Peter Uphagen


Peter Uphagen to postać niezwykle istotna w dziejach Gdańska, urodzony 12 lutego 1704 roku w tym mieście, zmarł 22 stycznia 1775 roku, również tutaj. Był gdańskim kupcem oraz armatorem, a także członkiem Rady Miejskiej. Jego rodzina, Uphagenów, przybyła do Prus Królewskich z hiszpańskich Niderlandów pod koniec XVI wieku, co nadaje temu rodowi szczególne miejsce w historii regionu.

Wilhelm Heinrich Uphagen, ojciec Petera, był również kupcem i armatorem, który posiadał kilka nieruchomości w Gdańsku, w tym dwór oraz ogród w Pieckach. Matką Petera była Anna z domu Brandtlicht. W dniu 25 kwietnia 1730 roku Peter zawarł związek małżeński z Elisabeth, córką gdańskiego armatora szkockiego pochodzenia, Johna Forreta. Ich małżeństwo zaowocowało trojgiem dzieci: Johannem Wilhelmem (1731–1802), Karlem Heinrichem (1738–1804), który był właścicielem Heiligenbrunn, oraz Renatą Elżbietą (1741–1784).

Od 1719 roku Peter Uphagen rozpoczął naukę zawodu kupieckiego w domu Johna Irwinga—gdańskiego kupca również pochodzenia szkockiego. W ramach kształcenia podjął naukę języka polskiego. W 1726 roku odbył podróż po Niemczech, Holandii, Anglii oraz Francji, co znacznie poszerzyło jego horyzonty handlowe. Po powrocie, w 1728 roku, wspólnie z Wilhelmem Jacobem Paleske założył spółkę armatorską, która działała przez 40 lat, nawiązując szerokie kontakty z Niderlandami, Anglią, Francją i Niemcami. Dzięki zyskownym konwencjom handlowym udało mu się zgromadzić znaczny majątek, stając się właścicielem dworu w Świętej Studzience oraz innych posiadłości, w tym kamienicy przy ul. Chlebnickiej i ogrodu w Strzyży.

Wiele czasu poświęcał na kolekcjonowanie dzieł sztuki i w swoim testamencie zapisał trojgu dzieciom po 600 tys. dukatów. Najstarszemu synowi, Johannowi Wilhelmowi, przekazał wcześniej kamienicę przy Długim Targu 43, co świadczy o jego dbałości o rodzinę i ich przyszłość.

Uphagen pełnił także wiele funkcji publicznych w Gdańsku. Od 1735 roku przewodniczył zarządowi Szpitala św. Elżbiety oraz Szpitala św. Ducha, angażując się w działalność kościoła anglikańskiego. Od 1758 roku był przełożonym gdańskiej gminy reformowanej. Dodatkowo, działał jako oficer straży obywatelskiej (1759), a później przełożony artylerii miejskiej (1770).

W 1750 roku został wybrany ławnikiem Głównego Miasta, jednak z powodu braku zatwierdzenia przez króla, jego kadencja została przerwana. Powrócił do ławy w 1758 roku, a w 1762 roku wybrano go do rady miejskiej. Jako rajca zajmował się sprawami budowlanymi, żeglugą oraz pogłębianiem wejścia do portu, co miało kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego miasta.

Po swojej śmierci Peter Uphagen znalazł miejsce spoczynku w ufundowanym przez siebie grobowcu, który znajduje się w kościele św. Piotra i Pawła, co świadczy o jego głębokim przywiązaniu do lokalnej społeczności oraz dziedzictwa, które po sobie zostawił.

Przypisy

  1. Matthaeus Deisch: Portrait of Peter (Petrus) Uphagen (1704-1775). RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis. [dostęp 17.08.2017 r.]

Oceń: Peter Uphagen

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:19