Jerzy Falandysz

---

Życiorys

Jerzy Falandysz to wybitny specjalista w dziedzinie technologii żywności i toksykologii, którego edukacja rozpoczęła się w Technikum Przemysłu Spożywczego w Gdańsku, gdzie ukończył naukę w 1966 roku. Następnie kontynuował studia na Akademii Medycznej w Gdańsku, a w 1971 roku zdobył tytuł magistra na Wydziale Farmaceutycznym. W 1978 roku obronił pracę doktorską z zakresu nauk o żywności, a osiem lat później uzyskał habilitację w dziedzinie toksykologii żywności. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1998 roku podczas pracy w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie.

W swojej karierze zawodowej rozpoczął pracę w 1972 roku jako asystent techniczny w Zakładzie Bromatologii na Wydziale Farmaceutycznym, a następnie kontynuował w Oddziale Badania Żywności w Gdyni, gdzie pracował aż do 1979 roku. Od 1980 do 1991 roku kierował Oddziałem Toksykologii Weterynaryjnej i Higieny Żywności. Od grudnia 1991 roku pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie jest kierownikiem Zakładu Chemii Środowiska i Ekotoksykologii.

Przez swoją karierę akademicką Jerzy Falandysz miał okazję opiekować się ponad 160 pracami magisterskimi oraz promować 27 doktorów. Jego prace badawcze koncentrują się na problematyce zanieczyszczenia środowiska, szczególnie na zagadnieniach związanych z toksycznymi substancjami, które mogą migrować do łańcuchów pokarmowych. Ponadto, zajmuje się aspektami biogeochemicznymi migracji metalicznych pierwiastków w środowisku. Jego osiągnięcia naukowe są szeroko rozpoznawalne, z blisko 1000 cytowaniami w 2012 roku oraz ponad 1000 opublikowanych prac.

Falandysz uzyskał także międzynarodowe stypendia naukowe, w tym dwukrotnie w Tokio, w Sztokholmie i w Pekinie, a także otrzymał liczne nagrody krajowe. Był wykładowcą na różnych międzynarodowych letnich szkołach, w tym w Universitá di Siena we Włoszech oraz w Umeå w Szwecji. Swoje doświadczenie poszerzał podczas staży w renomowanych instytucjach na całym świecie.

Jest aktywnym członkiem kilku komitetów redakcyjnych czasopism naukowych oraz stowarzyszeń naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych. W 2009 roku próbował swoich sił w wyborach do Parlamentu Europejskiego, kandydując z listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu gdańskim. Od 2011 roku jest również ekspertem ds. dioksyn w ramach Światowej Organizacji Zdrowia oraz Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Wybrane publikacje

Jerzy Falandysz to autor wielu znaczących publikacji dotyczących kwestii związanych z zanieczyszczeniem środowiska oraz ich wpływem na organizmy żywe. Oto niektóre z jego wybranych prac:

• Polichlorowane bifenyle (PCBs) w środowisku: chemia, analiza, toksyczność, stężenia i ocena ryzyka, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999,
• Polychlorinated naphthalenes in sediment and biota from the Gdańsk Basin, Baltic Sea, Environmental Science and Technology, 1996,
• Spatial distribution in plankton and bioaccumulation features of polychlorinated naphthalenes in a pelagic food chain in southern part of the Baltic proper, Environmental Science and Technology, 1996,
• Polychlorinated naphthalenes: an environmental update, Environmental Pollution, 1998,
• Butyltin residues in sediment, fish, fish-eating birds, harbour porpoise and human tissues from the Polish coast of the Baltic Sea, Marine Pollution Bulletin, 1997,
• Relative potencies of individual polychlorinated naphthalenes to induce dioxin-like responses in fish and mammalian in vitro bioassays, Archives of Environmental Contamination and Toxicology, 2000,
• Relative potencies of Halowax mixtures and individual polychlorinated naphthalenes (PCNs) to induce Ah receptor-mediated responses in the rat hepatoma H4IIE-Luc cell bioassay, Environmental Science and Technology, 2000,
• Composition of chloronaphthalene congeners in technical chloronaphthalene formulations of the Halowax series, Journal of Environmental Sciences and Health, Part A, 2000,
• ICP/MS and ICP/AES elemental analysis (38 elements) of edible wild mushrooms growing in Poland, Food Additives & Contaminants, 2001,
• Metallic elements and metal poisoning among white-tailed sea eagles from the Baltic south coast, Marine Pollution Bulletin, 2001,
• Perfluorooctanesulfonate and related fluorinated hydrocarbons in marine mammals, fishes, and birds from coasts of the Baltic and the Mediterranean seas, Environmental Science and Technology, 2002,
• Chloronaphthalenes as food-chain contaminants: a review, Food Additives & Contaminants, 2003,
• Perfluorooctanesulfonate and related fluorochemicals in human blood from several countries, Environmental Science and Technology, 2004,
• Congeners-specific carbon isotopic analysis of technical PCB and PCN mixtures using two dimensional gas chromatography-isotope ratio mass spectrometry, Environmental Science & Technology, 2005,
• Is fish a major source of fluorinated surfactants and repelents in humans living on the Baltic coast?, Environmental Science & Technology, 2006,
• Selenium in edible mushrooms, 2008,
• Mercury in certain mushrooms species in Poland. Chapter – 13, Scientific Publishers, Jodhpur (India) 2010. ISBN 978-81-7233-636-3,
• Multivariate analysis of mineral constituents of edible Parasol Mushroom (Macrolepiota procera) and soils beneath fruiting bodies collected from Northern Poland, 2012,
• Mixed poly-brominated/chlorinated biphenyls (PXBs): Widespread food and environmental contaminants, 2012,
• Review: On published data and methods for selenium in mushrooms, 2013,
• Macro and trace mineral constituents and radionuclides in mushrooms – health benefits and risks, 2013,
• Polybrominated dibenzo-p-dioxins (PBDDs), dibenzofurans (PBDFs) and biphenyls (PBBs) inclusion in the toxicity equivalency factor concept for dioxin-like compounds, Toxicological Sciences, 2013.

Wszystkie te publikacje mają istotne znaczenie dla badań nad zjawiskami zanieczyszczenia oraz ich konsekwencjami dla zdrowia ludzi i ekosystemów.

---

Oceń: Jerzy Falandysz

---