarium w Leśniowie,
• 2012 – projekt ołtarza z relikwiami Jana Pawła II w parafii pw. NMP Wspomożenia Wiernych w Pile,
• 2016 – korony papieskie oraz kaseta dla obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej,
• 2017 – korona dla Matki Boskiej w katedrze św. Stefana w Budapeszcie, Węgry,
• 2018 – korona dla Matki Boskiej parafii Polskiej Misji Katolickiej w Bochum, Niemcy.

Rzeźba

• 2001 – tablica pamiątkowa w nowym gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie,
• 2005 – statuetka Galla Anonima dla nagrody Pro Historia Polonorum,
• 2012 – „Epitafium Smoleńskie” naprzeciwko wejścia do kaplicy cudownego obrazu na Jasnej Górze.

Projekty i realizacje wystaw

• 1991 – „Broń i barwa w dawnej Polsce”, Muzeum Narodowe w Krakowie,
• 1997-2016 – oprawa graficzna oraz aranżacje wystaw dla Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Krakowie,
• 2000 – „Kłamstwo Katyńskie w 60 lat po zbrodni. Wystawa artefaktów i fotografii”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie,
• 2001 – „Kim byłeś? Gdzie jesteś? Losy powstańców warszawskich w dokumentach”, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie,
• 2004 – „Przełamywać bariery, budować mosty – wojna na fotografiach polskiego i niemieckiego żołnierza”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie; „Sport w Krakowie. 1939–1945”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie,
• 2005 – „Porwanie i proces szesnastu”, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie,
• 2006 – „Broń strzelecka ze zbiorów dr. Stanisława Wcisły”, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie,
• 2007 – „Wielki Kraków”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie,
• 2008 – „Katyń 1940. Wystawa fotograficzno-dokumentalna”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie,
• 2009 – „Taka piękna to armia była…”, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie,
• 2012 – „Wyszliśmy z NZS”, Biblioteka Jagiellońska w Krakowie,
• 2014 – „Musicie być Mocni…”, Instytut Jana Pawła II w Krakowie.

Projekty wydawnicze

• „Kłamstwo Katyńskie w 60 lat po zbrodni. Wystawa dokumentów i fotografii”, Muzeum Historii Fotografii, Kraków 2000,
• Albert Gorzkowski, „Paweł z Krosna: humanistyczne peregrynacje krakowskiego profesora”, Kraków 2000,
• „Czy ktoś przebije ten mur? Sprawa Stanisława Pyjasa”, opr. F. Pyjas, A. Roliński, J. Szarek, Kraków 2001,
• „Co po nas zostanie? Materiały z konferencji: Granice wolności w sztuce, Granice wolności w mediach”, Krakowski Kongres Kultury Polskiej, Kraków 2001,
• Maciej Korkuć, Apolonia Ptak, „Żołnierze porucznika Wądolnego. Z dziejów niepodległościowego podziemia na ziemi wadowickiej 1945-1947”, Kraków 2001,
• „Kim byłeś? Gdzie jesteś? Losy powstańców warszawskich w dokumentach”, katalog wystawy ze zbiorów Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, Kraków 2001,
• Jacek M. Majchrowski, „Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret Oddziału”, Kraków 2002,
• Wojciech Sawicki, „Raport Kiszczaka dla Moskwy, czyli czego nie powiedział minister Widacki”, Kraków 2002,
• Polska – Rosja w XX wieku. Trudne sąsiedztwo, red. A. Rybicki, Muzeum Historii Fotografii, Kraków 2002,
• Ruch Wolnych Demokratów 1975-1980, opr. G. Waligóra, S. Ciesielski, Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, Kraków 2003,
• „Figurant Herzog”. Postać Józefa Herzoga w dokumentach służb bezpieczeństwa PRL, „Sowiniec. Materiały Historyczne”, nr 23, grudzień 2003,
• Andrzej Rybicki, „Józef Piłsudski na fotografiach Muzeum Historii Fotografii w Krakowie”, Muzeum Historii Fotografii, Kraków 2005,
• Stan wojenny w Małopolsce: relacje i dokumenty, oprac. Z. Solak, J. Szarek, Instytut Pamięci Narodowej, Kraków 2005,
• „W noc grudniową nas zabrali… Internowana Solidarność Małopolski”, opr. J. Meissner, L. Dziewulski, A. Stawiarski, Kraków 2011,
• „Oblężenie Limanowy, czyli rzeź galicyjska 1846 wierszem i inne utwory”, oprac. Joanna M. Dziewulska, Jacek Żuławski, Kraków 2012,
• „Od Indeksu do Hutnika. 40 lat prasy podziemnej”, red. T. Gąsowski, A. Roliński, A. Dróżdż, W. Marchewczyk, Kraków 2017.

Życie prywatne

Lech Dziewulski jest żonaty z Marią Majewską, która przyszła na świat w 1955 roku. Jej rodzicami są Feliks oraz Krystyna, z rodu Colonna-Walewskich. Para ma trzech synów, w tym Michała, który urodził się w 1978 roku, Piotra, którego narodziny miały miejsce w 1983 roku oraz Szymona, który przyszedł na świat w 1985 roku.

---

Oceń: Lech Dziewulski

---