Magdalena Parys

---

Twórczość

Debiut literacki Magdaleny Parys miał miejsce w 2001 roku, gdy jej utwory, w tym wiersze, opowiadania, eseje oraz recenzje, znalazły się na łamach magazynu „Pogranicza”. W 2011 roku wydała powieść pod tytułem Tunel, która została uznana za jeden z kluczowych debiutów literackich tego okresu przez portal culture.pl.

Tunel był reprezentantem Polski na Europejskim Festiwalu Debiutu zarówno w Kilonii, jak i w Berlinie. Książka doczekała się licznych wznowień, a w 2014 roku, nakładem „Świata Książki”, ukazała się w twardej oprawie w serii „Nowa Proza Polska”. Autorka wzbogaciła polskie wydanie, bazując na niemieckim przekładzie, który ukazał się w Niemczech w tym samym roku.

W 2017 roku powieść Tunel trafiła na rynek francuski w wydawnictwie Agullo Edition pod nazwą 188 metres sous Berlin. Książka była sukcesywnie wznawiana, zdobywając nominację do nagrody Le prix Libr’a nous w 2018 roku oraz otrzymując nagrodę Prix littéraire de la ville de Quimper. Krytyka francuskojęzyczna w Belgii oraz we Francji przyjęła powieść z wielką aprobatą.

Kolejnym krokiem w karierze pisarki było wydanie w 2015 roku powieści Magik, która stanowi pierwszy tom trylogii berlińskiej i należy do serii „Nowa Proza Polska”. Za tę książkę Parys otrzymała Literacką Nagrodę Unii Europejskiej w 2015 roku. Magik to wielowątkowa powieść łącząca elementy polityczne i sensacyjne, osadzona głównie w Berlinie, Warszawie i Sofii. Książka była dwukrotnie wznawiana w Polsce oraz tłumaczona na wiele języków, w tym francuski, niemiecki, włoski i węgierski.

Wiele pozytywnych recenzji dotyczyło francuskiego wydania Magika (Le Magicien). Dziennik „Le Monde” porównał twórczość Parys do dzieł Tomasza Manna, a tygodnik „Liberation” odniósł ją do Oskarowego filmu „Życie na podsłuchu”. W opinii „L’Obs” Parys uznano za jedną z najważniejszych pisarek okresu postkomunizmu. W 2019 roku była gościem honorowym Paryskich Targów Książki.

W 2020 roku zadebiutował drugi tom planowanej trylogii berlińskiej, noszący tytuł Książę. Na zaproszenie dyrektora Teatru Polskiego w Warszawie, Andrzeja Seweryna, wystąpiła w 2018 roku z monodramem, który sama napisała, pod tytułem Achtung, Niemcy!

Działalność

Magdalena Parys to utalentowana felietonistka, znana przede wszystkim z pracy w „Gazecie Wyborczej”. Pod opieką miesięcznika „Pismo. Magazyn opinii” prowadzi intrygujący podcast pt. „Międzymiastowa”, gdzie regularnie gości znane osobistości ze świata mediów i kultury. W przeszłości współpracowała także z „Wysokimi Obcasami Extra” oraz „Zwierciadłem”, a jej talent pisarski obejmuje zarówno język polski, jak i niemiecki.

W swoim dorobku ma publikacje w takich tytułach jak m.in. francuski tygodnik „Marianne”, niemiecki dziennik „Stuttgarter Zeitung”, „Gazeta Wyborcza”, „Książki. Magazyn do czytania”, „Pogranicza”, „Zwierciadło”, „Dialog” i wiele innych. Jest autorką licznych wywiadów, w tym z Eriką Steinbach, Tanją Dückers oraz Burkhartem Veigelem.

W 2003 roku, wspólnie z Izabelą Potrykus, zorganizowała międzynarodowy konkurs literacki, który odbył się pod patronatem Uniwersytetu Humboldtów oraz instytutów i ambasad państw takich jak Polska, Czechy, Słowacja, Węgry i Słowenia, z okazji przystąpienia tych krajów do Unii Europejskiej. Efektem konkursu był zbiór opowiadań laureatów, który ukazał się pod redakcją Parys i Potrykus, a w jego skład weszły teksty m.in. Tanji Dückers oraz Istvana Vörösa.

W latach 2006–2007 pełniła rolę założycielki i redaktorki naczelnej literackiego czasopisma „Squaws”.

Opowiadania

• Jahrbuch Polen 2013, Deutsches Polen-Institut, 2013 ISBN 978-3-447-06901-4,
• NieObcy, Agora SA, 2015 ISBN 978-83-928678-8-3,
• Berlin und Breslau. Eine Beziehungsgeschichte. Bebra-Verlag, 2016 ISBN 978-3-8148-0222-0,
• Europa, Europa! Agullo Edionos, 2019,
• Nadzieja, Agora SA, 2020, ISBN 978-83-268-3608-4.

Książki

• Wydawczyni: Ich bin der, der angekommen ist, IDEEDITION, Berlin 2004, ISBN 3-00-013614-2,
• Tunel, Świat Książki, Warszawa 2011, ISBN 978-83-7799-018-6,
• Magik, Świat Książki, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7943-837-2,
• Biała Rika, Znak Literanova, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3636-3,
• Książę, Agora, Warszawa 2020, ISBN 978-83-268-4595-6.

Monodram

• 2018: Monodramat „Achtung Niemcy! Teatr Polski, Warszawa”.

Reportaże

• Deutschpolnischeuropäisch. Die Identitäten der Magdalena Parys (Niemiecko-polsko-europejska. Oblicza Magdaleny Parys). Reżyseria: David Z. Mairowitz i Małgorzata Żerwe, Produkcja: Deutschlandfunk 2019. W 2020 roku Małgorzata Żerwe otrzymała za ten reportaż Polsko-Niemiecką Nagrodę Dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego.

Nagrody i wyróżnienia

Magdalena Parys jest autorką, której twórczość została doceniona na wielu płaszczyznach literackich. W 2013 roku uzyskała Złotą Sowę Polonii, przyznawaną przez Klub Inteligencji Polskiej w Wiedniu za powieść Tunel.

W kolejnych latach jej prace zdobyły jeszcze więcej uznania. W 2015 roku otrzymała Nagrodę Literacką Unii Europejskiej za powieść Magik.

Obszerna lista wyróżnień obejmuje również nominację w 2018 roku do honoru francuskich księgarzy Le prix Libr’à nous.

W 2019 roku, jej twórczość stała się obiektem docenienia poprzez zdobycie nagrody Prix littéraire de la ville de Quimper.

W 2021 roku Parys była nominowana do Nagrody Wielkiego Kalibru za powieść Książę, a także znalazła się na długiej liście w tej samej kategorii. Jednak to nie koniec jej sukcesów – w tym samym roku otrzymała także nominację do Nagrody Złoty Pocisk w kategorii najlepszego polskiego kryminału historycznego za tę samą powieść.

Przyznano jej również Złoty Pocisk – Nagrodę publiczności za dzieło Książę.

---

Oceń: Magdalena Parys

---