Areszt Śledczy w Gdańsku

Budynki wojskowe

Areszt Śledczy w Gdańsku, znany potocznie jako „Kurkowa”, to zakład penitencjarny zlokalizowany przy ulicy Kurkowej 12 w Gdańsku. Jest on przeznaczony dla osób tymczasowo aresztowanych, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, które są w dyspozycji organów ścigania z Gdańska, Gdyni oraz Sopotu.

Na czele jednostki stoi dyrektor, ppłk SW Marek Rogoziński, wspierany przez zespół zastępców, w skład którego wchodzą:

  • por. Dariusz Sobiech,
  • mjr Piotr Trzciński,
  • ppor. Fabian Mattik,
  • kpt. Maria Skwierawska,
  • por. Dawid Chomicz.

W Areszcie Śledczym w Gdańsku zatrudnionych jest 390 funkcjonariuszy oraz 41 pracowników cywilnych. Zdolność zakładu penetruje obecność maksymalnie 1072 osadzonych, wśród których dominują osoby tymczasowo aresztowane.

Osadzeni w areszcie pozostają pod nadzorem różnych instytucji. Należą do nich:

  • Sąd Apelacyjny w Gdańsku,
  • Sąd Okręgowy w Gdańsku,
  • Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ,
  • Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe,
  • Sąd Rejonowy w Sopocie,
  • Prokuratura Apelacyjna w Gdańsku,
  • Prokuratura Rejonowa Gdańsk – Śródmieście,
  • Prokuratura Rejonowa Gdańsk – Wrzeszcz,
  • Prokuratura Rejonowa Gdańsk – Oliwa,
  • Prokuratura Rejonowa w Sopocie.

W areszcie można spotkać także nielicznych skazanych (do 200 osób), którzy są tam ze względu na toczące się przeciwko nim postępowania sądowe, a także zatrudnionych w ramach pracy w areszcie czy przebywających na leczeniu w oddziale szpitalnym.

Warto również zaznaczyć, że w 2007 roku jednostka przeszła istotne zmiany, umożliwiając przyjmowanie kobiet. Obecnie Areszt Śledczy w Gdańsku zapewnia miejsce dla wszystkich kategorii tymczasowo aresztowanych oraz skazanych mężczyzn i kobiet. Ponadto, jednostka dysponuje specjalnym oddziałem dedykowanym szczególnie niebezpiecznym przestępcom.

Oddział szpitalny oraz ambulatorium aresztu oferują całodobową opiekę medyczną na wysokim poziomie, co zapewnia osadzonym odpowiednie wsparcie zdrowotne.

Historia aresztu

Historia aresztu w Gdańsku sięga początków XIX wieku, kiedy to powstało pierwsze więzienie z jedynie 12 celami. W latach 1854-1855 zrealizowano projekt rozbudowy, który obejmował zabudowania Sądu Kryminalnego w Gdańsku (niem. Criminal Gericht zu Danzig), gdzie przewidziano oddzielne budynki dla sądu, aresztu oraz zakładu karnego. Obecnie zabytkowy gmach sądu, zbudowany w stylu klasycystycznym, jest siedzibą Sądu Apelacyjnego. Dwie pozostałe budowle, które stanowiły część ówczesnego kompleksu, są dziś częścią aresztu i po modernizacjach noszą nazwy Pawilon K (PK) oraz Pawilon P (PP).

W 1904 roku oddano do użytku nowy kompleks aresztu, zbudowany na planie kwadratu, z przestrzenią na spacery osadzonych umieszczoną w jego centrum. Budynek ten funkcjonuje obecnie jako Pawilon Centralny (PC).

W lipcu 1917 roku w areszcie przebywali przez kilka tygodni znaczący politycy, w tym Józef Piłsudski oraz Kazimierz Sosnkowski. Cela, w której przebywał Marszałek, została po latach przekształcona w izbę pamięci, upamiętniającą tamte wydarzenia.

W trakcie II wojny światowej areszt stał się miejscem przetrzymywania wielu działaczy kaszubskich, członków ruchu oporu oraz antyfaszystów. Tam również wykonywano wyroki śmierci, w tym na przykład przez ścięcie gilotyną, co stanowiło brutalny element historii tego miejsca.

Po zakończeniu II wojny światowej, mimo że budynek nie doznał większych zniszczeń, zdecydowano o jego rozszerzeniu, włączając w jego obręb szerszy teren przy ul. Kurkowej. W pierwszych latach powojennych więziono tu wiele osób związanych z niepodległościowym podziemiem, a także duchownych, w tym biskupa Karola Marię Spletta oraz Niemców i Volksdeutschów, w tym gauleitera Alberta Forstera oraz członków załogi obozu koncentracyjnego Stutthof.

Na terenie aresztu wykonywano także wyroki śmierci, do których należało m.in. rozstrzelanie sanitariuszki Armii Krajowej, Danuty Siedzikówny, znanej jako „Inka”. Ostatnie badania archeologiczne, zainicjowane przez zastępcę dyrektora mjr Waldemara Kowalskiego, ujawniły też, że funkcjonariusze UB dokonywali masowych mordów, a niektóre z katowni UB i cel śmierci zostały już zlokalizowane, podczas gdy inne są wciąż w fazie odkrywania.

Warto zwrócić uwagę na tragiczny finał historii aresztu – 25 maja 1987 roku w gdańskim areszcie wykonano ostatni wyrok śmierci przez powieszenie na Pawle Tuchlinie, znanym jako „Skorpion”.

Przypisy

  1. Kierownictwo [online], sw.gov.pl [dostęp 25.08.2024 r.]
  2. Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 07.02.2020 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych (M.P. z 2020 r. poz. 241).
  3. Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
  4. Obiekty i miejsca » Areszt Śledczy na ul. Kurkowej.
  5. Usunięty ze stanowiska w styczniu 2010.

Oceń: Areszt Śledczy w Gdańsku

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:20